O’zbekiston respublikasi raqamli texnologiyalar vazirligi muhammad al –xorazimiy nomidagi toshkent axborot texnoligiyalar universiteti ma’lumotlar ba’zasi fanidan mustaqil ish mavzu

Download 368,89 Kb.
bet	4/8
Sana	13.01.2024
Hajmi	368,89 Kb.
	#136562

1 2 3 4 5 6 7 8

Bog'liq
Ma\'lumotlar bazasi mustaqil ish tayyor

2.3. Uch bosqichli arxitektura.

Uch bosqichli arxitektura - bu veb-ilovalarni ishlab chiqishda keng qo'llaniladigan dasturiy ta'minot arxitekturasi namunasidir. Uch bosqichli arxitektura uchta qatlamdan iborat: taqdimot qatlami, amaliy qatlam va ma'lumotlar qatlami. Ushbu inshoda biz ma'lumotlar bazasining uch bosqichli arxitekturasini batafsil ko'rib chiqamiz.

-rasm. Uch bosqichli arxitektura.
Taqdimot qatlami arxitekturaning eng yuqori qatlami bo'lib, foydalanuvchi interfeysi uchun javobgardir. U mijoz qatlami sifatida ham tanilgan, chunki u foydalanuvchilar bilan bevosita aloqada bo'ladi. Ushbu qatlam foydalanuvchiga ma'lumotlarni ko'rsatish va foydalanuvchidan kiritilgan ma'lumotlarni yig'ish uchun javobgardir. Taqdimot qatlami veb-server, veb-brauzer yoki ish stoli ilovasi yordamida amalga oshiriladi.
Ilova qatlami arxitekturaning o'rta qatlami bo'lib, foydalanuvchi so'rovlarini qayta ishlash uchun javobgardir. U taqdimot qatlami va ma'lumotlar qatlami o'rtasida vositachi vazifasini bajaradi. Ilova qatlami biznes mantig'ini bajarish, foydalanuvchi so'rovlarini qayta ishlash va taqdimot qatlami uchun ma'lumotlarni tayyorlash uchun javobgardir. Ilova qatlami PHP, ASP.NET yoki Java kabi server tomonidagi texnologiyalar yordamida amalga oshiriladi.
Ma'lumotlar qatlami arxitekturaning eng pastki qatlami bo'lib, ma'lumotlarni saqlash va olish uchun javobgardir. Ushbu qatlam ma'lumotlar bazasi qatlami sifatida ham tanilgan. Ma'lumotlar qatlami ma'lumotlarning yaxlitligini ta'minlash, biznes qoidalarini qo'llash va amaliy qatlamga ma'lumotlarga kirish xizmatlarini taqdim etish uchun javobgardir. Ma'lumotlar qatlami Oracle, SQL Server yoki MySQL kabi ma'lumotlar bazasini boshqarish tizimi (DBMS) yordamida amalga oshiriladi.
Ma'lumotlar bazasining uch bosqichli arxitekturasi bir qancha afzalliklarga ega. Asosiy afzalliklaridan biri shundaki, u tashvishlarni ajratish imkonini beradi. Har bir qatlam ma'lum bir vazifalar to'plami uchun javobgardir, bu tizimni boshqarish va saqlashni osonlashtiradi. Yana bir afzalligi shundaki, u miqyoslash imkonini beradi. Tizim o'sib ulg'aygan sari, ortib borayotgan yukni boshqarish uchun har bir qatlamga qo'shimcha serverlar qo'shilishi mumkin.
Ma'lumotlar bazasining uch bosqichli arxitekturasi ham ba'zi kamchiliklarga ega. Asosiy kamchiliklardan biri bu kechikishni kiritishi mumkin. Ma'lumotlar bir nechta qatlamlardan o'tishi kerakligi sababli, ma'lumotlarni qayta ishlashda kechikishlar bo'lishi mumkin. Yana bir kamchilik shundaki, uni amalga oshirish murakkab bo'lishi mumkin. Har bir qatlam muayyan vazifalar to'plami uchun mas'ul bo'lganligi sababli, qatlamlar orasidagi o'zaro ta'sirni muvofiqlashtirish qiyin bo'lishi mumkin.
Ma'lumotlar bazasining uch bosqichli arxitekturasi veb-ilovalarni ishlab chiqishda keng qo'llaniladigan dasturiy ta'minot arxitekturasi namunasidir. Arxitektura uchta qatlamdan iborat: taqdimot qatlami, amaliy qatlam va ma'lumotlar qatlami. Har bir qatlam ma'lum bir vazifalar to'plami uchun javobgardir, bu tizimni boshqarish va saqlashni osonlashtiradi. Ma'lumotlar bazasining uch bosqichli arxitekturasi bir qator afzallik va kamchiliklarga ega va ushbu arxitekturani qabul qilishdan oldin ularni ko'rib chiqish juda muhimdir.

Download 368,89 Kb.

1 2 3 4 5 6 7 8

Download 368,89 Kb.