Fon Neyman arxitekturasi haqida ma’lumot bering

mashinasi sifatida ham tanilgan, zamonaviy kompyuter tizimlarini loyihalash
uchun kontseptual asosdir. U 1940-yillarda matematik va fizik Jon fon Neyman
tomonidan taklif qilingan va oʻshandan beri koʻpgina raqamli kompyuterlar uchun
asos boʻlib kelgan. Fon Neyman arxitekturasining umumiy ko'rinishi:
Fon Neyman arxitekturasining tarkibiy qismlari:
Markaziy protsessor (CPU):
CPU kompyuterning miyasi bo'lib, ko'rsatmalarni bajarish va hisob-kitoblarni
amalga oshirish uchun javobgardir.
U arifmetik va mantiqiy amallarni bajarish uchun arifmetik mantiq birligi (ALU),
ko'rsatmalarning bajarilishini tartibga solish uchun boshqaruv bloki (CU) va
ma'lumotlarni vaqtincha saqlash uchun registrlardan iborat.
Xotira:
Fon Neyman arxitekturasi dastur ko'rsatmalarini va ma'lumotlarni saqlaydigan
yagona yagona xotira tizimiga ega.
Ushbu xotira manzilli birliklarga bo'lingan, har bir blokga uning tarkibiga kirish
uchun ishlatilishi mumkin bo'lgan noyob manzil tayinlangan.
Ko'rsatmalar va ma'lumotlar bir xil xotira maydonida saqlanadi, bu dasturlarni
ma'lumotlar sifatida ko'rib chiqish va boshqa dasturlar (masalan, kompilyatorlar,
tarjimonlar) tomonidan boshqarish imkonini beradi.
Kirish/chiqish (I/U) qurilmalari:
Klaviatura, sichqoncha, displey, disk drayvlar va tarmoq interfeyslari kabi
kiritish/chiqarish qurilmalari kompyuter va uning tashqi muhiti o‘rtasidagi aloqani
ta’minlaydi.
Ma'lumotlar xotira va kiritish-chiqarish qurilmalari o'rtasida protsessor tomonidan
boshlangan kirish va chiqish operatsiyalari orqali uzatiladi.
Fon Neyman arxitekturasining tamoyillari:
Saqlangan dastur tushunchasi:
Fon Neyman arxitekturasida dastur ko'rsatmalari ham, ma'lumotlar ham ikkilik
ketma-ketliklar sifatida xotirada saqlanadi.
Dasturlar xotiradan olinishi, protsessor tomonidan dekodlanishi va ketma-ket

bajarilishi mumkin bo'lgan ko'rsatmalar ketma-ketligi sifatida ifodalanadi.
Ketma-ket bajarilishi:
Ko'rsatmalar protsessor tomonidan dastur tomonidan belgilangan tartibda ketma-
ket, birin-ketin bajariladi.
CPU xotiradan ko'rsatmalarni oladi, ularning ma'nosini aniqlash uchun ularni
dekodlaydi va mos ravishda bajaradi.
Dasturni boshqarish oqimi:
Dasturni boshqarish oqimi muayyan shartlar yoki dastur mantig'i asosida bajarish
ketma-ketligini o'zgartiradigan shartli va shartsiz tarmoq ko'rsatmalari bilan
belgilanadi.
Yagona ko'rsatma oqimi:
Fon Neyman arxitekturasi har bir ko'rsatma bir vaqtning o'zida bajariladigan bitta
ko'rsatmalar oqimini qo'llab-quvvatlaydi.
Bu parallel arxitekturadan farq qiladi, bu erda bir nechta ko'rsatmalar bir vaqtning
o'zida alohida ishlov berish birliklari tomonidan bajarilishi mumkin.

Download 308,09 Kb.