|
-rasm. a) yarim otkazgichli diodning sxemada belgilanishi; b) Volt-amper xarakteristikasi
|
| bet | 2/4 | | Sana | 30.11.2023 | | Hajmi | 286,5 Kb. | | #108739 |
Bog'liq Turganbaeva Sayyorani Elektronika sxema 11-rasm. a) yarim otkazgichli diodning sxemada belgilanishi; b) Volt-amper xarakteristikasi
Diodga qoyilgan kuchlanish ozgarishi р-n o‘tishning kengligini o‘zgartiradi. Bu o‘zgarish kondensator qoplamlari orasidagi masofaning o‘zgarishiga mos keladi. p-n o‘tishning bu xususiyati diodni boshqaruvchi sig‘imli element qilib ishlatish imkonini beradi. Bunday diodlar varikanlyar deb ataladi.
Yarim otkazgichli triod. Bipolyar tranzistorlar.
Yarim otkazgichli triod elektron asboblarining bir turi bolib, tranzistor deb ataladi. Tuzilishi va ishlash usuliga qarab tranzistorlar bipolyar va unipolyar tranzistorlarga ajratiladi.
Bipolyar tranzistorlarning ishlashi р-n o‘tish hodisasiga, unipolyar tranzistorning ishlashi esa, bir turdagi o‘tkazuvchanlikka ega bo‘lgan yarim o‘tkazgichning o‘tkazuvchanligini elektr maydoni yordamida boshqarishiga asoslangan.
Bipolyar tranzistor yarim o‘tkazgich monokristalda ikkita р-n o‘tish sohasini hosil qilish asosida yasaladi. Uni o‘tkazuvchanligi almashib keladigan 3 ta sohaga ajratish mumkin. Agar monokristallning hajmi bilan chegaralangan bo‘lsa, hosil bo‘lgan yassi tranzistor р-n-р turdagi tranzistor deyiladi. Aksincha, kovak otkazuvchanlik soha orasida bolsa n-p-n turdagi tranzistor hosil boladi. Bu tranzistorlarning sxemada belgilanishi va potensial tosigining korinishi 2-rasmda korsatilgan.
2-rasm
Unipolyar tranzistorlar
Unipolyar tranzistor elektr maydoniga ega bolgan tranzistor bolib, tok bir turdagi asosiy tok tashuvchi hisobiga hosil qilinadi.
Elektr maydoniga ega bolgan yoki maydonli sozning mohiyati shundan iboratki, unipolyar tranzistor chiqish toki boshqaruvchi elektrodning kuchlanishi hosil qiladigan elektr maydon orqali boshqarilishini bildiradi. Unipolyar tranzistorlarning sxemada belgilanishi 1- jadvalda keltirilgan.
|
| |
