Namlik – bu suyuqlik yoki qattiq jismning tarkibida bo‘lgan, moddaning kimyoviy xususiyatlarini o‘zgartirmasdan chiqarib yuborish mumkin bo‘lgan suv miqdoridir. Namlik quyidagi turlarga bo‘linadi: Solishtirma namlik

Andijon mashinasozlik instituti Avtomobilsozlik fakulteti MSMSM yo‘nalishi 3-kurs 73-21-guruh talabasi Abdurashidov Kamoliddinning O‘lchash asboblarini konstruksiyalash fanidan tayyorlagan MUSTAQIL ISHI

NAMLIK DATCHIKLARI VA ULARNI UZATISH FUNKSIYALARI

REJA

• Namlik haqida asosiy tushunchalar
• Namlik datchigining qo‘llanilish sohasi

Namlik – bu suyuqlik yoki qattiq jismning tarkibida bo‘lgan, moddaning kimyoviy xususiyatlarini o‘zgartirmasdan chiqarib yuborish mumkin bo‘lgan suv miqdoridir. % Namlik quyidagi turlarga bo‘linadi: 1. Solishtirma namlik – bu quruq gazning massa birligidagi suv bug’larining massasidir. (g) 2. Absolyut namlik – (suv bug’larining massa konsentratsiyasi yoki zichligi) bu nam gazning V hajm birligidagi suv bug’larining m massasidir. (g/) 3. Nisbiy namlik – bu havodagi qandaydir – bir haroratda o‘lchangan suv bug’lari bosimining xuddi o‘sha haroratdagi to‘yingan bug’ning parsial bosimiga nisbatidir. Nisbiy namlik doim % larda ifodalanadi. Namlikni o‘lchash uchun gigrometr deb ataluvchi priborlardan foydalaniladi. Birinchi gigrometr Djon Lesli (1760 – 1832) tomonidan yaratilgan. Gigrometrning sezgir elementi suv konsentratsiyasining o‘zgarishiga tanlanma tarzda reaksiya ko‘rsatishi lozim. Namlik datchiklari quyidagi turlarga bo‘linadi:

Zamonaviy namlik o‘lchagichlarning ishlash printsipi har qanday materiallardagi suv miqdorini o‘lchashning turli usullariga asoslangan. - Vazirlik usuli. Birinchilardan biri bo‘lgan bu usul bugungi kunda ham keng qo‘llaniladi. Biz buni amalda sinab ko‘ramiz: - materialning bir qismini olamiz, uni tortamiz, keyin quritamiz; - quritishdan oldin va keyin og’irlik ko‘rsatkichlari namlik miqdorini foiz sifatida aniqlasha imkon beradi. Havoning namligi qanday aniqlanadi? Oldindan tortilgan gigroskopik materialni kameraga qo‘yish kerak; - U tashqi muhitdan ajratilishi kerak; - Keyin unga havo pompalanadi, u tekshilishi kerak, u tekshirilishi kerak; - Gigroskopik material havodan suyuqlikni yutadi. - Keyin yana tarozida tortiladi; - Va kerakli ko‘rsatkich o‘rnatiladi.