ilmiy asosi bo'lib
o'lchashlar to„g‟risidagi
“Metrologiya” fani hisoblanadi. Hozirgi zamon
metrologiya 3 bo'limdan iborat:
- nazariy metrologiya;
- qonuniy metrologiya;
- amaliy metrologiya;
tashkiliy asosi bo'lib, O'zbekiston metrologiya
hizmati hisoblanadi. Ushbu hizmat davlat
metrologiya hizmati va yuridik shahslarning
metrologiya hizmatidan tashkil topgan.
tehnikaviy asoslari bo'lib:
- milliy etalonlar
kompleksi bo'lib ular
kattalik birliklarini tiklash
va saqlash uchun
mo'ljallangan.
- o'lchash vositalari va
o'lchashlarni bajarish
usullarining qonuniyligini
o'rnatish tizimi.
- birliklar o'lchamligini
etalonlardan ular bilan
o'zaro bo'ysunishda
bo'lgan o'lchash
vositalariga uzatish
tizimi.
qonuniy asosi bo'lib O'zbekiston
Respublikasining “Metrologiya to„g‟risidadagi
qonuni hisoblanadi.
me'yoriy-huquqiy asosi bo'lib O'zbekistonda
o'lchovlar birliligini ta'minlash Davlat
sistemasining hujjatlar kompleksi hisoblanadi.
Bu kompleks tarkibiga xalqaro, davlatlararo va
milliy me'yoriy va uslubiy hujjatlar kiradi.
Metrologiya hizmatining rahbariy va yetakchi markazi bo'lib metrologiya
bo'yicha milliy organ O'zstandart hisoblanadi.
O'zstandartning tashkiliy tuzilmasi 1-rasmda keltirilgan.
"O'zstandart" agentligining
markaziy apparati
Hududiy standartlashtirish va
metrologiya boshqarmalari
(SMB) 14 bo'linma
Respublika sinov va sertifikatlashtirish
markazi
Standartlashtirish, metrologiya
va sertifikatlashtirish ilmiy-
tadqiqot instituti
Hududiy sinov va sertifikatlashtirish
markazlari
Axborot ma’lumotlar markazi
Milliy etalonlar markazi
Metrologiya xizmatlarini korsatish
markazi
Moliyalashtirish ho'jalik faoliyatidan olinadigan o'z
mabla
g‟lari hisobiga amalga oshiriladi.
Shtrixli kodlashtirish markazi
O'ZBЕKISTON RЕSPUBLIKASINING
“MЕTROLOGIYA TO„G‟RISIDA” gi
QONUNI
28.12.1993
№1004-XII
O'ZBЕKISTON
RЕSPUBLIKASINING
QONUNI
Mazkur qonunga quyidagilarga muvofiq
o'zgartirishlar kiritilgan:
• O'zR 26.05.2000 y. 82-II-son qonuni
• O'zR 25.04.2003 y. 482-II-son qonuni
• O'zR 25.04.2013 y. 4, ст.98-son qonuni
• O'zR 25.04.2014y. 12, ст.343-son qonuni
• O'zR 07.04.2020 y. 614-II-son qonuni
BO'LIMLAR
• I Bo'lim. Umumiy qoidalar (1 - 4-1 moddalar)
• II Bo'lim. Fizik o'lcham birliklari, ularni qayta
hosil qilish va qo'llash (5-8 moddalar)
• III Bo'lim. O'zbekiston Respublikasining
metrologiya hizmatlari (9-11
moddalar)
• IV Bo'lim. Davlat metrologiya tekshiruvi va
nazorati (12-19 moddalar)
• V Bo'lim. Metrologiya ishlarini moliyaviy
ta'minlash (20-21 moddalar)
I BO'LIM. UMUMIY QOIDALAR
• 1 - modda. Asosiy tushunchalar
• 2 - modda. Metrologiya to'g‟risidagi qonun
hujjatlari
• 3 - modda. Xalqaro shartnomalar va bitimlar
• 4 - modda. Metrologiyaga oid faoliyatni davlat
tomonidan boshqarish
• 4-1-modda. O'lchovlarning yagona birlikda
bo'lishini ta'minlashga oid normativ hujjatlar
I BO'LIM. UMUMIY QOIDALAR
1 - MODDA.
ASOSIY TUSHUNCHALAR.
