|
Protsessorlar va ularning ishlash prinsipi
|
| Sana | 30.05.2024 | | Hajmi | 4,41 Mb. | | #257950 |
Bog'liq Protsessorlar-va-ularning-ishlash-prinsipi
Protsessorlar va ularning ishlash prinsipi
Protsessorlar kompyuterlardagi asosiy element bo'lib, ma'lumotlarni qayta ishlash, hisoblash va boshqarish vazifalarini bajaradi. Ularning ishlash prinsipi murakkab bo'lib, transistorlar, logika devorlari va xotira bloklar orqali amalga oshiriladi.
Tranzistorlarning ishlashi
1
Kuchlanish Yoqilishi
Tranzistorga berilgan kuchlanish uning ochilishiga olib keladi.
2
Oqim Nazorati
Tranzistor oralig'idan oqim oqishi yoki to'xtatilishi mumkin.
3
Raqamli Signal Hosil Qilish
Tranzistor ochiq yoki yopiq holatda bo'lishi orqali raqamli signallar hosil qilinadi.
Protsessor Korstek
ALU
Arifmetik-mantiqiy blok (ALU) arifmetik va mantiqiy amallarni bajaradi.
Control Unit
Boshqaruv bloki (Control Unit) dastur buyruqlarini qayta ishlaydi va natijalarini ALUga yuboradi.
Registrlar
Registrlar vaqtinchalik ma'lumotlarni saqlaydi va ALU hamda Boshqaruv birligi o'rtasida ma'lumot almashinuvini ta'minlaydi.
Memoriya va Xotira
1
RAM
Operativ xotira (RAM) dasturni va ma'lumotlarni vaqtinchalik saqlaydi.
2
ROM
Doimiy xotira (ROM) kompyuter ishga tushirilganda yuklanadigan asos dasturlarni saqlaydi.
3
Hard Disk
Qattiq disk (Hard Disk) saqlangan ma'lumotlarni doimiy ravishda saqlaydi.
4
SSD
Qattiq diskdan tezroq bo'lgan Solid State Drive (SSD) xam qo'llanilmoqda.
Tezkor Xotira
Tezlik
Protsessorda ishlatiladigan xotira tez bo'lishi kerak.
Quvvat Sarfi
Xotira kam quvvat sarflaydigan bo'lishi lozim.
Hajm
Protsessorning ishlashi uchun yetarlicha katta bo'lishi kerak.
Narxi
Xotira juda arzon bo'lishi maqsadga muvofiq.
Tezkor Xotira Turlari
SRAM
Statik tezkor xotira (SRAM) tezkor, ammo qimmat.
DRAM
Dinamik tezkor xotira (DRAM) arzonroq, ammo sekinroq.
Cache
Kesh xotira protsessor va asosiy xotira o'rtasidagi to'g'ridan-to'g'ri bog'lanishni ta'minlaydi.
SSD
SSD tezkor, chidamli, ammo qimmat.
Protsessor Kodlari
Buyruq Kodlari
Protsessor buyruq kodlarini qayta ishlaydi.
Amal Kodlari
Buyruqlar ma'lumotlarni qayta ishlash amallarini bildiradi.
Manzil Kodlari
Manzil kodlari ma'lumotlarning joylashgan o'rnini ko'rsatadi.
Protsessor Taktlari
Takt Chastotasi
Protsessorning sekundiga qancha marta amal bajarishi
Takt Vaqti
Protsessorning bir taktni bajarish vaqti
Konveyer
Protsessor buyruqlarni parallel bajarish usuli
Kelgusi Rivojlanish
Kvant Protsessorlar
Kvant mexanikasi qonunlaridan foydalanib, ultratezkor va yuqori unumli kvant protsessorlar yaratish ustida ishlar olib borilmoqda.
Nanoseriya Texnologiyalari
Nanometr o'lchamdagi transistorlar va mikroskopik detallarga asoslangan "nanoseriya" protsessorlar rivojlanish yo'lida.
|
| |
