ZAMONAVIY
MULTIPROTSESSORLAR VA
MULTIKOMPYUTERLAR
FAXRIDDINOV MIRODIL
021-20 talabasi
Keling, birinchi galda multiprotsessor o’zi nima ekanligini tushunib
olamiz.
Multiprotsessorlar
- bu bitta kompyuter tizimida ikki yoki
undan ko'p markaziy ishlov berish birliklaridan (CPU) foydalanish
hisoblanadi. Ushbu atama tizimning bir nechta protsessorlarni
qo'llab-quvvatlash qobiliyatini yoki ular o'rtasida vazifalarni
taqsimlash qobiliyatini ham anglatadi. Ushbu asosiy mavzu
bo'yicha juda ko'p tafovut mavjud va ko'p protsessing ta'rifi
kontekstda farq qilishi mumkin, asosan CPU qanday aniqlanishi
funktsiyasi (bitta o'ramda bir nechta yadro, bitta paketda bir
nechta yadrolar, bitta tizim blokidagi bir nechta paket va
boshqalar).
Ba'zi bir onlayn lug'atlarga ko'ra,
multiprosessor
bu bir vaqtning
o'zida dasturlarni qayta ishlash uchun ikkita va undan ko'p
protsessor birliklaridan (bir nechta protsessor) iborat bo'lib, har biri
asosiy xotira va tashqi qurilmalarni almashadi. 2009-yildagi
darslikda ko'p protsessorli tizim shunga o'xshash tarzda
aniqlangan, ammo protsessorlar "tizimning bir qismi yoki
barchasini yoki butun xotirasini va kirish/chiqish uskunalarini”
bo’lishishlari mumkinligini ta’kidlab ; shuningdek,sinonim atama
sifatida mustahkam bog’langan tizimni berdi.
Operatsion tizim darajasida, ba'zida birdaniga bir jarayondan farqli o'laroq,
har bir jarayon alohida protsessor yoki yadroda ishlaydigan alohida tizimda bir
nechta parallel jarayonlarning bajarilishini nazarda tutish uchun ko'p ishlov
berishdan foydalaniladi. Ushbu ta'rifdan foydalanilganda, ko'p ishlov berish
ba'zida faqat bitta protsessordan foydalanishi mumkin bo'lgan ko'p ishlov
berish bilan taqqoslanadi (ya'ni vaqtni taqsimlash tizimi). Ammo ko'p ishlov
berish bir nechta protsessorlardan foydalangan holda bir nechta
jarayonlarning haqiqiy parallel bajarilishini anglatadi. Ko'p ishlov berish bitta
jarayon yoki vazifa bir vaqtning o'zida bir nechta protsessorlardan
foydalanishni anglatmaydi; parallel ishlov berish atamasi odatda ushbu
ssenariyni ifodalash uchun ishlatiladi. Boshqa mualliflar operatsion tizim
texnikasini multiprogramma deb atashni afzal ko'rishadi va bir nechta
protsessorga ega bo'lish uchun apparat protsessiga atamani zaxira qilishadi.
Multiprosessor dasturlari quyidagilarga bo’linadi:
- Yagona yo'riqnoma, ma'lumotlarning yagona oqimi (MYO) kabi uniprosessor
sifatida.
- Odatda, vektorni qayta ishlash uchun ishlatiladigan bir nechta ma'lumot
oqimi (BMO) kabi bitta protsessor kabi ko'p protsessor sifatida.
- Gipertishli yoki quvurli protsessorlarni tavsiflash uchun ishlatiladigan bir
nechta ko'rsatmalar, bitta ma'lumot oqimi (GBMO) kabi yagona nuqtai
nazardan bir nechta ko'rsatmalar to'plami.
- Bir nechta yo'riqnomalar, bir nechta ma'lumotlar oqimi (BYBM) kabi bir
nechta istiqbolda bir nechta individual dasturlarni bajarish uchun bitta tizim
ichida.
Multiprotsessordan foydalanishning afzalliklarini ko’rib chiqamiz:
- Kengaytirilgan ishlash.
- Bir nechta dastur.
- Ilovada ko'p vazifali.
- Yuqori o'tkazish qobiliyati va sezgirlik.
- Protsessorlar o'rtasida uskunalarni almashish.
Endi,
| 