Ushbu qonunda quyidagi asosiy tushunchalar ishlatilmoqda:
"metrologiya" - o'lchovlar, ularning yagona birlikda bo'lishini ta'minlash
usullari va vositalari hamda talab qilinadigan aniqlikka erishish
yo'llari haqidagi fan;
"yagona o'lchov birligi" - o'lchovlarning natijalari qonunlashtirilgan
birliklarda aks ettirilgan va va hatoliklari berilgan ehtimollikda ma'lum
bo'lgan o'lchov xolati;
"o'lchov vositasi" - o'lchovlar uchun foydalaniladigan va normalangan
metrologik hususiyatga ega bo'lgan tehnika vositasi;
"birlik etaloni" - fizik o'lcham birligini boshqa o'lchov vositalariga
o'tkazish maqsadida uni qayta hosil qilish va saqlash uchun
mo'ljallangan o'lchov vositasi;
"davlat etaloni" - vakolat berilgan milliy organning qarori bilan
O'zbekiston Respublikasi hududida o'lchov birligining o'lchami
sifatida e'tirof etilgan etalon;
I BO'LIM. UMUMIY QOIDALAR
1 - modda. Asosiy tushunchalar
"metrologik hizmati" - davlat organlari va yuridik shahslarning metrologiya
hizmatlari tarmoqi qamda ularning o'lchovlar yagona birlikda bo'lishini
ta'minlashga qaratilgan faoliyati;
"davlat metrologiya nazorati" - metrologiya qoidalariga rioya etilishini tekshirish
maqsadida davlat metrologiya hizmati organlari amalga oshiradigan faoliyat;
"o'lchov vositalarini tekshiruvdan o'tkazish" - o'lchov vositalarining belgilab
qo'yilgan tehnik talablarga muvofiqligini aniqlash va tasdiqlash maqsadida
davlat metrologiya hizmati organlari (vakolat berilgan boshqa organlar,
tashkilotlar) tomonidan bajariladigan operaciyalar majmui;
"o'lchov vositalarini kalibrlash" - metrologik jiqatlarning qaqiqiy qiymatlarini va
o'lchov birliklarining qo'llashga yaroqliligini aniqlash qamda tasdiqlash
maqsadida kalibrlash laboratoriyasi bajaradigan operaciyalar majmui;
I BO'LIM. UMUMIY QOIDALAR
•
O'zR 25.04.2003 y. 482-II-son qonuniga muvofiq o'n
birinchi hat boshi chiqarib tashlangan
• "o'lchov vositalarini yasash (ta'mirlash, sotish, ijaraga berish) uchun
litsenziya" - davlat metrologiya hizmati tomonidan yuridik va jismoniy
shahslarga beriladigan, mazkur faoliyat turlari bilan shu
g‟ullanish
huquqini guvohlantiruvchi hujjat.
• "o'lchov vositalarini metrologik attestatsiya qilish" - yagona
namunalarda ishlab chiqariladigan (yoki O'zbekiston hududiga
yagona namunalarda olib kiriladigan) o'lchov vositalarining
hossalarini sinchiklab tadqiq etish asosida ular qo'llanish uchun
haqqoniy ekanligining metrologiya hizmati tomonidan e'tirof etilishi;
• "metrologiya hizmatlari, markazlari, laboratoriyalarini akkreditaciya
qilish" - o'lchovlarning yagona birligini ta'minlash ishlarini
akkreditatsiya qilishni belgilangan sohada o'tkazishga metrologiya
hizmatlari, markazlari, laboratoriyalarining vakolatli ekanligining
rasmiy e'tirof etilishi; (O'zR 26.05.2000 y. 82-II-son qonuni tahriridagi
hat boshi)
I BO'LIM. UMUMIY QOIDALAR
• "o'lchov vositalarini kalibrlash huquqiga ega bo'lishi uchun yuridik
shahslar metrologiya hizmatini akkreditaciya qilish" - yuridik shahslar
metrologiya hizmatining belgilangan sohada o'lchov vositalarini
kalibrlashdan o'tkazishga vakolatli ekanligining rasmiy e'tirof etilishi;
(O'zR 26.05.2000 y. 82-II-son qonuni tahriridagi hat boshi)
• "o'lchovlarning bajarilish uslubiyotlarini metrologik attestatsiya qilish"
- o'lchovlarni bajarish uslubiyotining unga qo'yilgan metrologiya
talablariga mosligini baholash hamda tasdiqlash maqsadida tadqiqot
o'tkazish; (O'zR 25.04.2003 y. 482-II-son qonuni taxriridagi xat
boshi), (Oldingi taxririga qarang)
• "o'lchovlarning bajarilish uslubiyoti" - operatsiyalar va qoidalar
majmui bo'lib, ularning bajarilishi hatolari ma'lum bo'lgan o'lchov
natijalari olishni ta'minlaydi; (O'zR 25.04.2003 y. 482-II-son qonuni
tahriridagi hat boshi), (Oldingi taxririga qarang)
I BO'LIM. UMUMIY QOIDALAR
2-
MODDA. MЕTROLOGIYA TO„G‟RISIDAGI
QONUN HUJJATLARI
•
Metrologiya to„grisidagi qonun hujjatlari
ushbu qonundan va O'zbekiston
Respublikasining o'zga qonun hujjatlaridan
iboratdir.
