Tuzuvchi: Mirishkor tuman 1-son kasb-hunar maktabi. Beknazarov Jamoliddin Bekturdiyevich
SO
4
ga ajraladi. Vodorodning musbat ionlari (kationlar) katodga, ya’ni
generatorning manfiy cho‘tkasiga ulangan plastinaga
tomon harakatlana
boshlaydi. Bunda vodorod qo‘rg‘oshin oksidning kislorodi bilan birikib, sof
qo‘rg‘oshin va suv hosil bo‘ladi: PbO+H
2
=Pb+H
2
O. Plastina yuzasi yumshoq
qilinadi yoki unda kovakli qo‘rg‘oshin hosil qilinadi.
Kislota qoldig‘i SO
4
anod, ya’ni generatorning musbat cho‘tkasiga ulangan
plastinaga tomon siljiydi. Kislota qoldig‘i yo‘l-yo‘lakay kislorod O ga va kislota
qoldig‘i SO
3
ga ajraladi. Suv kislota qoldig‘i
bilan birikib, sulfat kislota hosil
qiladi: H
2
O+SO
3
=H
2
SO
4
, kislorodning manfiy ionlari (anionlar)
esa musbat
plastinadagi qo‘rg‘oshin oksidi bilan birikib, qo‘rg‘oshin (IV)-oksid PbO ni hosil
qiladi. Akkumulyator plastinalarida elektr potentsiallar hosil bo‘ladi. Bir vaqtda
elektrolit kontsentratsiyasi ko‘payadi, chunki unda
sulfat kislotaning yangi
molekulalari paydo bo‘ladi. Bunday jarayon akkumulyatorni
zaryadlash deb
ataladi. Zaryadlangandan so‘ng musbat plastina to‘q
jigar rang, manfiy plastina
esa to‘q kul rangga aylanadi.
Sig‘im deb akkumulyatorning yo‘l qo‘yiladigan kuchlanishni hisobga olgan holda
zaryadsizlanish vaqtida bera oladigan elektr miqdoriga aytiladi. Sig‘im
amper-
soatda (A soat) o‘lchanadi. Agar ish plastinasining yuzasi kattalashtirilsa yoki
zaryadsizlash toki kamaytirilsa (bunda elektrolit temperaturasi 15-30S bo‘lishi
kerak), akkumulyator sig‘imi ortadi.
