Bog'liq Navoiy davlat konchilik instituti ashurova n. B. Atamuradov sh
8.1-rasm. Тannarxni pasaytirishning asosiy yo’nalishlari. Masala: Bazis davrida korxonada tovar mahsulotining tannarxi 400,0 mln.
so’mni tashkil etdi. Hisobot davrida mehnat unumdorligini 7%ga va o’rtacha ish
haqini 5%ga oshirish ko’zda tutilgan. Doimiy xarajatlar miqdori o’zgarmas
sharoitda ishlab chiqarish hajmi 9%ga oshadi. Mahsulot tannarxida ish haqi - 23%ni,
doimiy xarajatlar - 20% ni tashkil etagan bo’lsa, tannarxning necha foizga
pasayganligini va keltirilgan omillar ta’sirida qilingan tejam hajmini aniqlash talab
etiladi.
Yechim: 1. Mehnat unumdorligining oshishi va ish haqining oshishi hisobiga mahsulot
tannarxining pasayishi:
U ish haq. rej. 1,05 S rejt =(1- —————)
D rej =(1- ———)
23%=0,46% U rej 1,07 Tannarxni pasaytirishning asosiy
yo‘nalishlari
Import qilinadigan resurslar
narxlarini qayta ko‘rib chiqish va
pasaytirish
Materiallar sarfi me'yorlarini
pasaytirish
Mahalliy xomashyo va
materiallardan foydalanish
darajasini oshirish
Mahsulotlar ishlab chiqarish
texnologiyasini takomillashtirish
Foydalanilmayotgan ishlab
chiqarish quvvatlarni
konservatsiya qilish
Ma'muriy boshqaruv xodimlari
sonini qisqartirish
153
2. Doimiy xarajatlar o’zgarmagan holda ishlab chiqarish hajmining oshishi
natijasida mahsulot tannarxining pasayishi:
U i/ch.r. 1 S o.t =(1- ———)
D rej =(1- ———)
20%=1,6% U i/ch.x. 1,09 3. Ikkala omil ta’siri natijasida mahsulot tannarxining pasayishi:
0,46%+1,6%=2,06%. 4. Mahsulot tannarxining pasayishi natijasida erishilgan tejam:
400,0 x 2,06 E= ———————=8,24 mln.so’m. 100