•
Qoraqalpo
g‟iston Respublikasida
metrologiya sohasidagi munosabatlar
Qoraqalpo
g‟iston Respublikasi qonun hujjatlari
bilan ham tartibga solinadi.
I BO'LIM. UMUMIY QOIDALAR
• 3-MODDA. HALQARO SHARTNOMALAR
VA BITIMLAR
Basharti xalqaro shartnomada yoki
bitimda O'zbekiston Respublikasining
metrologiya to„g‟risidagi qonun
hujjatlaridagidan o'zgacha qoidalar
belgilangan bo'lsa, xalqaro shartnoma yoki
bitim qoidalari qo'llanadi.
I BO'LIM. UMUMIY QOIDALAR
4-
MODDA. MЕTROLOGIYAGA OID FAOLIYATNI DAVLAT
TOMONIDAN BOSHQARISH.
•
Metrologiyaga oid faoliyatni davlat tonmonidan boshqarishni
metrologiya bo'yicha milliy organ - O'zbekiston standartlashtirish,
metrologiya va sertifikatlashtirish agentligi ("O'zstandart" agentligi)
amalga oshiradi. (O'zR 25.04.2003 y. 482-II-son qonuni tahriridagi
qism)
• "O'zstandart" vakolatiga: (O'zR 25.04.2003 y. 482-II-son qonuni
taxriridagi xat boshi)
• metrologiya sohasida yagona davlat siyosatini amalga oshirish,
metrologiyaga oid faoliyatni mintaqalararo va tarmoqlararo
muvofiqlashtirish; (O'zR 25.04.2003 y. 482-II-son qonuni taxriridagi
xat boshi), (Oldingi tahririga qarang)
• milliy etalonlarni yaratish, tasdiqlash, saqlash va qo'llab-quvvatlash
qamda ularning xalqaro darajada solishtirshshshini ta'minlash
qoidalarini belgilash; (O'zR 25.04.2003 y. 482-II-son qonuni
taxriridagi xat boshi), (Oldingi taxririga qarang)
I BO'LIM. UMUMIY QOIDALAR
• o'lchov vositalari, usullari va natijalariga qo'yiladigan
umumiy metrologik talablarni aniqlash;
• davlat metrologiya tekshiruvi va nazoratini amalga
oshirish;
• metrologiya masalalari bo'yicha normativ hujjatlarni, shu
jumladan davlatning boshqa boshqaruv organlari bilan
hamkorlikda O'zbekiston Respublikasining butun
hududida majburiy kuchga ega bo'lgan normativ
hujjatlarni qabul qilish;
• metrologiya sohasida ilmiy va muhandis-texnik kadrlar
tayyorlash;
• O'zbekiston Respublikasining metrologiya sohasidagi
xalqaro shartnomalariga rioya etilishi ustidan nazoratni
amalga oshirish;
• metrologiya masalalari bo'yicha xalqaro tashkilotlar
faoliyatida qatnashish kiradi;
I BO'LIM. UMUMIY QOIDALAR
• O'zbekiston Respublikasining o'lchovlarning yagona
birlikda bo'lishini ta'minlash tizimi faoliyat olib borishi va
rivojlanishini hamda uning xalqaro o'lchov tizimi va
boshqa mamlakatlarning o'lchovlar tizimlari bilan
uy
g‟unlashuvini ta'minlash; (O'zR 25.04.2003 y. 482-II-
son qonuni taxriridagi xat boshi)
• iste'molchilar huquqlarini, fuqarolarning soqliqi va
havfsizligini, atrof muhitni hamda davlat manfaatlarini
noto„g‟ri o'lchov natijalarining salbiy oqibatlaridan
muhofaza qilishga doir chora-tadbirlarni amalga oshirish.
(O'zR 25.04.2003 y. 482-II-son qonuni taxriridagi xat
boshi)
I BO'LIM. UMUMIY QOIDALAR
4-1-MODDA. O'LCHOVLARNING YAGONA BIRLIKDA BO'LISHINI
TA'MINLASHGA OID NORMATIV HUJJATLAR.
