|
Qarshi muhandislik-iqtisodiyot instituti texnologiya fakultetiBog'liq fayl 1843 20210917 1682947714 (1), Tabiy fanlar metodbirlashmasi ish rejasi, REJA 23-24 asosiy, shaxboz1-mashg‘ulot.
Hashorotlar morfologiyasi.
Reja:
1.
Hashorot bosh qismining tuzilishi.
2.
Hashorot ko’krak qismining tuzilishi.
3.
Hashorot qorin qismining tuzilishi.
Mashg‘ulotning maqsadi: o‘quvchilarda hashorotlarning bosh qismining
tuzilishi to‘g‘risida tasavvur va ko‘nikmalar shakllantirish.
Kerakli jihozlar: Mikroskoplar, MBS-1, MBR-1, Petri kosachasi, pintsetlar,
entomologik to’g`nog`ichlar, jadvallar va kitoblar.
O‘rganish ob`ektlari: Qora suvarak, chigirtkalar, qo’ng`izlar yoki boshqa
yirik hajmdagi hasharotlardan namunalar olinadi.
Topshiriq
Mashg‘ulot mazmuni: Hashorotning bosh qismi 5-6, ko‘krak qismi 3 va qorin
qismi 11 bo‘g‘imdan iborat. Demak, ҳashorot tanasining bo‘g‘imlari 19 tadan kam
emas. Boshida og‘iz organi va 3 juft mo‘ylovi bor, ko‘kragi uch bo‘g‘imli va ularga
uch juft oyoq va ko‘pchiligida qanot birlashgan, qorin qismi 11 ta bo‘g‘imdan
tashkil topadi.
Ishni bajarish tartibi: Voyaga etgan hasharotlardan birortasini olib, uni
buyum oynachasiga qo’yiladi. So’ngra lupa ostida hasharotning tashqi ko’rinishini
ko’rib chiqiladi va hasharotlar sinfiga xos bo’lgan xarakterli belgilariga ahamiyat
beriladi. Bunda bosh, ko’krak va qorin qismlari o’rganib chiqiladi.
Bosh (kaput) qismini lupa orqali qaraymiz, boshida bir juft mo’ylov (antenna),
og`iz organi (trofi), murakkab ko’z (okuli) va sodda ko’z (okelli) borligini
ko’ramiz. (1- rasm)
Ko’krak (toraks) qismini kuzatamiz, ko’kragi uch bo’g`imli va ularning pastki
tomoniga uch juft oyoqlari joylashgan va tepa qismida ikkinchi va uchinchi ko’krak
qismida joylashgan ikki juft qanotlari (allae) borligini aniqlaymiz.
Qorin (abdomen) qismida bir necha bir-biriga o’xshash bo’limlardan
tuzilganligini kuzatamiz, so’ng tanishib chiqilgan hasharotning umumiy gavda
tuzilishlarini tablitsa yoki hasharotlarga qarab rasmi chizib olinadi.
|
| |
