V
V t I t
bu erda R V - hajmiy qarshiligi, Om;
S - o'lchash elektrodining yuzasi , m2 ;
t - namunaviy dielektrikning qalinligi , m;
U - o'lchash kuchlanishi, V;
I V - hajmiy tok, A.
1-rasm. Dielektrik orqali I V va sirt I S toklarining oqimi.
2-rasm. Elektrod tizimlari: a - hajmiy va yuza qarshiligini o'lchash uchun uch elektrodli tizim; b - yuza qarshiligini o'lchash uchun ikki elektrodli
tizim.
Sirt qarshiligini o'lchashda tekis namunaning bir tomoniga yotqizilgan ikkita elektrod tizimi ham qo'llaniladi ( 2-rasm,) . Elektrodlar b masofada joylashgan ikkita parallel chiziq shaklida bo'ladi .
RS l Ul ,
S b
bu erda U - o'lchash kuchlanishi, V ;
I S – yuza toki, A;
l - elektrodning uzunligi, m ;
IS b
b - elektrodlar orasidagi masofa, m .
Agar dielektrikga qo'llaniladigan elektrodlar etarlicha past qarshilikka ega va dielektrik bir hil bo'lsa, u holda har qanday shakl va o'lchamdagi jism uchun sirt o'tkazuvchanligini hisobga olmasdan, biz keltirilgan Λ uzunlik tushunchasini kiritishimiz mumkin.
Qisqartirilgan dielektrik uzunligi Λ uzunlik o'lchamiga ega va elektrodlar va materialning xususiyatlari o'rtasidagi tana parametrlarining (elektr o'tkazuvchanligi G , Sm , elektr qarshiligi, R , Om va elektr sig'imi C , F ) nisbatini shu tarzda aniqlaydi .
Demak, jismning elektr o'tkazuvchanligi
G = g ∙ Λ, tengdir
elektr qarshilik sig'im
R = ρ/Λ,
С = ε0εr Λ.
Uzunligi h , m va yuzasi S, m2 bo'lgan ixtiyoriy konfiguratsiyaga ega, lekin jismning butun uzunligi bo'ylab doimiy bo'lgan (masalan, sim yoki kabel tolasi, yassi kondensator dielektrik) jismi uchun elektr qarshilik R = r h / S ,
shuning uchun bu jismning qisqargan uzunligi navbatdgi ifoda bilan aniqlanadi
Λ = S/h.
Jismning tashqi va ichki tomonlarida elektrodlar qo'llaniladigan quvur shakli bo'lsa (masalan, silindrsimon kondensatorning dielektrigi, bir yadroli koaksiyal kabelning izolyatsiyasi) juda muhim holat. Elektrodning o”q uzunligini l orqali va trubaning ichki va tashqi radiuslarini mos ravishda r 1 va r 2 orqali belgilab , biz elektrodlar orasidagi qarshilikni topa olamiz, uni ketma-ket bog'langan qarshiliklarning natijada qarshiligi deb hisoblaymiz dR qalinligi dx va radiusi x bo'lgan cheksiz yupqa qatlamlardan iborat . Bunday qatlamning qarshiligi
dR = ρdx/(2πx)
x=r1 dan x=r2 gacha integrallangan holda , biz qarshilikka ega bo'lamiz.
r2
R
r1
2l
dx
x
2l
ln r2 .
r1
Shuning uchun, bu holda, keltirilgan uzunlik Λ = 2π ∙ l / (ln r2 / r1).
|