• O'lchovlarning yagona birlikda bo'lishini ta'minlashga oid,
metrologiya normalari va qoidalarini belgilovchi hamda O'zbekiston
Respublikasi hududida majburiy kuchga ega bo'lgan normativ
hujjatlarni tasdiqlash va davlat ro'yhatidan o'tkazishni "O'zstandart"
agentligi amalga oshiradi.
• O'zbekiston Respublikasining korhonalari, tashkilotlari, davlat
boshqaruv organlari, yuridik shahslar birlashmalari metrologiya
sohasidagi davlat metrologiya tekshiruvi va nazorati tatbiq etiladigan
doiradan tashqaridagi normalar va qoidalarni belgilaydigan,
o'lchovlarning yagona birlikda bo'lishini ta'minlashga oid,
"O'zstandart" agentligi tomonidan tasdiqlangan normativ hujjatlarni
aniqlashtiradigan va ularga zid bo'lmagan normativ hujjatlarni o'z
vakolatlari doirasida ishlab chiqishlari hamda tasdiqlashlari mumkin.
(O'zR 25.04.2003 y. 482-II-son qonuni taxriridagi.
II BO'LIM. FIZIK O'LCHAM BIRLIKLARI,
ULARNI QAYTA HOSIL QILISH VA QO'LLASH.
• 5 - modda. Fizik o'lcham birliklari
• 6 - modda. Fizik o'lchamlar birliklarining
etalonlari
• 7 - modda. O'lchov vositalari
• 8 - modda. O'lchovlarni bajarish
uslubiyotlari
II BO'LIM. FIZIK O'LCHAM BIRLIKLARI,
ULARNI QAYTA HOSIL QILISH VA QO'LLASH.
5-MODDA. FIZIK O'LCHAM BIRLIKLARI
•
O'zbekiston Respublikasida Xalqaro o'lchamlar tizimi
(SI)ning fizik o'lcham birliklarini belgilangan tartibda
qo'llashga yo'l qo'yiladi. Fizik o'lcham birliklarining nomi,
belgisi, ularni yozish va qo'llash qoidalari
"O'zstandart"ning taqdimnomasiga binoan O'zbekiston
Respublikasi Vazirlar Mahkamasi tomonidan
tasdiqlanadi. (O'zR 25.04.2003 y. 482-II-son qonuni
taxriridagi qism)
•
O'zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi
Halqaro o'lchamlar tizimiga kiritilmagan o'lchamlarni
qo'llashga ruhsat berishi mumkin.
•
Tashqi savdo faoliyatini amalga oshirish cho
g‟ida
kontrakt shartlariga muvofiq fizik o'lchamlarning o'zga
birliklari ham ishlatilishi mumkin.
II BO'LIM. FIZIK O'LCHAM BIRLIKLARI,
ULARNI QAYTA HOSIL QILISH VA QO'LLASH.
6-MODDA. FIZIK O'LCHAMLAR BIRLIKLARINING
ETALONLARI
•
Fizik o'lchamlarning birliklari etalonlar
vositasida saqlanadi va qayta tayyorlanadi.
•
Etalonlarni yaratish, tasdiqlash, saqlash va
qo'llash tartibini "O'zstandart" belgilaydi. (O'zR
25.04.2003 y. 482-II-son qonuni taxriridagi
II BO'LIM. FIZIK O'LCHAM BIRLIKLARI,
ULARNI QAYTA HOSIL QILISH VA QO'LLASH.
• 7-MODDA. O'LCHOV VOSITALARI
•
Foydalanishda bo'lgan o'lchov vositalari
o'lchov natijalarining qonunlashtirilgan birliklarda
belgilab qo'yilgan aniqlikda bo'lishini ta'minlashi
va qo'llash shartlariga mos kelishi lozim.
•
Texnika vositalarini o'lchov vositalariga
mansub deb topish mezonini "O'zstandart"
belgilaydi. (O'zR 25.04.2003 y. 482-II-son qonuni
tahriridagi qism)
II BO'LIM. FIZIK O'LCHAM BIRLIKLARI,
ULARNI QAYTA HOSIL QILISH VA QO'LLASH.
8-MODDA. O'LCHOVLARNI BAJARISH
USLUBIYOTLARI
•
O'lchovlarni bajarish uslubiyotlari o'lchov
natijalarining hatoliklarini baholashni o'z ichiga olishi va
o'lchov o'tkazishning mavjud sharoitlarida belgilab
qo'yilgan aniqlikni ta'minlashi lozim. O'lchovlar
belgilangan tartibda attestatsiya qilingan o'lchovlarning
bajarilish uslubiyotlariga muvofiq holda amalga oshirilishi
lozim. (O'zR 26.05.2000 y. 82-II-son qonuni taxriridagi
gap)
•
O'lchovlarni bajarish uslubiyotlarini ishlab chiqish va
metrologik attestaciya qilish tartibini "O'zstandart"
belgilaydi. (O'zR 25.04.2003 y. 482-II-son qonuni
tahriridagi qism), (Oldingi taxririga qarang)
III BO'LIM. O'ZBЕKISTON RЕSPUBLIKASINING
MЕTROLOGIYA HIZMATLARI.
