94
boshqa nolinchi simlarga ulangan korpuslarda ko‘pincha faza kuchlanishiga teng
bo‘lgan kuchlanishlar hosil bo‘lgan bo‘lardi.Bunga yo‘l qo‘ymaslik uchun,
birinchidan, nolinchi simning uzilishining oldini olishga intiladilar.
95
XULOSA
O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar mahkamasining 2006 yil 7-avgustdagi 164-
son qarori bilan «Yoqilg‘i-energetika resurslari istemolchilarini energetika
tekshiruvidan o‘tkazish qoidalari» tasdiqlandi. Bunda
energetika tekshiruvlarini
o‘tkazishni namunaviy dasturi va sanoat korxonalari energetik pasporti shakli
berilgan. Energetik pasport asosan sanoat korxonasini energiya resurslaridan
foydalanish bo‘yicha statistik ma’lumotlar to‘plamidan iborat bo‘lib, u energiya
auditi o‘tkazuvchi tashkilot tomonidan energetika tekshiruvlari orqali aniqlanadi.
Sanoat korxonalarida energetik pasportni joriy etilishi navbatdagi ma’muriy to‘siq
emas, balki, korxona ma’muriyatiga energiya tejash imkoniyatlarini aniqlash va
rejalashtirishga yordam bermog‘i lozim. Bu energetik pasportni ishlab chiqish
salmoqli xarajatlarni
talab etishi bilan birga, korxonalarga bunday imkoniyatni
ta’minlay olmaydi. Ushbu tadqiqotlarni zamonaviy axborot texnologiyalari asosida
avtomatlashtirish tadqiqot muddatini va xarajatlarini qisqartirib uning sifatini
oshirishni ta’minlaydi.Ma’lumotlar bazasida maxsus kiritish formalari tashkil
etilgan bo‘lib, istemol jarayonini tavsiflovchi kattaliklar kiritilganda joriy vaqtdagi
energiyadan foydalanish ko‘rsatkichlari maxsus dasturlarda tezkor hisoblanib
chiqariladi. Bunda ma’lumotlar bazasini nazorat elementlari bilan bilvosita Yoki
bevosita bog‘lash imkoniyati mavjud. Bunda elektr
energiyasini qayd qiluvchi
raqamli hisoblagichlar ma’lumotlaridan foydalanish maqsadga muvofiq. Chunki,
bu hisoblagichlar elektr energiyasi istemoli bo‘yicha o‘nlab kattaliklarni qayd qilib
boradi va jumladan, energiya tejash tadbirlari uchun zarur ma’lumotlar ham qayd
etadi. Energetik pasportni bunday tashkil etilishi korxonada elektr energiyasi
istemoli bo‘yicha tashqi va ichki nazoratni o‘rnatish imkoniyatini beradi.
Ishlab chiqarishda ta’mirlangan asinxron motorlarning salmog‘i ortib
bormoqda. Ta’mirlash texnologiyasiga to‘la amal qilinmaganligi tufayli motor ish
rejimi parametrlari pasport parametrlariga muvofiq kelmaganligini kuzatish
mumkin.Motorning
energetik
ko‘rsatkichlari pasayib ketganligi tufayli
korxonadagi isroflar miqdoriga sezilarli ta’sir ko‘rsatmoqda. BMIning maqsadi
ta’mirdan keyingi sinovlarni korxona imkoniyatlaridan
kelib chiqib soddaroq
96
usullarini ishlab chiqish va ushbu sinovlarni o‘tkazish bo‘yicha uslubiy tavsiyalar
ishlab chiqish. Ta’mirdan keyingi asosiy kamchiliklar motor cho’lg‘amini noto‘g‘ri
hisoblash yoki noto‘g‘ri o‘rash bilan bog‘liqligini kuzatish mumkin. Taqdim
etilayotgan ishda ushbu kamchiliklarni bartaraf etish bo‘yicha uslubiy tavsiyalar
ishlab chiqilgan. O‘ylaymizki ushbu tavsiyalar motorlarni ta’mirlovchi korxonalar
uchun foydali bo‘ladi.Asinxron motorlani ta’mirlash texnologiyasi to‘la amal
qilinmasdan bajarilishi ularni energetik ko‘rsatkichlarini pasaytirib yubormoqda.
Xulosa qilib shuni aytish mumkinki, texnologik yuritmalarda qo’llanadigan
asinxron motorlarning zavod ko’rsatgan parametrlarini ta’minlanishi va ishlash
rejimining yaqqol ko’rsatilishi lozim. Ishonch nazoratidan o‘tmagan ta’mirlangan
asinxron dvigatellar qo‘llanmasligi darkor.Texnologik elektr yuritmalarning
asinxron motorlari ta’mirlangan taqdirda, ulardan faqat ishonch sinovlardan ijobiy
o‘tganlari qo‘llanilishi lozim.
BMIda olib borilgan ishlar bo‘yicha quyidagi natijalar olindi:
1.Asinxron motorni shikastlanish turlari tasniflanib o‘rganildi va ularni oldini olish
tadbirlari tahlil qilindi;
2.Asinxron motorni ta’mirlash texnologiyasi tahlil qilindi va unga to‘la
rioya
qilmaslik oqibatlari o‘rganildi.
3.Asinxron motorni ta’mirdan keyingi tekshiruvlar tahlil qilindi va ularni
takomillashtirish bo‘yicha tavsiyalar ishlab chiqildi;
4.Asinxron motorlarni ishdan chiqish holatlarini kamaytirish uchun va oqilona
ekspluatatsiya qilish uchun tavsiyalar ishlab chiqildi.
