|
Muhammad al – xorazmiy nomidagi toshkent axborot texnologiyalari universiteti farg`ona filiali
|
| Sana | 09.04.2024 | | Hajmi | 335.11 Kb. | | #192128 |
Bog'liq NAMUNA MUSTAQIL ISH (1) photo 2022-08-23 11-09-50, 15051, quiz javoblari, 713-19 Raxmonova M lab 1-2-3 ratmoq xavfsizligi, abdumannnonov asadbek, ABDUXOLIQ G, O’qituvchining tarbiyachilik mahorati, 1-mustaqil ish CHA, 2-mustaqil ish CHA, «Утилиты обслуживание и оптимизация компьютера», Algebraik amallar va ularning xossalari. Ta`rif (1), Materiallar qarshiligi, ilhomjon axmadaliyev crecor, Kinds of arts, jismoniy-shaxslardan-olinadigan-mol-mulk-solig-ini-mexanizmini-takomillashtirish-yo-llari
MUHAMMAD AL – XORAZMIY NOMIDAGI TOSHKENT AXBOROT TEXNOLOGIYALARI UNIVERSITETI FARG`ONA FILIALI
MUSTAQIL ISH
Kafedra nomi; Kompyuter injenering
Mavzu; Statistik axborotlarni qayta ishlashda va pragnoz masalalarida dinamik dasturlash usullari
Bajardi; Ne`matov Mansurjon
Qabul qildi; Umurzakova D.M
Farg`ona-2024
Statistik axborotlarni qayta ishlashda va pragnoz masalalarida dinamik dasturlash usullari
REJA:
Signal haqida malumot.
Dinamik dasturlash
Furye trigonometrik qatori asosida spektral tahlil
Axborot uzatish uchun mo‘ljallangan har qanday fizik jarayonning vaqt bo‘yicha o‘zgarishi signal deb ataladi. Signallarga misol sifatida inson nutqi (tovushi), Morze kodi, telefon simlaridagi kuchlanish, radio yoki televideniye uzatkichlarida hosil bo‘ladigan elektromagnit maydon, optik toladagi yorug‘likning o‘zgarishi kabilarni keltirish mumkin.
Signal – bu moddiy ma’lumot tashuvchi. Radioelektronikada signal fizik jixatdan elektromagnit kattaliklar orkali ifodalaniladi, masalan, kuchlanish, tok, elektr maydon karshiligi. Signal uchun uni vakt bilan ifodalovchi fizik kattalikning uzgarishi xarakterli. SHuning uchun signalning tabiiy matematik modeli – bu S(t) vakt funksiyasi. S(t) ning ulchami mos fizik kattalik ulchami bilan aniklanadi.
Odatda signal spektri deb nomlanadigan Ф(ω) chastota funksiyasi ishlatiladi. Vakt spektri va funksiyasi bitta signalni ifodalaydi, bundan kelib chikadiki, ular uzaro alokador
Signal – bu moddiy ma’lumot tashuvchi. Radioelektronikada signal fizik jixatdan elektromagnit kattaliklar orkali ifodalaniladi, masalan, kuchlanish, tok, elektr maydon karshiligi. Signal uchun uni vakt bilan ifodalovchi fizik kattalikning uzgarishi xarakterli. SHuning uchun signalning tabiiy matematik modeli – bu S(t) vakt funksiyasi. S(t) ning ulchami mos fizik kattalik ulchami bilan aniklanadi.
Odatda signal spektri deb nomlanadigan Ф(ω) chastota funksiyasi ishlatiladi. Vakt spektri va funksiyasi bitta signalni ifodalaydi, bundan kelib chikadiki, ular uzaro alokador. S(t) vakt funksiyasini anik deb xisoblab spektr tushunchasi nima ekanligini kurib chikamiz. Signallar bir necha ko‘rsatkichlari asosida bir necha turlarga bo‘linadi: uzluksiz (analog); vaqt bo‘yicha diskret; sath bo‘yicha diskret; ham vaqt ham sath bo‘yicha disrket; tasodifiy va determinant.
