Mustaqil ta’lim.
Yuza g’adir-budirligi. Baza chizig’i.
|
2
|
|
|
|
|
12
|
G’adir-budirlik klasslari va standartlar asosida chizmalarda belgilanishi.
|
N
|
2
|
1. Sirt g‘adir-budurligi tushunchasini bilib oladilar.
2. Sirt g‘adir-budurligining parametriari tushunchalari haqida o’rganadilar.
3. Chizmalarda yuza g‘adir-budurligini belgilanishini o’rganadilar
|
Metal kesuvchi dastgohlarda ishlov berish yoki boshqa usul bilan olingan real yuzaliklar bir qator turlicha balandlik va shakldagi vabalandligi hamda qadami bo'yicha nisbatan kichik oichamiardagi takrorlanib keladigan chiqib turadigan uchliklar va o‘yiq joylar bilan buzilgan bo’ladi
|
Yuzalikning notekisligini me’yorlashtirish usullari O‘ZDST 2789-73 bilan tartibga solinadi va har qanday materiallardan va har qanday uslublar bilan tayyorlangan buyumlaming yuzasiga tegishli boladi.
|
• Profilning o'rtacha arifmetik og'ishi - Ra bilan; • o'ntanuqta bo'yicha profilning notekisliklari balandligi - Rz bilan; • profil notekisliklarining eng katta balandligi - Rmax bilan;
• notekisliklaming o'rtacha qadami - Sm bilan;
• profilining mahalliy siqib turgan uchlarining o'rtacha qadami
|
|
Mustaqil ta’lim
O’lchash vositalari
|
2
|
O’lchash vositalariga misollar keltirishadi
|
|
|
|
13
|
Silliq stilindrik birikmalarga joizlik va o’tkazishlar tizimi. Geometrik shakldan chetga chiqishlar.
|
A
|
2
|
1. Joizlik (dopusk) haqida asosiy tushunchalarni o’rganadilar.
2. Silliq silindrik birikmalarning o‘zaro almashuv chanligi
3. Detallarni shakli bo‘yicha og‘ishi
|
1. To'g'ri chiziqmaslik -detal sirtining berilgan yo'nalishdagi to'g'ri chiziqdan og'ishi bilan aniqlanishini aytib beradilar
2. Amalda ko'pincha tekislik nazorat qilinadigan sirtdagi istalgan yo'nalishdagi to'g'ri chiziqmaslik bilan aniqlanishini ifodalaydilar
3. Tekislikka eng oddiy misol botiqlik va qavariqlikni tushuntirib beradilar.
|
Doiraviy shakldan (doiraviylikdan) og‘ish bu real shakl nuqtasidan o‘tkazilgan urinma aylanagacha boigan eng katta masofadir.
|
Detalni sirtlarning joylashuvidagi og‘ishi:
- Joylashishdan og‘ish asosan korpusli detallarga xosdir va uning talablarini bajarish ishlab chiqarishning qiyinligini va narxini aniqlaydi.
|
|
Mustaqil ta’lim
Silliq mikrometr
|
2
|
Silliq mikrometrlarni chizmasini chizib keladilar
|
|
|
|
14
|
Shakldan chetga chiqish va asosiy o’lcham orasidagi bog’liqlik va ularning chizmalarda belgilanishi.
|
N
|
2
|
Joylashuvning mustaqil va nomustaqil qo’yimlarini o’rganadilar
Mahkamlash detallari uchun teshik o’lchamlarining joylashishiga tegishli qo’yimlarni bilb oladilar
Shakldan chetga chiqishlarni belgilash va chizmalarda sirtlar hamda o’qlarning joylashi haqidagi ma'lumotlarga ega bo'ladilar.
|
Shartli belgilar chizmani qoraytirib yuboradigan yoki ular detalga qo‘yiladigan texnik talablarga toiiq javob bermaydigan boisagina, yo?ma belgilashdan foydalanish haqida gapirib beradilar.
|
Agar og’ish sirtning joylashishiga taaluqli bolsa, u holda u ana ularga nisbatan berilgan asos ham belgilanadi (asos chiziq, umumiy o‘q, yoki simmetriya tekisligi va boshqalardan iborat boiishi mumkin)
|
Shakldan chetga chiqish chizmalarini chizish
|
15
|
Podshipniklar qo’llanishi va joizliklar sistemasi.
|
A
|
2
|
1. Tebranish podshipniklari haqida tushunchalarini o’rganib oladilar
2. Podshipnik usellarini bilib oladilar
3. Podshipniklar joizliklari va o‘tqazishlari haqidagi ma’lumotlarga ega bo’ladilar
|
Podshipnik turlarining sonini kamaytirish uchun ichki va tashqi halqalaming og’ishlari ular o’rnatiladigan otqazishlardan qat’iy nazar tayyorlanadi.
|
Barcha klasslardagi podshipniklaming biriktiriluvchi diametrlarining yuqori og‘ishlari nolga teng deb qabul qilingan.
|
Ichki halqaning joizlikligi shunday, “ag'darilgan”, holatda boigani tufayli halqalami vallar bilan uncha katta bo‘lmagan taranglik orqali o‘tqazish maqsadida maxsus taranglikli o’tqazishlardan foydalanmasdan, vallar uchun pb, m6, k6, js6 yoki 4 va 5 kvalitetlardagi tegishli joizlik maydonlari qollanadi
|
|
|
