II. Buxgalteriya hisobini yuritish usullari.
1. Asosiy va aylanma mablag’lar o’rtasidagi qiymat chegarasini belgilash.
|
|
|
|
2. Asosiy vositalarga amortizatsiya hisoblash usullari:
|
|
|
|
3. Asosiy vositalarni ta’mirlashni hisobga olish tartibi:
|
|
|
|
4. Asosiy vositalarni qayta baholash
|
|
|
|
5. Nomoddiy aktivlarga amortizatsiya hisoblash tartibi:
|
|
|
|
6. Materiallarni sotib olish va tayyorlashni hisobga olish tartibi:
|
|
|
|
7. Ishlab chiqarishga berilgan materiallarni hisobdan o’chirish usullari:
har bir birligining tannarxi bo’yicha.
o’rtacha tannarx bo’yicha (AVECO).
moddiy ishlab chiqarish zahiralarining birinchi sotib olingan tannarxi bo’yicha navbati bilan (FIFO)
|
|
|
|
8. Tovarlarni tayyorlash va omborga tashib keltirish sarflarini hisobga olish:
tovarlarni tayyorlash va tashib keltirish xarajatlari muomala sarflari tarkibida (9411 saqlash va tashish xarajatlari schyoti) «Transport xarajatlari» moddasi bo’yicha;
ombordagi tovarlar qoldigiga to’g’ri keladigan muomala sarflarining summasi transport xarajatlarining o’rtacha foizi bo’yicha
|
|
|
|
9. Xarajatlarni va muomala sarflarini hisobga olish uslubi:
Mahsulot (ish, xizmat)lar tannarxini shakllantiradigan xarajatlarni hisobga olish (2010, 2310, 2510) balans schyotlarida amalga oshiriladi.
to’liq bo’lmagan ishlab chiqarish tannarxi.
|
|
|
|
10. Umumishlab chiqarish xarajatlarini taqsimlash va hisobdan o’chirish tartibi.
|
|
|
|
11. Kelgusi davr xarajatlarini hisobdan o’chirish tartibi:
|
|
|
|
12. Boshqaruv va tijorat sarflarini tan olish tartibi:
hisobot yilida ular to’liq tan olinadi.
sotilgan va sotilmagan tovarlar (mahsulotlar) o’rtasida taqsimlanadi.
|
|
|
|
13. Kelgusi davr sarflari va to’lovlari uchun rezervlar yaratish tartibi.
|
|
|
|
14. Foydani taqsimlash va ishlatishni hisobga olish variantlari:
korxona maxsus maqsadlar uchun mo’ljallangan fondlar tashkil qilmaydi.
sof foyda fondlarga taqsimlanadi.
|
|
|
|
Debitor va kreditor qarzlarni hisobdan o’chirish tartibi:
|
|
|
|
III. Hisob siyosatining soliqqa tortishga doir jihatlari.
1. Korxonada daromadni tan olish tartibi:
pul mablag’larining korxona hisob-kitob schyotiga yoki kassasiga kelish me’yoriga qarab (kassa usuli)
haqiqatan mahsulot (ish, xizmat)larni sotish va xaridorlarga hisob-kitob hujjatlarini taqdim qilish me’yoriga qarab (hisoblash usuli)
|
|
|
|
2. Qo’shilgan qiymat solig’i (QQS)ga tortiladigan tovarlarni sotishda ishlatiladigan moddiy resurslar bo’yicha QQSni alohida hisobga olish tartibi.
|
|
|
|
3. QQSni hisoblash uchun xarajatlarni alohida (ajratib) hisobga olish tartibi
|
|
|
|
IV. Hisob siyosati to’g’risidagi buyruq (farmoyish) bilan tanishish tartibi:
|
|
|
|
Agar xo’jalik yurituvchi sub’ekt buxgalteriya hisobining u yoki bu usullarini mustaqil ishlab chiqadigan bo’lsa, u holda auditor ularning buxgalteriya hisobiga oid me’yoriy hujjatlarda belgilangan qoida va talablarga mos kelishini tek-shirishi lozim.