Mavzu: Xususiy virtual ximoyalangan tarmoqlar va VPN tarmoqlar




Download 9,79 Mb.
Pdf ko'rish
bet68/101
Sana22.02.2024
Hajmi9,79 Mb.
#160542
1   ...   64   65   66   67   68   69   70   71   ...   101
Bog'liq
6.Internet ilovalar. Xajibayev Baxtiyor

Mavzu: Xususiy virtual ximoyalangan tarmoqlar va VPN tarmoqlar 
 
Reja: 
1. Xususiy virtual ximoyalangan tarmoqlar
2.VPN tarmoqlar 
Virtual himoyalangan tarmoqlar. Simsiz aloqa tizimlarida axborot himoyasi. 
Internet ning gurillab rivojlanishi natijasida dunyoda axborotni tarqatish va 
foydalanishda sifatiy o’zgarish sodir bo’ldi. Internet foydalanuvchilari arzon va 
qulay kommunikatsiyaga ega bo’ldilar. Korxonalar Internet kanallaridan jiddiy 
tijorat va boshqaruv axborotlarini uzatish imkoniyatlariga qiziqib qoldilar. Ammo 
Internetning qurilishi printsipi niyati buzuq odamlarga axborotni o’g’irlash yoki 
atayin buzish imkoniyatini yaratdi. Odatda TCP/IP protokollar va standart Internet-
ilovalar (e-mail, 
Web, FTP) asosida qurilgan korporativ va idora tarmoqlari suqilib kirishdan 
kafolatlanmaganlar. 
Internetning hamma yerda tarqalishidan manfaat ko’rish maqsadida tarmoq 
xujumlariga samarali qarshilik ko’rsatuvchi va biznesda ochiq tarmoqlardan faol 
va xavfsiz foydalanishga imkon beruvchi virtual xususiy tarmoq VPN yaratish 
ustida ishlar olib borildi. Natijada 1990 yilning boshida virtual xususiy tarmoq 
VPN kontseptsiyasi yaratildi. "Virtual" iborasi VPN atamasiga ikkita uzel 
o’rtasidagi ulanishni vaqtincha deb ko’rilishini ta’kidlash maqsadida 
kiritilgan. Haqiqatan, bu ulanish doimiy, qat’iy bo’lmay, faqat ochiq tarmoq 
bo’yicha trafik o’tganida mavjud bo’ladi. 
Virtual tarmoq VPNlarni qurish kontseptsiyasi asosida yetarlicha oddiy g’oya 
yotadi: agal global tarmoqda axborot almashinuvchi ikkita uzel bo’lsa, bu uzellar 
orasida ochiq tarmoq orqali uzatilayotgan axborotning konfidentsialligini va 
yaxlitligini ta’minlovchi virtual himoyalangan tunnel qurish zarur va bu virtual 
tunneldan barcha mumkin bo’lgan tashqi faol va passiv kuzatuvchilarning 
foydalanishi xaddan tashqari qiyin bo’lishi lozim. 
SHunday qilib, VPN tunneli ochiq tarmoq orqali o’tkazilgan ulanish bo’lib, u 
orqali virtual tarmoqning kriptografik himoyalangan axborot paketlari uzatiladi. 
Axborotni VPN tunneli bo’yicha uzatilishi jarayonidagi himoyalash quyidagi 
vazifalarni bajarishga asoslangan: 
• 
o’zaro aloqadagi taraflarni autentifikatsiyalash; 


• 
uzatiluvchi ma’lumotlarni kriptografik berkitish (shifrlash); 
• 
etkaziladigan axborotning haqiqiyligini va yaxlitligini tekshirish. 
Bu vazifalar bir biriga bog’liq bo’lib, ularni amalga oshirishda axborotni 
kriptografik himoyalash usullaridan foydalaniladi. Bunday himoyalashning 
samaradorligi simmetrik va asimmetrik kriptografik tizimlarning birgalikda 
ishlatilishi evaziga ta’minlanadi. VPN qurilmalari tomonidan shakllantiriluvchi 
VPN tunneli himoyalangan ajratilgan liniya xususiyatlariga ega bo’lib, bu 
himoyalangan ajratilgan liniyalar umumfoydalanuvchi tarmoq, masalan Internet 
doirasida, saflanadi. VPN qurilmalari virtual xususiy tarmoqlarda VPN-mijoz, 
VPN-server yoki VPN xavfsizligi shlyuzi vazifasini o’tashi mumkin. 

Download 9,79 Mb.
1   ...   64   65   66   67   68   69   70   71   ...   101




Download 9,79 Mb.
Pdf ko'rish

Bosh sahifa
Aloqalar

    Bosh sahifa



Mavzu: Xususiy virtual ximoyalangan tarmoqlar va VPN tarmoqlar

Download 9,79 Mb.
Pdf ko'rish