|
O‘zbekistonda fanlararo innovatsiyalar va 19- son ilmiy tadqiqotlar jurnaliBog'liq Nishanova Gulnoza XayrullayevnaO‘ZBEKISTONDA
FANLARARO
INNOVATSIYALAR
VA
19-
SON
ILMIY
TADQIQOTLAR
JURNALI
20.05.2023
faolga, oddiygina bosmaxona uchun kompyuterlardan foydalanishdan o‘qituvchilarni
robotlar bilan almashtirishga, zamonaviy axborot texnologiyalarini joriy etishga va
umuman axborot mazmunini raqamlashtirishga o‘tdi.
Axborot texnologiyalari umumiy ma’noda elektron vositalar yordamida axborotni
to‘plash, qayta ishlash, taqdim etish va ulardan foydalanish jarayoni sifatida talqin
etiladi. Ta’lim sohasida axborot texnologiyalari "axborot-kommunikatsiya
texnologiyalari" (AKT deb qisqartirilgan) atamasi kontekstida o‘rganiladi, chunki
o'qituvchi ma’lumotni o‘quvchi yoki o‘quvchi bilan aloqa orqali (ko‘pincha kompyuter
vositalari orqali) uzatadi. Bizning fikrimizcha, texnologiyaning progressiv rivojlanishi
sharoitida "axborot texnologiyalari" tushunchasi "kompyuter texnologiyalari"
tushunchasidan ancha kengroqdir, chunki kompyuter axborot texnologiyalaridan
foydalanishning yagona vositasi emas: zamonaviy talabalar turli xil texnologiyalardan
foydalanadilar. Gadjetlar (telefonlar, planshetlar va boshqalar), ijtimoiy tarmoqlarga
kiritilgan bo'lib, ular ham o'quv maqsadlariga moslashtirilishi mumkin.
Ta’lim sohasida axborot texnologiyalaridan foydalanishning asosiy maqsadi ta’lim
sifatini oshirish, o‘quv jarayonida talabalar uchun samarali motivatsiya yaratishdir.
Axborot texnologiyalari yordamida o‘qituvchi o‘quv ma’lumotlarini aniq va vizual
tarzda taqdim etishi, o‘quvchilarning mustaqil ravishda ma’lumot izlashi va olishi
uchun sharoit yaratishi, kompyuter testlaridan foydalangan holda bilimlarni nazorat
qilishi mumkin - bunday texnologiyalarning imkoniyatlari o‘qituvchining o‘ziga bog‘liq.
Axborot texnologiyalaridan foydalanish o‘zgaruvchanlikni rivojlantirishga, o‘quv
jarayonini individuallashtirishga yordam beradi, axborotni idrok etish va talabaning
yangi bilimlarini olish jarayonini rag‘batlantiradi, uning intellektual va ijodiy
qobiliyatlarini rivojlantiradi. Bundan tashqari, axborot texnologiyalari zamonaviy
inson hayotining ajralmas atributiga aylandi va shuning uchun talabalar tomonidan
ulardan foydalanish uzoq vaqt moslashishni, giyohvandlikni talab qilmaydi.
Ta’limda zamonaviy raqamli va axborot texnologiyalaridan foydalanish o‘quv
jarayonida o‘qituvchi va talabaning rolini oshiradi. Talaba ta’lim jarayonining faol
ishtirokchisiga aylanadi, uni ma'lum darajada boshqaradi, o'z oldiga maqsadlar qo‘yadi
(masalan, ma’lumot qidirish), katta hajmdagi turli xil ma’lumotlar bilan ishlashni
o‘rganadi, uni o‘zgartiradi va imkoniyatga ega bo‘ladi. jarayonlarni modellashtirish.
O‘qituvchining pozitsiyasi yordam berish, hamrohlik qilish, nazorat qilish kabi passiv
bo‘lib qoladi. Birgalikda, ta’limda axborot texnologiyalaridan foydalanish o‘quv
jarayonini yanada samarali qiladi.
Bugungi kunga qadar axborot texnologiyalari pedagogik faoliyatning quyidagi
sohalarida keng qo‘llanilmoqda:
Pedagogik va uslubiy hujjatlarni ishlab chiqish va rasmiylashtirish.
Kasbiy muloqot uchun Internet resurslaridan foydalanish, normativ talablarning
o‘zgarishiga tezkor javob berish, fikr-mulohazalar.
Ta’lim jarayonida tayyor intellektual ta’lim texnologiyalaridan foydalanish va o‘z
multimedia didaktik materiallarini yaratish.
|
| |
