|
O’zbekiston respublikasi axborot texnologiyalari va kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi muhammad al-xorazmiy nomidagi
|
| bet | 1/14 | | Sana | 24.01.2024 | | Hajmi | 121,37 Kb. | | #144636 |
Bog'liq Ochiq kalitli shifrlash algoritmlari haqida-fayllar.org slayd2, Openssl kutubxonasidan foydalangan holda ma’lumotlarni rsa algor-fayllar.org, Mavzu Axborot haqida tushuncha, Kriptografiya 2” fanidan mustaqil ish №1-fayllar.org, I. Kirish II. Asosiy qism Ochiq kalitli kriptotizmlarda kalitlar (1), Assimetrik shifrlash usullari-fayllar.org, Kompyuter tarmoqlari va ularning turlari-fayllar.org, 7-Amaliy ish. Tarmoq qurilmalari va ularning vazifalari. Bajardi-fayllar.org, 8-маъруза
Ochiq kalitli shifrlash algoritmlari haqida
O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI AXBOROT TEXNOLOGIYALARI VA KOMMUNIKATSIYALARINI RIVOJLANTIRISH VAZIRLIGI
MUHAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAGI
TОSHKЕNT AХBОRОT TЕХNОLОGIYALARI UNIVЕRSITЕTI
Loyiha ishi
Mavzu:OpenSSL kutubhonasida foydalangan holda ochiq kalitli shifrlash algoritmlari tahlili
Bajardi:
Tekshirdi:
Toshkent-2023
MUNDARIJA
KIRISH
1.Simmetrik algoritmlari………………………………………………..1
1.1 Simmetrik algoritmlari............................................................. 5
1.2 AES algoritmlari..................................................................... 8
1.3 DES blokli shifrlash algoritmlari........................................... .. 10
Ochiq kalitli shifrlash algoritmlari.
2.1 Ochiq kalitli shifrlash algoritmlari haqida................................. 14
2.2 RSA shifrlash algoritmi………………...…................................... 17
2.2 El-Gamal shifrlash algori................................................................20
FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR………...……………….…..24
Kirish
Ochiq kalitli kriptotizimlar bundan 32 yil muqaddam AQSH olimlari U. Diffi va M. Xellman tomonidan kashf etilgan boʻlib, ular katta sonli chekli toʻplamlarda bir tomonlama funksiyalardan foydalanishga asoslangan. U. Diffi va M. Xellmanning 1976-yilda bosilib chiqqan “Kriptologiyada yangi yoʻnalishlar” maqolasida ilgari surilgan “maxfiy kalitni uzatishni talab etmaydigan amaliy bardoshli maxfiy tizimlarni tuzish mumkin” degan fikri kriptologiyada Ochiq kalitli kriptotizimlarning yuzaga kelishi hamda ularningrivojlanish davrining boshlanishiga sabab boʻldi.
Ochiq kalitli kriptotizimlarning yuzaga kelishi simmetrik tizimlarda yechilmay qolgan maxfiy shifrlash kalitlarini tarqatish va elektron raqamli imzo tizimlarini yaratish hamda qator zamonaviy masalalarni yechish imkoniyatini berdi. Ochiq kalitli kriptotizimlar simmetrik kriptotizimlarga nisbatan oʻnlab marta katta uzunlikdagi (512, 1024, 2048, 4096 bitli) kalitlardan foydalanadi va shu sabab yuzlab marta sekinroq ishlaydi. Ochiq kalitli kriptotizimlarning matematik asosida bir tomonlama oson hisoblanadigan funksiyalar (modul boʻyicha diskret darajaga oshirish funksiyasi, egri chiziqli elliptik funksiya va sh.k.) yotadi. Ochiq kalitli kriptotizimlar axborot xavfsizligining barcha muammolarini yechib berishga qodir hisoblanadi.
Ochiq kalitli kriptotizim mohiyati har bir foydalanuvchi uchun birini bilgan holda ikkinchisini topish, yechilishi murakkab boʻlgan masala bilan bogʻliq kalitlar juftligini yaratishdan iborat. Bu juftlikni tashkil etuvchi kalitlardan biri ochiq (oshkora), ikkinchisi maxfiy (shaxsiy) deb eʼlon qilinadi. Ochiq kalit oshkora eʼlon qilinadi, maxfiy kalit faqat uning egasigagina maʼlum boʻladi. Biror foydalanuvchining ochiq kalitini bilgan holda uning maxfiy kalitini topishning amaliy jihatdan mumkin emasligi, yechilishi murakkab boʻlgan masalaning hal etilishini talab qilishi bilan kafolatlanadi.
Bir tomonli funksiyalarni aniqlanish taʼrifida nazariy jihatdan teskarisi mavjud boʻlmagan funksiyalar emas balki, berilgan funksiyaga teskari boʻlgan funksiyaning qiymatlarini hisoblash amaliy jihatdan maqsadga muvofiq boʻlmagan funksiyalar tushiniladi. Shuning uchun maʼlumotning ishonchli muhofazasini taʼminlovchi ochiq kalitli kriptotizimlarga muhim boʻlgan quyidagi talablar qoʻyiladi:
Dastlabki ochiq maʼlumotni shifrmaʼlumot koʻrinishiga oʻtkazish birtomonli jarayon va shifrlash kaliti bilan shifrmaʼlumotni ochish-deshifrlash mumkin emas, yaʼni shifrlash kalitini bilish shifrmaʼlumotni deshifrlash uchun yetarli emas.
Ochiq kalitning maʼlumligiga asoslanib, mahfiy kalitni zamonaviy fan va texnika yutuqlari yordamida aniqlash uchun boʻladigan sarf-harajatlar hamda vaqt maqsadga muvofiq emas. Bunda, shifrni ochish uchun bajarilishi kerak boʻladigan eng kam miqdordagi amallar sonini aniqlash muhimdir.
|
|
Bosh sahifa
Aloqalar
Bosh sahifa
O’zbekiston respublikasi axborot texnologiyalari va kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi muhammad al-xorazmiy nomidagi
|
