Muhammad Al-Xorazmiy nomida Toshkent Axborot texnologiyalari universiteti
3-SHAXSIY TOPSHIRIQ
Guruh: 051-22
Bajardi: Ozodov Bexzod
Tekshirid: Jurayeva N
3-SHAXSIY TOPSHIRIQ
6-variant
TANLANMANING BOSHLANGʻICH STATISTIK TAHLILI.
Har bir talaba guruh jurnalidagi tartib raqamiga mos variant maʼlumotlarini Я.К. Кольде “Практикум по теории вероятностей и математической статистике” nomli kitobdan(105-148 betlar) olib, quyidagicha ishlarni amalga oshirishi lozim.
Hisoblashlar ikki xil usulda amalga oshirilsin:
Formulalar yordamida talabaning oʻzi mustaqil ravishda.
Excel dasturlar paketi yordamida.
D tanlamaning F1ustuniboʻyicha
Variatsionqatortuzilsin;
Tanlanmaoʻrtaqiymat;
Tanlanmadispersiya;
Tanlanmaoʻrtachakvadratikchetlanish;
Moda;
Mediana
lar hisoblansin.
A tanlanmaboʻyicha:
Variatsionqatortuzilsin;
Nisbiychastotalaraniqlansin;
Yigʻmachastotalaraniqlansin;
Variatsionqatorpoligonichizilsin;
Variatsionqatorgistogrammasichizilsin;
Emperikfunksiyataqsimotituzilsin;
Emperikfunksiyataqsimotigrafigichizilsin;
Tanlanmaoʻrtaqiymathisoblansin;
Tanlanmadispersiyahisoblansin;
Tanlanmaoʻrtachakvadratikchetlanishhisoblansin;
Modatopilsin;
Medianatopilsin
D tanlamaning F1ustuniboʻyicha
F1 ustun 120,95,110,105,89,108,91 sonlardaniborat, ularnioʻsishyokikamayishtartibidatartiblashtiribchiqamiz:
120,95,110,105,89,108,91 – tanlanma
89,91,95,105,108,110,120– ranjirlangan variatsion qator
Tanlanma oʻrta qiymat:
Tanlanma dispersiya;
Tanlanma oʻrtacha kvadratik chetlanish:
Ranjirlangan variatsion qatorlarda Moda aniqlanmaydi.
Mediana, tanlanma hajmi juft boʻlgani uchun:
ni tashkil qiladi.
A tanlanmaboʻyicha:
Quyidagicha yordamchi jadval toʻldirib olamiz:
|
|
|
Yig’ma chastotalar
|
|
|
|
|
0
|
20
|
0,25
|
0,25
|
0
|
0
|
0
|
0
|
1
|
12
|
0,16
|
0,41
|
1
|
12
|
1
|
12
|
2
|
19
|
0,24
|
0,65
|
2
|
38
|
4
|
76
|
3
|
19
|
0,24
|
0,89
|
3
|
57
|
9
|
171
|
4
|
9
|
0,11
|
1
|
4
|
36
|
16
|
144
|
|
79
|
1
|
|
|
143
|
|
403
|
Ushbu jadvalda yuqorida qoʻyilgan 1),2),3) savollarga javob berildi.
4)Variatsionqatorpoligoni:
5)Variatsionqatorgistogrammasi:
6)Emperik funksiya taqsimotining analitik koʻrinishi quyidagicha koʻrinishda boʻladi:
=
Taqsimot funksiya qabul qilgan qiymatlar esa jadvalimizning yigʻma chastotalar ustunida topib, tayyorlab qoʻyganmiz.
7) Emperik taqsimot funksiya grafigini chizish uchun, yigʻma chastotalar ustunidagi ajratib koʻrsatilgan sonlar massivi uchun gistogramma chizishda qilingan ishlar ketma-ketligini amalga oshirsak boʻladi:
8) Tanlanmaoʻrta qiymat - nihisoblaymiz:
Tanlanma oʻrta qiymatni qoʻlda hisoblashni soddalashtiradigan quyidagicha formuladan hisoblaganimiz maqsadga muvofiq, bunda k- variant larning oʻzgarish qadami, c-umuman olganda ixtiyoriy son, lekin eng koʻp qatnashgan ga teng deb olinsa hisoblashlar soddalashadi: k=1; c=0, zarur boʻlgan barcha hisoblashlar jadvalda amalga oshirilgan, kerakli miqdorlarni formulaga qoʻyib tanlanma oʻrta qiymat miqdorini topamiz:
9) Tanlanma dispersiyani hisoblashni quyidagicha formula bilan amalga oshirish mumkin, buning uchun zarur boʻlgan barcha hisoblashlarni jadvalda topib qoʻyganmiz:
10) Tanlanma oʻrtacha kvadratik chetlanish:
11) Moda
Diskret variantsion qatorda eng katta chastotaga ega boʻlgan variantga teng boʻladi:
12) Mediana – Me. Tanlanma hajmining yarmi toʻgʻri keladigan variantga teng boʻladi.
Me=2
Shunday qilib A tanlanma boʻyicha Excelda qilingan hisoblashlar bor yoʻgʻi bir varoqni tashkil etadi.
|
