Muhammad Al-Xorazmiy nomidagi Toshkent Axborot Texnologiyalari Universiteti Fan: Geoaxborot texnologiyalari Mustaqil ish-1

Download 74.66 Kb.
bet	1/5
Sana	01.04.2024
Hajmi	74.66 Kb.
	#184295

1 2 3 4 5

Bog'liq
GEO Roxmonov J
xudo xoxlasa tushadi99%, 3-labarotoriya ishi Saralash usul va algoritmlarini tadqiq qilis, cmd buyruqlari, Incremental model nima, 1matematik, word sAM 1 savol, Документ Microsoft Word (4), Ma\'ruzalar (2), ЛАБОРАТОРНАЯ РАБОТА N1, Dasturlash 2, Ariza, Qalandarova Gulshoda, 1648631455, 1650692784, 1651669892 (2)

Yusupov Rustam

O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI RAQAMLI TEXNOLOGIYALAR VAZIRLIGI

Muhammad Al-Xorazmiy nomidagi Toshkent Axborot Texnologiyalari Universiteti

Fan:Geoaxborot texnologiyalari

Mustaqil ish-1

Guruh: 212-20

Topshirdi: Roxmonov Jasurbek
Tekshirdi: Yusupov Rustam
Mavzu:SHP fayllarini yaratish va tahrirlash
REJA:

Kirish
ShP fayllari nima

3. Shp fayllarini yaratish
4. Shp fayllarini tahrirlash
5. Xulosa
6. Foydalanilgan adabiyotlar

Kirish

SHP fayllari, geografik ma'lumotlarni saqlash va almashish uchun qo'llaniladigan formatlardan biridir. SHP (Shapefile) formati, ESRI (Environmental Systems Research Institute) tomonidan ishlab chiqilgan va GIS (Geographic Information System) dasturlarining keng qo'llaniladigan formatlardan biridir.
SHP fayllari bir nechta fayl bilan tarkibiga kiradi:
- shp (Shape) fayli: Bu fayl, geometrik obyektlarni saqlaydi. Uning ichida nuqtalar, chiziqalar, poligonlar, bitta geometrik obyektdan tashkil topgan qatlam yoki shp tipi bo'lishi mumkin.
- shx (Shape index) fayli: Bu fayl, geometrik obyektlarning indeksini saqlaydi. Indeks, geometrik obyektlarni tezroq qidirish va boshqarish uchun kerakli ma'lumotlarni o'z ichiga oladi.
- dbf (Database) fayli: Bu fayl, atribut ma'lumotlarini saqlaydi. Atributlar, geometrik obyektlarga tegishli sifatli ma'lumotlarni o'z ichiga oladi. .dbf fayli shaklida relatsion ma'lumotlar bazasi (RDBMS) shaklida saqlanadi.
Shuningdek, SHP fayllari boshqa qo'llanishga mos bo'lgan fayllarni ham o'z ichiga olishi mumkin. Masalan, .prj fayli, geometrik obyektlarning koordinat tizimini (proyektsiyasini) aniqlaydi, .sbn va .sbx fayllari, geometrik obyektlarning indeksini to'liqlaydi va boshqalar.
SHP fayllari geografik ma'lumotlarni saqlash, tahrirlash, ko'rish va ulardan foydalanishda keng qo'llaniladi. Ular kartografiya, jismoniy va ijtimoiy sohalar, geodeziya, joriy vaqtincha ma'lumotlar, geologiya, ekologiya va boshqa sohalarda ishlovchi GIS dasturlarida keng qo'llaniladi.
SHP fayllarini GIS (Geographic Information System) dasturlarida qo'llashning bir necha asosiy usullari mavjud. Quyidagi ko'rsatmalardan ba'zi qo'llanish usullarini amalga oshirishingiz mumkin:
- Fayllarni ochish: GIS dasturini oching va SHP faylini yuklang. Buning uchun "File" yoki "File" menyusidagi "Open" yoki "Import" tugmalarini topishingiz va SHP faylini tanlashingiz mumkin. Ma'lum bir SHP faylini ochishdan oldin, dastur sizga qaysi geometrik obyektlar va atributlar bilan ishlashni tanlash imkonini beradi.
- Qatlamni yaratish: SHP fayllarini yaratish uchun yangi qatlam (layer) yaratish imkoniyati mavjud bo'ladi. Bu qatlamlar orqali geometrik obyektlarni saqlashingiz va ularga atribut ma'lumotlarini biriktirishingiz mumkin. Dengizlar, hududlar, shaharlar yoki boshqa geografik obyektlarni tashkil etishda qatlam yaratish talab qilinadi.
- Geometrik obyektlarni qo'shish: Yaratilgan qatlamga geometrik obyektlarni qo'shish imkoniyati mavjud. Bu obyektlar nuqtalar, chiziqalar, poligonlar yoki boshqa geometrik shakllar bo'lishi mumkin. Qo'shilgan obyektlarni tanlash, joylashuvlarini belgilash va ularning geometrik xususiyatlarini o'rnating.
- Atribut ma'lumotlarni qo'shish: SHP fayllarida geometrik obyektlar bilan bog'liq atribut ma'lumotlarni qo'shish mumkin. Bu, obyektlarga ta'sir qiladigan sifatli ma'lumotlarni (nom, raqam, matn kabi) kiritishni o'z ichiga oladi. Qo'shilgan atributlar foydalanuvchilar tomonidan qidirish, filtrlash va tahlil qilishda foydalanilishi mumkin.
Tahrirlash va tuzatish: GIS dasturlari SHP fayllarini tahrir qilish va ulardagi ma'lumotlarni o'zgartirish imkonini taqdim etadi. Bunda geometrik obyektlarni tahrir qilish, ularning ko'ordinatlarini o'zgartirish, atribut ma'lumotlarini yangilash, obyektlarni o'chirish yoki qo'shish va boshqalar kabi amallarni bajarish mumkin.
Analiz va vizualizatsiya: SHP fayllarini qo'llab-quvvatlaydigan GIS dasturlari, geografik analizlarni amalga oshirish va ma'lumotlarni vizualizatsiya qilish imkonini beradi. Bu, statistik analizlar, bo'sh joylarni topish, bufferlar yaratish, qo'shimcha qatlam (layer) qo'shish, xaritalar yaratish, grafiklar chiqarish va boshqalar kabi funktsiyalarni o'z ichiga oladi.
Bunday usullar GIS dasturlarining o'ziga xos interfeysi va funktsiyalari orqali amalga oshiriladi. Amaliyotda, tanlangan GIS dasturining ma'lumotlar tahlilini o'rganish va uning tarzini bilish juda muhimdir.

Download 74.66 Kb.

1 2 3 4 5

Download 74.66 Kb.