Elektron tijoratning iqtisodiy xavfsizligi

Elektron tijoratning iqtisodiy xavfsizligini ta’minlash muammosini hal qilish birinchi navbatda unda qo‘llanayotgan axborot texnologiyalarining himoyasi bilan bog‘liq, ya’ni axborot xavfsizligini ta’minlash masalalari bilan. Biznes-jarayonlarining Internet muhitiga integratsiyalashuvi xavfsizlikni ta’minlash holatini keskin o‘zgarishiga olib keladi. Elektron hujjat asosida huquq va javobgarlikning paydo bo‘lishi, ham hujjat jo‘natuvchini, ham qabul qiluvchini barcha xavflar majmuasidan har tomonlama himoyalashni talab qiladi.
Afsuski, elektron tijorat korxonalarining rahbarlari axborot xavflarining jiddiyligini va o‘z resurslarining himoyasini tashkil qilishning muhimligini axborot hujumlariga duchor bo‘lganidan so‘ng anglamoqdalar. Ko‘rinib turganidek, barcha sana bo‘tilgan to‘siqlar axborot xavfsizligi sohasiga tegishli.
Tijorat amaliyotlarini o‘tkazishga bo‘lgan asosiy talablar orasida – konfidensiallik, yaxlitlik, autentifikatsiya, avtorizatsiya, kafolatlar va sir saqlanishi.
Axborotning xavfsizligiga erishishda uning ochiqligi, konfidensialligi, yaxlitligi va yuridik ahamiyatini ta’minlash bazaviy vazifalar hisoblanadi.
Har bir xatar xavfsiz axborotning ushbu to‘rtta xususiyati va sifatiga zarar etkazishi mumkinligi nuqtai nazaridan ko‘rib chiqilishi zarur. Konfidensiallik ochiqligi cheklangan ma’lumot, unga faqat ushbu ma’lumot etkazilishi mo‘ljallangan shaxs kirish huquqiga ega ekanligini bildiradi. Ma’lumotning yaxlitligi ostida uning o‘zgartirib bo‘lmas holda bo‘lishi xususiyati tushuniladi. Ma’lumotning ochiqligi tizimning, vakolati bo‘lgan sub’ektlarga ma’lumotga to‘siqsiz kirish huquqi bilan ta’minlash xususiyati orqali belgilanadi. Ma’lumotlarning yuridik ahamiyati, oxirgi vaqtda mamlakatimizda axborot xavfsizligiga oid normativ-huquqiy bazaning yaratilishi bilan birgalikda ortib bormoqda.
Kompleks axborot xavfsizligini ta’minlash doirasida, avvalam bor, o‘z ichiga navbatdagilarni oluvchi elektron biznes xavfsizligi sohasidagi asosiy muammolarni ajratish lozim:

aloqa kanallari orqali uzatilayotganda ma’lumotlarni himoyalashni;
kompyuter tizimlari, ma’lumotlar bazalari va elektron hujjat aylanishni himoyalashni;
ma’lumotni uzoq vaqt davomida elektron ko‘rinishda saqlanishini ta’minlashni;
tranzaksiyalar xavfsizligini ta’minlashni, tijorat ma’lumotini maxfiyligini, autentifikatsiyani, intellektual mulkning himoyasini.

Download 2.18 Mb.

1 ... 56 57 58 59 60 61 62 63 ... 124

Download 2.18 Mb.