Texnik iktisodiy ko‘rsatkichlar
Maydalash jarayoni uchun sarf buladigan energiya
Maydalash kuvvati.
Unumdorlik.
Maydalash darajasi va boshqalar.
MA’RUZA №5 Mavzu: Yanchish jarayoni
Reja:
YAnchish jarayonlarining axamiyati va sanoatdagi roli.
YAnchish sxemalari xakida ma’lumot.
Tayanch iboralar:maydalanish darajasi, maydalash qonunlari, maydalagichlar, konusli maydalagich, jag‘li maydalagich, bolg‘ali maydalagich, mustahkamlik, donadorlik
YAnchish jarayonlari deganda biz, kattik materialga fizikaviy kuchlar ta’sir kilish natijasida maydalangan ruda bo‘laklarini mikron darajadagi ulchamlardan ma’lum kattalikdagi mm li ulchamlarga aylantirishni tushunamiz va bu jarayonni yanchish deb ataymiz. YAnchish jarayonlarining maydalash jarayonlardan farki shundaki, bunda yanchilgan maxsulot 5mm dan katta bulmagan ulchamlarda chikadi. Foydali kazilmalarni yanchish jarayonlari boyitish fabrikalarida bir yoki bir necha boskichdan iborat buladi. SHuningdek ochik va yopik sikllarda amalga oshiriladi. YOpik siklda ishlagan tegirmonlarning samaradorligi yukori buladi va yanchilgan maxsulotning bir xil ulchamda chikishiga yordam beradi. YAnchish jarayonlari maxsulot turiga karab turli xil tegirmonlar yordamida amalga oshirilgan xolda asosan boyitish fabrikalarida, gidrometallurgiya zavodlarida, sement ishlab chikarish zavodlarida, fosforit zavodlarida, gips va gips maxsulotlarini ishlab chikarishda kullaniladi. Foydali kazilmalarni boyitish usullariga karab suvli va kuruk muxitlarda tegirmon turlari tanlanadi va ishlatiladi. Tegirmonlarning samaradorligi aylanma yuklama (sirkuliruyuщaya nagruzka) ga boglik. Aylanma yuklama yopik siklli tegirmonlarning unumdorligini oshiradi. Aylanma yuklama deganda tegirmonlarni aylanishini kritik chastotasini tushunamiz.
Agar tegirmonning aylanish chastotasi kattalashsa, ya’ni uning aylanish tezligi orttirilsa, sharlarning markazdan kochma kuchlar ta’sirida tegirmonning devorlariga maxkam urnashib qoladi va tegirmon bilan birga aylanadi. Tegirmonning bunday aylanishning kritik chastotasi deyiladi. Bunda xech kanday foydali ish bajarilmaydi. Aylanma yuklama standart buladi, kritik chastotani esa barabanning diametriga karab uzgartirishimiz mumkin. Bunga kuyidagi 15-rasm orkali tushuncha kiritamiz.
SHar katlamlarining aylanish traektoriyasi buyicha xarakat tezligi A, yukorigi kismda joylashgan, radi-al kuch N markazdan kochma kuch S ga teng bulishi mumkin. Tangensial kuch T shar katorlarining tayanch reaksiyalariga binoan erkinlashadi. V aylanma tezlik esa aylanish traektoriyasi radiusi R bilan teng ravishda xarakatda buladi. SHarlar esa aylanish davomida A nuktada kelganda ogirlik kuchi ta’siri ostida xarakatlanadi. Bu vaktda V tezligi kamaygan xolda gorizont xolda α burchak ostida parabolik traektoriya xosil kiladi.
Aylanish traektoriyasi sharni ajralishi α burchak xosil kiladi. Bunga kura
S=N yoki
(10)
polagaya v etom uravnenii G=mg , bundan kuyidagini xosil kilamiz
(11)
yukoridagi formulani tenglashtirishga kuyib kuyidagi formulani topamiz
bu erda n–tegirmonningminutdagi aylanishlar chastotasi, aniqlaymiz
(13)
(13) formuladan α = 0 bo‘lganda kuyidagini xosil kilamiz
(14)
|
