• Kichik termin – sillogizmning kichik asoslarida joylashgan tushuncha bo„lib, u xulosaning subyekti bo„lib chiqadi. Logika
  • Murakkab hukm – ikki va undan ortiq oddiy fikrlarning logik bog„lovchilar orqali bog„lanib kelishi. Nazariya
  • Nominal ta‟rif
  • Ommaviy induksiya
    		•

    O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vfzirligi islom karimov nomidagi toshkent davlat texnika universiteti




    Download 1,17 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet56/59
    Sana20.05.2024
    Hajmi1,17 Mb.
    #245620
    1   ...   51   52   53   54   55   56   57   58   59
    Bog'liq
    Mamadiyeva N.X. Falsafa (Mantiq qismidan)

    Isbot
    – biror fikrning to„g„riligini amaliy tajribada ilgari chinligi 
    tasdiqlangan boshqa bir to„g„ri fikr vositasi bilan asoslab berish. 
    Katta termin
    – sillogistik xulosa chiqarishda katta asosda joylashgan 
    termin bo„lib, u xulosaning predikati bo„lib chiqadi. 
    Kichik termin
    – sillogizmning kichik asoslarida joylashgan tushuncha 
    bo„lib, u xulosaning subyekti bo„lib chiqadi. 
    Logika – 
    (yun.so„z, fikr, aql) tafakkur formalari va qonunlarini 
    o„rganuvchi fan. 
    Logik kvadrat
    – hukmlar o„rtasidagi munosabatni esda saqlab qolish 
    uchun ko„rsatiladigan ko„rgazmali diagramma. 
    Mantiq – 
    (arab. nutq, til, so„zlash, fikr) tafakkur shakllari va qonunlarini 
    o„rganuvchi fan. 
    Murakkab hukm
    – ikki va undan ortiq oddiy fikrlarning logik 
    bog„lovchilar orqali bog„lanib kelishi. 
    Nazariya –
    haqiqatligi amaliy va nazariy jihatdan isbotlangan, borliqning 
    biror sohasiga oid ma‟lum g„oyalar, qarashlar, qonunlar va prinsiplarni 
    muayyan tizimi. 
    Nominal ta‟rif
    – tushunchada ifodalangan so„zning ma‟nosini aniqlash. 
    Bu ta‟rif ko„pincha yangi terminlar, uning sistemasini aniqlashda 

    76 
    ishlatiladi. Nominal ta‟rif chetdan kirgan so„zlarning ma‟nosini aniqlash 
    uchun ham ishlatiladi.
    Ommaviy induksiya
    – oddiy kuzatish yo„li bilan kundalik hayot tajribasi 
    asosida chiqarilgan xulosalardir. Bu induksiyada narsa-hodisalarning ichki 
    mohiyati asosida emas, balki bevosita ko„zga tashlanib turgan belgilar 
    asosida xulosa qilinadi. 
    Paradoks
    (grek. para – qarshi, doxa – fikr) – bir-biriga qarama-qarshi 
    bo„lgan ikki xulosa bo„lib, bu xulosaning har ikkalasi ham to„g„ri yoki 
    xato deb qaralmaydigan fikr.
    Predikat 
    (lot. praedicatum – kesim) – hukmdagi belgini ifodalaydi. 
    Predmetdagi belgini mantiqiy bog„lovchilar orqali tasdiqlab yoki inkor 
    qilib ko„rsatadi.

    Download 1,17 Mb.
    1   ...   51   52   53   54   55   56   57   58   59




    Download 1,17 Mb.
    Pdf ko'rish
    Bosh sahifa
    Aloqalar
        Bosh sahifa
    Dərs
    Mühazirə
    Qaydalar
    Referat
    Xülasə
    Yazı


    O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vfzirligi islom karimov nomidagi toshkent davlat texnika universiteti

    Download 1,17 Mb.
    Pdf ko'rish