• 9 - modda. O'zbekiston Respublikasi
metrologiya xizmatining tuzilishi
• 10 - modda. Davlat metrologiya xizmati
• 11 - modda. Yuridik shahslarning
metrologiya xizmatlari
III BO'LIM. O'ZBЕKISTON RЕSPUBLIKASINING
MЕTROLOGIYA HIZMATLARI.
9 - modda. O'zbekiston Respublikasi
metrologiya hizmatining tuzilishi
• O'zbekiston Respublikasi metrologiya
hizmati davlat metrologiya hizmatidan va
yuridik shahslarning metrologiya
hizmatlaridan tarkib topadi.
III BO'LIM. O'ZBЕKISTON RЕSPUBLIKASINING
MЕTROLOGIYA HIZMATLARI.
10 - modda. Davlat metrologiya xizmati
• "O'zstandart" boshchilik qiladigan davlat
metrologiya hizmatiga Qoraqalpo
g‟iston
Respublikasi, viloyatlar va Toshkent shahridagi
davlat metrologiya xizmati organlari kiradi. (O'zR
25.04.2003 y. 482-II-son qonuni taxriridagi qism)
• Davlat metrologiya hizmati organlari davlat
metrologiya tekshiruvi va nazoratini, shuningdek
faoliyatning boshqa turlarini amaldagi qonun
hujjatlariga muvofiq amalga oshiradi.
III BO'LIM. O'ZBЕKISTON RЕSPUBLIKASINING
MЕTROLOGIYA HIZMATLARI.
11 - modda. Yuridik shahslarning metrologiya xizmatlari
• Yuridik shahslarning metrologiya hizmatlari zarurat
bo'lgan hollarda o'lchovlarning yagona birligini ta'minlash
bo'yicha ishlarni bajarish va metrologiya nazoratini
amalga oshirish uchun tuziladi.
• Yuridik shahslar metrologiya hizmatlarining huquq va
burchlari davlat metrologiya hizmati organlari bilan
kelishib olingan nizomlar bilan belgilanadi.
IV BO'LIM. DAVLAT MЕTROLOGIYA
TЕKSHIRUVI VA NAZORATI.
• 12 - modda. Davlat metrologiya tekshiruvi va nazoratini o'tkazish
tartibi
• 13 - modda. Davlat metrologiya tekshiruvi va nazorati ob'ektlari
• 14 - modda. Davlat metrologiya tekshiruvi va nazorati tadbiq
etiladigan doiralar
• 15 - modda. Davlat metrologiya tekshiruvi va nazorati turlari
• 16 modda. O'lchov vositalarining turlarini tasdiqlash
• 17 - modda. O'lchov vositalarini tekshiruvdan o'tkazish
• 18-modda. O'lchov vositalarini tayyorlash, realizatsiya qilish va
ularning ijarasi bilan shu
g‟ullanish uchun yuridik va jismoniy
shahslarning faoliyatiga litsenziya berish
• 18-1-modda. Metrologiya ishlari va hizmatlarini amalga oshirish
huquqi bilan ta'minlash uchun yuridik va jismoniy shahslarni
akkreditatsiya qilish
• 19 - modda. Metrologiya normalari va qoidalarini buzganlik uchun
javobgarlik
IV BO'LIM. DAVLAT MЕTROLOGIYA
TЕKSHIRUVI VA NAZORATI.
12 - modda. Davlat metrologiya tekshiruvi va
nazoratini o'tkazish tartibi
• Davlat metrologiya tekshiruvi va nazorati davlat
metrologiya hizmati organlari tomonidan
metrologiya normalari va qoidalariga rioya
etilishini tekshirish maqsadida amalga oshiriladi.
•
Davlat metrologiya tekshiruvi va nazorati
metrologiya sohasidagi qonun hujjatlari
talablariga muvofiq amalga oshiriladi.
IV BO'LIM. DAVLAT MЕTROLOGIYA
TЕKSHIRUVI VA NAZORATI.
