1197
www.
kokanduni.uz
O‘QITISHNING YANGI USULLARI, TA'LIMDA DASTURLASHNI O‘RGATISH
Asqarov Elbek Erkinjon o‘g‘li
Qo‘qon universiteti Raqamli texnologiyalar
va matematika kafedrasi o‘qituvchisi
Anotatsiya: Bugungi dunyoda texnologik yangiliklar va iqtisodiy talablar o‘zgarib
ketayotgan holda, talim usullari ham kengayib borayotgan o‘zgarishlarga mos kelishadi.
Bunda ta'limda dasturlashga ajratilgan e'tibor muhim o‘rinni egallaydi, chunki dasturlash
o‘quv jarayonining keyingi bosqichlariga tayyorlash va yaqin kelajakdagi kasblarni o‘rganish
uchun yaxshi qo‘llanma hisoblanadi. Ta'limda dasturlashni o‘rgatishning
eng yaxshi
usullaridan biri amaliy mashg‘ulotlarga asoslanishdir.
Kalit so‘zlar: Interaktiv darslar, Kolloborativ o‘quv usullari, Teskari ta'lim, Ta'limning
masofaviy usullari
Dasturlash, kompyuter dasturlari yaratish, ulardan foydalanish va ulardan o‘qishda
ishlatiladigan dasturlash tillari orqali amalga oshiriladigan jarayonlardan iborat. Dasturlash,
bugungi kunda bizning hayotimizning ko‘p sohalarida muhim ahamiyatga ega bo‘lgan, bir
qancha turdagi muammolarni hal qilish uchun foydalaniladigan quyidagi kabi ko‘plab foydalar
bilan ta'minlaydi:
Ish xarajatlari va vaqtni kamaytirish: dasturlash orqali, avtomatlashtirilgan
jarayonlar
yordamida ish xarajatlari va vaqtni kamaytirish mumkin.
Ish faoliyati avtomatlashtirish: dasturlash, ish faoliyatini avtomatlashtirish va
boshqarish imkonini beradi.
Ta'lim esa, shaxsiy tarbiyaga va rivojlantirishga bag‘ishlangan
jarayonlardan iborat
bo‘lib, har bir insonning bilim va ko‘nikmalarini oshirishga qaratilgan. Ta'lim, hozirgi kunda
bizning hayotimiz uchun juda muhimdir va u insonning o‘zining o‘zini o‘zlashtirish, uni
o‘zining hayotida muhim joylarga olib kelishga, kelajakda kuchli, mukammal va boy bo‘lishga
yordam beradi.
Dasturlash va ta'lim, bizning hayotimizning har bir yonalishida juda muhimdir va
ularning ko‘plab foydalari bor. Bunday ma'lumotlar bilan, siz dasturlash va ta'limni o‘rganish
va ulardan foydalanishni hohlasangiz, sizning uchun imkoniyatlar juda ko‘p.
Dasturlash, jamiyatimizning muhim taraqqiyot yo‘nalishidir
va bu sohada katta talab
mavjud. Bu talablarga javob berish uchun, bir nechta dasturlash kurslari va o‘quv markazlari
yaratildi. Dasturlashni o‘rganish, kelajakdagi ishlar uchun juda talab etiladigan yuqori sifatli
kasbni o‘rgatish imkonini beradi.
Dasturlashni o‘rganishda muhim tushunchalar o‘rganiladi. O‘rgatish jarayonida muhim
tushunchalar, dasturlash tillari,
sharoitlari, dasturlash asoslari va boshqa ko‘nikmalar
o‘rgatiladi. O‘rganish jarayonida talabalarga, amaliy mashqlar va loyihalar ko‘rsatiladi, ularga
xilma-xil dasturlash tillari va asoslari bilan tanishishga imkon beriladi. Bu shaklda, talabalar
o‘zlariga qulay dasturlar yaratish, o‘rganish, tahlil qilish va optimallashtirishda
o‘zlashtirishlari uchun amaliy tajriba olishlari mumkin.
Dasturlashni o‘rganish jarayonida amaliy mashqlar juda muhim ahamiyat kasb etadi. Bu
mashqlar, talabalar tomonidan dasturlashni amaliy ravishda o‘rganish va qo‘llashga
imkon
beradi. Bu shaklda, talabalar bir nechta dasturlash tillarini o‘rganish, loyihalar yaratish,
o‘zlariga qulay dasturlar ishlatish va ularni optimallashtirish jarayonlarini o‘tkazish
imkoniyatiga ega bo‘ladi.
Amaliy mashqlar yordamida, talabalar, dasturlashni tajribiy
ravishda o‘rganish va xatolarni aniqlash va tuzatish yordamida o‘zlashtirishlarini oshirishadi.
Dasturlashni o‘rganishda katta ahamiyatga ega bo‘lgan bir narsa, dasturlash tillarini va
dasturlash asoslari bilan to‘liq tanishishdir. Bu
tushunchalar bilan tanishish, o‘quvchilarni