Vaqt va sath bo‘yicha uzluksiz signallar vaqt bo‘yicha chegaralangan yoki chegaralanmagan bo‘lib, sathi ma’lum bir oraliqdagi qiymatlarni qabul qiladi.
Vaqt bo‘yicha diskret signal uzluksiz signaldan diskret vaqt momentlarida oniy qiymatlar olish orqali shakllantiriladi. Uzluksiz signaldan olingan oniy qiymatlar to‘plami diskret signal deb ataladi. 1.6b-rasmda keltirilgan signal vaqt bo‘yicha diskret va sath bo‘yicha ma’lum bir oraliqdagi har qanday qiymatlarga teng bo‘lishi mumkin
Axborot tashuvchi hamma signallar tasodifiy signallar hisoblqanday axborot tashish (eltish) imkoniyatiga ega emas. U go‘yoki hech bir yozuvi yoki belgisi bo‘lmagan oq qog‘oz kabidir. Determinant signallarni aloqa kanali orqali uzatmasdan qabullash tomonida shakllantirish mumkin.
Analog signallarni raqamli signallarga almashtirish ko‘p hollarda bir qator afzalliklarga ega bo‘lib, bular qatoriga ularni uzatish, xotirada saqlash, ishlov berish kabi jarayonlar kiradi. Analog signallarni raqamli signallarga almashtirish uni vaqt bo‘yicha diskretlash va sath bo‘yicha kvantlash – kvantlangan sath qiymatlarini unga eng yaqin bo‘lgan sath qiymati bilan almashtirish va sath qiymatini belgilovchi raqamni elementar signallar orqali kodlash natijasida amalga oshiriladi. Analog signalni raqamli signalga almashtirish – analog raqam almashtirish (ARA) qurilmasida amalga oshiriladi.
Dinamik dasturlash (program malash) — matematikaning koʻp bosqichli eng maqbul (optimal) boshqarishga oid masalalar nazariyasi va ularni yechish usullarini oʻrganuvchi boʻlimi. Bu yerda dasturlash (programmalash) tushunchasi "rejalashtirish", "qaror qabul qilish", yaʼni "bir qarorga kelish" maʼnolarida ham qoʻllaniladi. Bu prinsip D. d.ning asosiy masalasini oxiridan boshlab yechishga imkon beradi. D. d. chekli bosqichli jarayonlardan tashqari, uzluksiz davom etadigan jarayonlar uchun ham ishlab chiqilgan. U texnika, kosmik parvozlar, xalq xoʻjaligini rejalashtirishning turli masalalarida eng maqbul yechimlar topishga imkon beradi. D. d. usuli elektron hisoblash mashinalari, kompyuterlar yordamida tatbiq qilinadi.
Furye trigonometrik qatori asosida spektral tahlil
Ko‘pgina hollarda oddiy funksiyalar sifatida trigonometrik funksiyalar - sinuc va cosinuslar ishlatiladi. Bu holda Furye katori trigonometrik deyiladi.
Davriy f(x) funksiyaning Furye trigonometrik qatori ko‘rinishda bo‘ladi: bu yerda T funksiyaning davri.
ω1 porametr (chastata) maʼlum Т davr orqali tasvirlanadi:
Furye kofissentlari an, bn lar orgarmonik bazis xossalarini ishlatib topish mumkin
Trigonometrik tenglikdan foydalaniladi:
Yuqoridagilardan amplituda va fazalar uchun quydagilar aniqlaniladi:
Ushbu ifoda Furye kofissentlari orqali amplitudali va fazali spektorlarni topish imkonini beradi. Endi Furye katori ko‘p chastatali garmonik tebranishlar bo’yicha spektral yoyish ko‘rinishda yozish mumkin
|
| |