13 - modda. Davlat metrologiya tekshiruvi va nazorati
ob'ektlari
Quyidagilar davlat metrologiya tekshiruvi va nazoratining ob'ektlari
hisoblanadi:
• etalonlar;
• o'lchov vositalari;
• moddalar va materiallar tarkibi hamda hossalarining standart
namunalari;
• axborot-o'lchov tizimlari;
• o'lchovlarni bajarish uslubiyotlari;
• metrologiya normalari va qoidalarida nazarda tutilgan o'zga
ob'ektlar.
IV BO'LIM. DAVLAT MЕTROLOGIYA
TЕKSHIRUVI VA NAZORATI.
14 - modda. Davlat metrologiya tekshiruvi va
nazorati tadbiq etiladigan doiralar
• Davlat metrologiya tekshiruvi va nazorati:
• Sog‟liqni saqlash, veterinariya, atrof-muhitni muhofaza qilish;
• moddiy boyliklarni va energetika resurslarini hisobga olish;
• savdo-tijorat, bojxona, pochta va soliq operatsiyalarini o'tkazish,
telekommunikatsiya hizmatlarini ko'rsatish; (O'zR 26.05.2000 y. 82-
II-son qonuni taxriridagi xat boshi)
• zaharli, engil alangalanuvchan, portlovchi va radioaktiv moddalarni
saqlash, tashish hamda yo'q qilib tashlash;
• davlat mudofaasini ta'minlash;
• mehnat havfsizligini va transport harakati havfsizligini ta'minlash;
IV BO'LIM. DAVLAT MЕTROLOGIYA
TЕKSHIRUVI VA NAZORATI.
14 - modda. (Davomi)
• sertifikatlanadigan mahsulotning havfsizligi va sifatini aniqlash;
• geodezik va gidrometeorologik ishlar;
• o'lchov vositalarini davlat sinovidan, tekshiruvdan, kalibrlashdan,
ta'mirlash va metrologik attestaciyadan o'tkazish;
• foydali qazilmalarni qazib olish;
• milliy va xalqaro sport rekordlarini ro'yhatga olishga nisbatan tatbiq
etiladi.
• O'zbekiston Respublikasining normativ hujjatlariga binoan davlat
metrologiya tekshiruvi va nazorati faoliyatning o'zga doiralariga
nisbatan ham tatbiq etilishi mumkin.
IV BO'LIM. DAVLAT MЕTROLOGIYA
TЕKSHIRUVI VA NAZORATI.
15 - modda. Davlat metrologiya tekshiruvi va
nazorati turlari
Davlat metrologiya tekshiruvi quyidagi tarzda amalga oshiriladi:
• o'lchov vositalarining turlarini sinash va tasdiqlash;
• o'lchov vositalarini hamda o'lchovlarning bajarilish uslubiyotlarini
metrologik attestaciya qilish; (O'zR 25.04.2003 y. 482-II-son qonuni
taxriridagi xat boshi), (Oldingi taxririga qarang)
• o'lchov vositalarini, shu jumladan etalonlarni tekshiruvdan o'tkazish,
kalibrlash;
• o'lchov vositalarini hamda o'lchovlarning bajarilish uslubiyotlarini
sinash, tekshiruvdan o'tkazish, metrologik attestatsiya qilish, o'lchov
vositalarini va metrologiya faoliyatning boshqa muayyan turlarini
kalibrlash huquqiga ega bo'lishi uchun metrologiya hizmatlari,
markazlari, laboratoriyalarini akkreditaciya qilish;
IV BO'LIM. DAVLAT MЕTROLOGIYA
TЕKSHIRUVI VA NAZORATI.
15-modda (Davomi)
o'lchovlarning bajarilish uslubiyotlarining qo'llanilishi;
• belgalangan metrologiya normalari va qoidalariga rioya
etilishi hamda akkreditatsiya qilingan metrologiya
hizmatlari, markazlari, laboratoriyalari faoliyati ustidan
amalga oshiriladi. (O'zR 25.04.2003 y. 482-II-son qonuni
tahriridagi qism), (Oldingi taxririga qarang)
• Zarur hollarda "O'zstandart" qaroriga binoan metrologiya
tekshiruvi va nazoratning boshqa turlari va shakllari ham
belgilanishi mumkin. (O'zR 25.04.2003 y. 482-II-son
qonuni tahriridagi qism), (Oldingi taxririga qarang)
IV BO'LIM. DAVLAT MЕTROLOGIYA
TЕKSHIRUVI VA NAZORATI.
16 modda. O'lchov vositalarining turlarini tasdiqlash
•
Ushbu qonunning 14-moddasida ko'rsatilgan doiralarda foydalaniladigan,
ishlab chiqarilishi va import bo'yicha chetdan olib kelinishi lozim bo'lgan
o'lchov vositalari davlat sinovlaridan (keyinchalik ularning turini tasdiqlash
sharti bilan) yoki metrologik attestaciyadan o'tkazilishi lozim.
