|
Muhammad al-xorazmiy nomidagi tоshkеnt aхbоrоt tехnоlоgiyalari univеrsitеti
|
| Sana | 15.01.2024 | | Hajmi | 432,99 Kb. | | #137893 |
Bog'liq Qazaqova Maqsuda 15
MUHAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAGI TОSHKЕNT AХBОRОT TЕХNОLОGIYALARI UNIVЕRSITЕTI
URGANCH FILIALI
KOMPYUTER INJINIRINGI FAKULTЕTI
963-21 guruh talabasi Qazaqova Maqsudaning
Ma’lumotlar bazasi fanidan yozgan
Amaliyot ishi
Tоpshirdi: Qazaqova Maqsuda
Qabul qildi: Baltayev Rustam
Urganch – 2023
SQL( Structured Query Language) (STRUKTURALASHGAN SO’ROVLAR TILI) ma’lumotlarni almashtirish tili bo’lib xisoblanadi, ya’ni u jadvallar bilan ishlash mo’ljallangan bo’lib, kiruvchi ma’lumotlar talab etilgan chiquvchi ko’rinishga ega xolga aylantirib beradi.
SQL tili ikkita asosiy komponentga ega:
DDL tili (DATA DEFINITION LANGUAGE ma’lumotlar aniqlash tili) bu ma’lumotlar ba’zasi strukturasini aniqlash va ma’lumotlarga murojaatni boshqarish uchun mo’ljallangan. Bu komponentning asosiy konstruksiyalari:
CREATE TABLE-yangi jadval yaratish
DROP TABLE-jadvalni o’chirish
ALTER TABLE-jadvalni o’zgartirish
DML tili (DATA MANIPULATION LANGUAGE) ma’lumotlarni manipulyatsiyalash tili. Ma’lumotlarni ajratish va tiklash uchun mo’ljallangan. Bu komponentning asosiy konstruksiyalari:
SELECT-ma’lumotlarni tanlash
INSERT-yangi ma’lumotlar qo’shish
UPDATE-ma’lumotlarni yangilash
DELETE-ma’lumotlarni o’chirish
Jadvallarni yaratish
Jadvallar CREATE TABLE komandasi bilan yaratiladi. Bu komanda qatorlarsiz bo‘sh jadval yaratadi. CREATE TABLE komandasi jadval nomini va jadvalning o‘zini ko‘rsatilgan tartibdagi ustunlar ketma – ketligi ko‘rinishida aniqlaydi. Unda har bir ustundagi maʼlumotlarning tiplari va ustunlar o‘lchovi ko‘rsatiladi. Har bir jadval juda bo‘lmaganda bitta ustunga ega bo‘lishi kerak.
CREATE TABLE komandasi sintaksisi:
CREATE TABLE
( [()],
[()], ... );
CREATE TABLE [IF NOT EXISTS] table_name(
column_1_definition,
column_2_definition,
...,
table_constraints
) ENGINE=storage_engine;
Argument qiymati kattaligi maʼlumot turiga bog‘liqdir.Agar siz maxsus ko‘rsatmasangiz, tizim avtomatik qiymatni o‘rnatadi.
Misol uchun:
CREATE TABLE IF NOT EXISTS tasks (
task_id INT AUTO_INCREMENT PRIMARY KEY,
title VARCHAR(255) NOT NULL,
start_date DATE,
due_date DATE,
status TINYINT NOT NULL,
priority TINYINT NOT NULL,
description TEXT,
created_at TIMESTAMP DEFAULT CURRENT_TIMESTAMP
) ENGINE=INNODB;
Jadvallarni o‘chirish
Jadvalni o‘chirish imkоniga ega bo‘lish uchun, jadval egasi (Ya’ni yaratuvchisi) bo‘lishingiz kerak. Jadvalni o‘chirish kоmandasi quyidagi ko‘rinishga ega:
DROP TABLE < table name >;
Masalan: DROP TABLE Salepeople;
Jadvalni o‘zgartirish
Jadvalni o‘zgartirish uchun ALTER TABLE kоmandasidan fоydalaniladi. Bu kоmanda jadvalga Yangi ustunlar qo‘shish, ustunlarni o‘chirish, ustunlar kattaligini o‘zgartirish,hamda cheklanishlarni qo‘shish va оlib tashlash imkоniyatlariga ega.
Jadvalga ustun qo‘shish uchun kоmandaning tipik sintaksisi:
ALTER TABLE ADD
;
Masalan:
ALTER TABLE Salepeople ADD Phone CHAR(7);
Jadvalga ustunni o’zgartirish uchun kоmandaning tipik sintaksisi:
ALTER TABLE table_name
MODIFY COLUMN column_name datatype;
Jadvalga ustunni o’chirish uchun kоmandaning tipik sintaksisi:
ALTER TABLE table_name
DROP COLUMN column_name;
F.I.Sh: Qazaqova Maqsuda
15. Kutubxona MB yaratish
1-rasm. “Kutubxona” nomi ma’lumotlar bazasini yaratdik
2-rasm. 1-jadval “Xodimlar”
3-rasm. 1-jadval maydoni
4-rasm. 1-jadvalga element qo’shdik
My SQL: INSERT INTO `xodimlar` (`ID`, `F.I.SH`, `Ish_staji`, `Maoshi`, `Ish vaqti`, `Chet tili`) VALUES ('1', 'Akbarova Asaloy', '3', '3.5 mln', '13:00 dan 18:00 gacha', 'Ingliz tili'), ('2', 'Qazaqova Maqsuda', '3', '4.5 mln', '8:00 dan 12:00 gacha', 'Rus tili');
5-rasm. 1-jadval natijasi
6-rasm. 2-jadvalimiz “Kitobxonlar”
7-rasm. 2-jadvalga element qo’shdik
My SQL: INSERT INTO `kitobxonlar` (`ID`, `Ism Familiya`, `Kelish vaqti`, `Olgan kitoblar soni`, `telefon raqami`) VALUES ('1', 'Akbarova Mohira', '16:00', '3', '334567812'), ('2', 'Boqiyev Anvar', '9:00', '6', '661234567');
8-rasm. 2-jadval elementlari
|
| |
