5.7. Massa almashinish qurilmalarining asosiy
o’lchamlarini hisoblash
Massa almashinish qurilmalarini texnologik hisoblash ularning asosiy o’lchamlari: qurilma unumdorligini xarakterlovchi – diametr va unda ro’y berayotgan jarayon intensivligini ifodalovchi – ishchi balandliklar aniqlanishi zarur.
Qurilma diametri. Ushbu parametrni hisoblash uchun suyuqlik sarfi tenglamasidan foydalaniladi:
bu erda V – fazaning hajmiy sarfi; w0 – fazaning sohta tezligi; F - qurilma ko’ndalang kesimining yuzasi.
Dumaloq ko’ndalang kesim yuzasi . Demak:
Bundan qurilmaning diametri:
(5.62)
Odatda, V kattalik berilgan bo’ladi va qurilma diametrini aniqlash uchun tegishli fazaning sohta tezligini tanlash zarur. Faza tezligini tanlash quyidagi talablar asosida amalga oshiriladi: suyuqlik oqimining tezligi ortishi bilan massa o’tkazish koeffistienti ko’payadi; suyuqlik tezligi ortishi bilan qurilmaning gidravlik qarshiligi ham oshadi; gidravlik qarshilik ortishi bilan jarayonni o’tkazish uchun zarur energiya sarfi ko’payadi. Shuning uchun gaz yoki suyuqlikning optimal tezligini topish texnik-iqtisodiy jihatdan maqsadga muvofiqdir. Lekin, amaliyotda sohta tezlikni hisoblab chiqish va uning maksimal qiymatini topish bilan chegaralinadi.
Qurilma balandligi. Massa almashinish qurilmasining balandligi jarayonda ishtirok etuvchi fazalar to’qnashuvchi uzluksiz yoki pog`onali bo’lishiga qarab aniqlanishi mumkin.
Uzluksiz to’qnashishli qurilmaning balandligi. Fazalari uzluksiz to’qnashuvda bo’lgan qurilmalarda uning balandligi hajmiy massa o’tkazish koeffistienti orqali ifodalangan massa o’tkazish formulasi asosida hisoblash mumkin:
yoki
(5.63)
Qurilmaning ishchi hajmi:
bu erda F - qurilma ko’ndalang kesimi yuzasi, m; N - qurilmaning ishchi balandligi, m.
Agar, V ning qiymatini (5.63) ga qo’yib, tenglamani N ga nisbatan echsak, qurilmaning balandligini topamiz:
(5.64)
yoki
(5.64) tenglamadan N ni aniqlashda solishtirma yuza a va massa o’tkazishning sirtiy koeffistienti (Ku yoki Kx) ni yoki ushbu kattaliklarning ko’paytmasi bo’lmish hajmiy massa o’tkazish koeffistienti KV ni bilish kerak.
Qurilmaning ishchi balandligini aniqlashda o’tkazish birligi soni yordamida ham topish mumkin, ya’ni:
yoki
(5.65)
Pog`onali to’qnashishli qurilmaning balandligi. Bunday turdagi qurilmalarning, shu jumladan, tarelkali kolonnalarning balandligi hajmiy massa o’tkazish koeffistienti orqali ifodalanadi.
Lekin, KV ni aniqlash uchun kerakli harakatchan faza hajmini topish juda qiyin. Shunday uchun, N ni hisoblashda qurilma pog`onalarining soni analitik yoki grafik usulda topilishi mumkin.
Qurilmaning ishchi balandligi pog`onalarning haqiqiy soni orqali aniqlanishi mumkin:
bu erda h – pog`onalar orasidagi masofa.
| 