•
O'lchov vositalarining davlat sinovlarini o'tkazish, turini tasdiqlash va
Davlat reestriga kiritishni "O'zstandart" amalga oshiradi. (O'zR 25.04.2003 y.
482-II-son qonuni taxriridagi qism)
•
Tasdiqlangan o'lchov vositalariga yoki ularning foydalanish hujjatlariga
ishlab chiqaruvchi Davlat reestri belgisini qo'yishi shart.
•
Boshqa davlatlarning o'lchov vositalarini sinash va metrologik
attestaciyalash natijalari tuzilagn shartnomalar hamda bitimlarga muvofiq
e'tirof etiladi.
IV BO'LIM. DAVLAT MЕTROLOGIYA
TЕKSHIRUVI VA NAZORATI.
17 - modda. O'lchov vositalarini tekshiruvdan
o'tkazish
•
Tekshiruvdan o'tkazilishi lozim bo'lgan o'lchov
vositalari turkumlarining ro'yhati "O'zstandart" tomonidan
tasdiqlanadi. (O'zR 25.04.2003 y. 482-II-son qonuni
taxriridagi qism)
•
Yuridik shahslarning akkreditatsiya qilingan
metrologik hizmatlariga o'lchov vostalarini tekshiruvdan
o'tkazish huquqi berilishi mumkin.
•
Boshqa davlatlarda amalga oshirilgan o'lchov
vositalarini tekshirish natijalari xalqaro shartnomalar va
bitimlar asosida e'tirof etiladi .
IV BO'LIM. DAVLAT MЕTROLOGIYA
TЕKSHIRUVI VA NAZORATI.
17-1-MODDA. O'LCHOV VOSITALARINI KALIBRLASH
(O'ZR 26.05.2000 Y. 82-II-son qonuniga muvofiq kiritilgan modda).
• Ushbu qonunning 14-moddasida ko'rsatib o'tilganidan bo'lak
sohalarda qo'llaniladigan va majburiy tekshiruvdan o'tkazilmaydigan
o'lchov vositalari ularni ishlab chiqarish, realizatsiya qilish, ishlatish,
ijaraga berish, ta'mirlashda va O'zbekiston Respublikasi hududiga
olib kirishda kalibrlashdan o'tkazilishi mumkin.
• O'lchov vositalarini kalibrlash huquqi yuridik shahslarning
akkreditatsiya qilingan metrologiya hizmatlariga berilishi mumkin.
• Yuridik shahslarning metrologiya hizmatlarini o'lchov vositalarini
kalibrlash huquqiga ega bo'lishi uchun akkreditatsiya qilish tartibi va
kalibrlashni o'tkazish tartibi "O'zstandart" tomonidan belgilanadi".
(O'zR 25.04.2003 y. 482-II-son qonuni taxriridagi qism).
IV BO'LIM. DAVLAT MЕTROLOGIYA
TЕKSHIRUVI VA NAZORATI.
18-modda. O'lchov vositalarini tayyorlash, realizatsiya qilish va
ularning ijarasi bilan shu
g‟ullanish uchun yuridik va jismoniy
shahslarning faoliyatiga litsenziya berish
Ushbu qonunning 14-moddasida ko'rsatilgan
doirada qo'llanilishi mumkin bo'lgan o'lchov
vositalarini tayyorlash, realizatsiya qilish va
ularning ijarasi bilan shu
g‟ullanish qonun
hujjatlariga muvofiq beriladigan litsenziya
asosida yuridik va jismoniy shahslar tomonidan
amalga oshiriladi. (O'zR 25.04.2003 y. 482-II-
son qonuni taxriridagi modda), (Oldingi taxririga
qarang).
IV BO'LIM. DAVLAT MЕTROLOGIYA
TЕKSHIRUVI VA NAZORATI.
18-1-modda. Metrologiya ishlari va hizmatlarini amalga oshirish
huquqi
bilan ta'minlash uchun yuridik va jismoniy shahslarni
akkreditatsiya
qilish
Normativ va texnik hujjatlarni metrologik ekspertiza
qilish, o'lchovlarning bajarilish uslubiyotlarini metrologik
attestatsiya qilish, ushbu qonunning 14-moddasida
ko'rsatilgan doirada qo'llanilishi va foydalanilishi mumkin
bo'lgan o'lchov vositalarini tekshiruvdan o'tkazish,
kalibrlash, ta'mirlash, sinash, metrologik attestatsiya
qilishni amalga oshirish huquqi bilan ta'minlash uchun
yuridik va jismoniy shaxslarni akkreditatsiya qilish
"O'zstandart" agentligi tomonidan belgilangan tartibda
amalga oshiriladi. (O'zR 25.04.2003 y. 482-II-son qonuni
taxriridagi modda).
