2.2- VLAN texnologiyasi
VLAN (Virtual Local Area Network) texnologiyasi, bir tarmoqda turli foydalanuvchilar va resurslarni alohida tarmoqlarga ajratish imkonini beruvchi bir tarmoq tarkibidir. VLANlar, tarmoqdagi fizikaviy tarqatmalarni ko'rib chiqmasdan, o'zaro aloqalar va qurilmalar orasida ajratishni ta'minlaydi. VLANlar logikaviy tarmoq sifatida ishlayadi va tarmoq boshqaruvchisi VLANlarni tuzish va ularga aloqador sozlamalarini bajarish imkonini beradi.
VLAN texnologiyasining asosiy afzalliklari:
1. Ajratish va tashqaridan ko'rinish: VLANlar tarmoqdagi foydalanuvchilar va resurslarni logikaviy tarmoqlarga ajratishga imkon beradi. Misol uchun, bir ofis tarmoqida departamentlarga ajratilgan VLANlar yaratish mumkin. Bu, departamentlar o'rtasida aloqalar o'rnatingan bo'lishiga imkon beradi.
2. Xavfsizlik: VLANlar tarmoqdagi trafikni ajratish orqali xavfsizlikni oshiradi. VLANlar orasidagi xavfsizlikni ta'minlash uchun tarmoq boshqaruvchisida cheklovlar (Firewall) va boshqa xavfsizlik usullari ishlatish mumkin.
3. Boshqarish va tarmoqni optimallashtirish: VLANlar tarmoqdagi trafikni boshqarishga yordam beradi. VLANlar tashqi qurilmalarni tark etmasdan trafikni qosish, prioritetlarni belgilash va boshqa boshqarish sozlamalarini amalga oshirish imkonini beradi. Bu, tarmoqni optimallashtirish va trafikni moslashtirishda katta o'rni bo'ladi.
4. Qo'shimcha tarmoqlar: VLAN texnologiyasi qo'shimcha tarmoqlarni yaratish imkonini beradi. Misol uchun, tashqi bog'lanishlarga ega mijozlarga ajratilgan VLAN yaratish mumkin. Bu, tashqi mijozlar bilan tarmoqdagi ichki trafikni ajratish va xavfsizlikni oshirishga yordam beradi.
VLANlar Layer 2 (Data Link Layer) tarmoq protokollarini ishlatadi. VLANlar tashqi qurilmalar bilan bog'liq bo'lib, Ethernet kadrlari (frames) orqali aloqalar o'rnatingan bo'lishi mumkin. VLANlar VLAN identifikatorlari (VLAN ID) yordamida ajratiladi. VLAN ID, kadrlar ichida joylashadi va tarmoq boshqaruvchisida har bir VLAN uchun ma'lumotlar bazasi saqlanadi.
VLAN texnologiyasi tarmoqdagi foydalanuvchilarni tark etish, xavfsizlikni oshirish va tarmoq boshqarishini osonlashtirishda muhim rol o'ynaydi. VLANlar, tarmoq boshqaruvchisi tomonidan sozlanadi va boshqariladi. VLANlar tizim administratorlari va tarmoq boshqaruvchilari tomonidan yaxshi tushuntirish va sozlash talablari asosida foydalanilishi kerak.
|
