|
Ta'limning zamonaviy transformatsiyasiBog'liq 101-105 QUYOSH BATAREYASI YORDAMIDA ISHLAYDIGAN NASOSLARNI AFZALLIK TOMONLARI
Ta'limning zamonaviy transformatsiyasi
www.tadqiqotlar.uz
3-to’plam 1-son yanvar 2024
75
Bundan ko‘rinib turibdiki biz yil davomida elektr tarmoqlari korxonasiga
qariyib 29 million so‘m miqdorida mablag‘ to‘lab borar ekanmiz. Bundan ko‘rinib
turibdiki biz tabbiy yoqilg‘ila evaziga ishlab chiqarilayotgan elektr enegiyani
iste’mol qilmoqdamiz lekin bizning yurtni quyoshli deb oladigan bo‘lsak biz tabiiy
yoqilg‘ilar o‘rniga qayta tiklanuvchan enegiyada foydalanish imkoniyatiga egamiz.
Quyosh nasoslari va sug‘orish tizimlari haqida gap ketganda, ta’kidlash kerak
bo‘lgan muhim narsa shundaki, ularning narxi so‘nggi yillarda sezilarli darajada
pasayganga ko‘ra qayta tiklanadigan energiya bo‘yicha xalqaro agentlik (QTEXA)
tomonidan olib borilgan yangi izlanishlar bo‘yicha quyosh tomonidan ishlab
chiqarilgan elektr energiyasining narxi 2025 yilga kelib 2015 yilga nisbatan 59 foizga
kamayadi. Shunday qilib, ushbu tizimlarning iqtisodiy maqsadga muvofiqligi,
asosan, ekinlar va bozorlarga bog‘liq holda turli mintaqalar va hududlarda farq qiladi.
Yagona kamchilik - bu dizel suv nasos tizimlariga qaraganda ikki baravar yuqori
bo‘lgan boshlang‘ich narxi. Narx shuningdek, investitsiyalarning daromadliligi
haqida gap ketganda, asosiy farqlovchi hisoblanadi [30]. Quyosh suvi nasosining bir
nechta turlari mavjud va biz bunga ehtiyojimizga qarab qaysi birini sotib olishimiz
kerakligini bilishimiz kerak. Bu yerda suv osti nasoslari va yuzasi bor. Ushbu ikkita
nasos bir-birining ish turiga xizmat qiladigan boshqa xususiyatlarga ko‘ra farqlanadi.
Bir tomondan, suv osti quyosh suv nasosi uni yer ostiga qo‘yish kyerak. U asosan
quduq, suv ombori yoki sisternadan chuqur joydan suv olish uchun ishlatiladi. Siz
chiqarishni istagan suv hajmiga va suv chuqurligiga qarab, ushbu nasosning bir necha
turdagi quvvati mavjud. Boshqa tomondan, bu sirt tortadi bu nomidan ko‘rinib
turibdiki, sirt ustida ishlaydi. Bu asosan ta’minot yaxshi yetib bormagan joyda suv
bosimini oshirish uchun ishlatiladi.
Dizel yoqilg’i orqali ishlaydigan nasoslardan foydalanish hozirgi kunga kelib
ancha eskirgan usul hisoblanib uning kamchiliklari juda ham ko‘p. Dizel yoqilg‘isi
bilan ishlaganda biz unga doimiy dizel yoqilg‘isini yetkazib berishimiz kerak
hisoblandi bu albatda iqtsodiy jihatdan ancha qimmatga tushadi. Shuningdek dizel
tabiiy yoqilg‘i bo‘lganligi uchun biz yoqilg‘i zaxirsini ham kamayishiga sababchi
bo‘lishimiz mumkin buni oldin olish maqsadida dizel yoqilg‘isi bilan ishlaydigan
nasoslardan iloji boricha voz kechishimiz kerak [1].
Qishloq yerlani sugorish uchun qarib 12 ta nasos agregatidan foydalanamiz
bu nasoslarning quvvatllari ham turlicha hisoblanib ular quydagicha 4 tasi 7.5 kVt
li quvvatda ishlasa qolgan 8 tasi esa 5.5 kVt li quvvatda ishlaydi. Mana shu 12 ta
nasos yordamida biz qishloq yerlani sug‘orish uchun foydalanamiz. Qishloqdan oqib
o‘tuvchi Abdusamad kanalidan suv olamiz. Abdusamad kanalining bizning
qishloqdan oqib o‘tadigan qoimining uzunigi 4 km ga teng bo‘lib nasos agregatlari
ham manashu oraliqda joylashtirillgan bazi joylarda 2 tadan qilib joylashtirib
chiqligan.
|
| |