IV BO'LIM. DAVLAT MЕTROLOGIYA
TЕKSHIRUVI VA NAZORATI.
19 - modda. Metrologiya normalari va
qoidalarini buzganlik uchun javobgarlik
Ushbu qonunning qoidalari, shuningdek
metrologiya normalari va qoidalari buzilishida
aybdor bo'lgan O'zbekiston Respublikasining
yuridik va jismoniy shaxslari, davlat boshqaruv
organlari amaldagi qonun hujjatlariga muvofiq
javobgar bo'ladilar.
V BO'LIM. MЕTROLOGIYA ISHLARINI
MOLIYAVIY TA'MINLASH
20 - modda. Davlat tomonidan albatta
moliyaviy ta'minlash
21 - modda. Metrologik ishlar va hizmatlar
uchun haq to'lash
V BO'LIM. MЕTROLOGIYA ISHLARINI
MOLIYAVIY TA'MINLASH
20 - modda. Davlat tomonidan albatta moliyaviy ta'minlash
Davlat tomonidan quyidagilar:
•
metrologiyani rivojlantirish istiqbollarini ishlab chiqish;
•
metrologiya sohasida rasmiy axborotlar bilan ta'minlash;
•
metrologiya bo'yicha xalqaro, mintaqaviy tashkilotlarning ishida qatnashish
va metrologiya bo'yicha chet el milliy hizmatlari bilan ishlar bajarish;
•
metrologiya bo'yicha xalqaro, mintaqaviy normalar hamda qoidalarni ishlab
chiqish va ishlab chiqishga qatnashish;
•
metrologiya sohasidagi normativ hujjatlarni ishlab chiqish;
•
metrologiya bo'yicha umumdavlat ahamiyatiga molik ilmiy-tadqiqot va o'zga
ishlarni o'tkazish;
•
o'lchovlarning yagona birligini ta'minlashga doir "O'zstandart" agentligi
tomonidan tasdiqlanadigan normativ hujjatlarni ishlab chiqish; (O'zR
25.04.2003 y. 482-II-son qonuni taxriridagi xat boshi)
V BO'LIM. MЕTROLOGIYA ISHLARINI
MOLIYAVIY TA'MINLASH
20
– modda (Davomi)
• fizik o'lcham birliklarining etolonlarini va o'ta aniq namunaviy o'lchov
vositalarini ishlab chiqish, takomillashtirish, yasash, saqlash,
qo'llash, sotib olish va asrash, shuningdek ularning xalqaro darajada
solishtirilishini ta'minlash; (O'zR 25.04.2003 y. 482-II-son qonuni
taxriridagi hat boshi)
• moddalar va materiallar tarkibi hamda hossalarining standart
namunalarini, shuningdek moddalar va materiallarning fizik
konstantalari hamda hossalariga oid standart spravka ma'lumotlari
ishlab chiqish va joriy etish davlat tizimlarini rivojlantirishga doir
ishlar;
• davlat metrologiya tekshiruvi va nazoratiga doir ishlar albatta
byudjetdan moliyaviy ta'minlanishi shart.
•
(O'zR 25.04.2003 y. 482-II-son qonuni taxriridagi hat boshi)
V BO'LIM. MЕTROLOGIYA ISHLARINI
MOLIYAVIY TA'MINLASH
21 - modda. Metrologik ishlar va hizmatlar uchun haq
to'lash
•
O'lchov vositalarini sinash, tekshiruvdan o'tkazish,
o'lchovlarning bajarilish uslubiyotlarini attestaciya qilish,
normativ va tehnik hujjatlarni metrologik ekspertiza qilish,
tehnik jihatdan asosliligi hamda belgilangan metrologiya
normalari va qoidalariga muvofiqligini baholash,
o'lchovlarning bajarilish sifatini baholash bo'yicha yuridik
hamda jismoniy shahslarga ko'rsatilayotgan metrologiya
ishlari va hizmatlari uchun, shuningdek metrologiya
faoliyatining davlat tomonidan moliyalashtirish sohasiga
kirmaydigan turlari uchun manfaatdor shahslar
tomonidan haq tuziladigan shartnomalarning shartlariga
muvofiq to'lanadi. (O'zR 25.04.2003 y. 482-II-son qonuni
taxriridagi modda), (Oldingi taxririga qarang)
http://fayllar.org
| 