|
Nizomiy nomidagi tdpu tabiiy fanlar fakulteti
|
| Sana | 29.05.2024 | | Hajmi | 7,91 Mb. | | #256362 |
Bog'liq 1 slayd Ozoda
Nizomiy nomidagi TDPU
Tabiiy fanlar fakulteti
Biologiya kechki boʻlim
302- guruh kechki talabasi
Miraxmadova Ozodaning
Mustaqil ishi
Evaluation adjustment
04
Ekologiya asoslari metodlari
Reja:
1. Ekologiya haqida tushuncha.
2. Ekologiya metodlari.
Ekologiya so’zi o’zining ilmiy biologik termin ahamiyati o’rnini, muhim sotsial,siyosiy termin bilan almashdi.Endi ekologiyani mohiyati tabiatni muhofaza qilish va undan ratsional foydalanish deb tushunila boshlandi.Akademik D.S.Lixachyov ta‘biri bilan aytganda «ekologik madaniyat» deb ham atash mumkin.
Ekologiya { grekcha “oikos”, yashash joyi, uy, boshpana “logos”, fan} terminini nemis olimi E.Gekkel {1866} fanga kiritdi. Rus tilida ekologiya terminini birinchi marta I.I Mechnikov {1868} ishlatdi.
Ekologiya – demak bu tirik organizmlarni yashash muhiti bilan hamda o’zaro aloqalarini, munosabatlarini o’rganadi.
Demak, ekologiyani o'qitish nazariyasi va metodikasi ekologiya fani bilan uzviy bog'liqdir. Ekologiya fani ekologik ta'lim mazmunini tashkil qiladi, ekologik tadqiqot usullari esa oluvchilarning o'quv va ilmiy faoliyatida ko'p jihatdan o'z aksini topadi. Shu bilan birga, ekologik ta'lim mazmuni ekologiya fanining qisqartirilgan nusxasi emas, chunki u ta'lim oluvchilarning yosh xususiyatlarini hisobga olgan holda, faqat eng muhimlarini, pedagogik jihatdan moslashtirilgan ekologik faktlar, tushunchalar, qonunlar va qonuniyatlarni o'z ichiga olishi kerak.
Ekologiya asoslarini asosan, quyidagi metodlar orqali oʻrgansa boʻladi:
- Dala metodi yordamida tabiiy sharoitda populyatsiyalarga muhit omillarining kompleks holida koʻrsatadigan taʼsiri oʻrganiladi.
- Ekologik tajriba metodi yordamida ayrim omillarning organizm rivojlanishiga taʼsiri oʻrganiladi. Tabiiy muhitda biron bir omilning organizmga yoki jamoaga taʼsirini alohida oʻrganishning iloji yoʻq, chunki barcha omillar majmua tarzda taʼsir etadi. Bu maqsadda amalga oshirish uchun odatda bironta tabiiy sistema modellashtiriladi. Masalan, akvarium chuchuk suv havzasining moduli hisoblanadi.
-Matematik modellashtirish metodi yordamida ekosistemaning yashovchanligi va kelajagini oldindan aniqlashga yordam beradi. Bu usulni amalga oshirishda kompyuterdan keng foydaniladi. Metodning mohiyati shundaki, oʻrganilayotgan tizimning xususiyatlari matematik belgilarga aylantiriladi. Keyin ayrim koʻrsatkichlarning qiymatlari oʻzgartirilib oʻrganilayotgan tizimda oʻzgarishlar sodir boʻlishi oʻrganiladi.
EʼTIBORINGIZ
UCHUN
RAHMAT
|
| |
