|
Raqamli texnologiyalar vazirligi muhammad al xorazmiy nomidagi toshkent axborot texnologiyalari universiteti
|
| Sana | 30.11.2023 | | Hajmi | 27,18 Kb. | | #108057 |
Bog'liq 4G tarmoqlar
O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI
RAQAMLI TEXNOLOGIYALAR VAZIRLIGI
MUHAMMAD AL XORAZMIY NOMIDAGI TOSHKENT AXBOROT TEXNOLOGIYALARI UNIVERSITETI
“Kompyuter Tarmoqlari” fanidan
Mustaqil ISH
Mavzu: 4G texnologiyalari asosida tarmoqlarni qurish
Bajardi: 313-21 guruh o’quvchisi
Tekshirdi: Atadjanova Nozima
Toshkent – 2023
Reja:
Mobil tarmoqlar.
4G texnologiyasi.
4G mobil tarmoqlari: afzalliklari va kamchiliklari.
Xulosa.
Foydalanilgan adabiyotlar.
Abonentlar mobil Internet haqida o‘tgan asrning 90yillari o‘rtalariga kelib, 2,5G yoki GPRS texnologiyasi ishga tushirilgandan so‘nggina ma’lumotga ega bo‘ldilar va asta ommaviy tarzda foydalana boshladilar. Tarmoqning tezligi optimal sharoitda boryo‘g‘i bir soniyaga 100 kilobitni tashkil etardi, lekin mazkur xizmat telekom operatorlari va telefon ishlab chiqaruvchilari tomonidan keng qo‘llab quvvatlangani sababli ommaviylasha boshladi. Keyingi o‘sish 2000-yillarning boshlarida 3G texnologiyalarining paydo bo‘lishi bilan sodir bo‘ldi. Agar ilgari telefon asosan statsionar kompyuter yoki noutbukka kabelli modem sifatida ulanib ishlatilgan bo‘lsa, uning asosiy vazifasi onlayn rejimda tarmoqqa ulanish imkoniyatini yaratish bo‘lgan edi. O‘z navbatida, abonentlar kompyuterga smartfonni sozlay boshladilar. Shuningdek, tezlik ham bir necha Mbit/s.ga oshdi, garchi dastlab 3G qamrovi juda zarur imkoniyatni yaratgandek bo‘lsada, 4G tarmoqlari — albatta, afzalroq bo‘lib, qayerda bo‘lishidan qat’iy nazar, barqaror bo‘lmagan 3G tezligidan qiynalayotganlarga katta yordam berdi. Ko‘pchilik shaxsiy kompyuterlarni butunlay Internetga ulangan mobil qurilmalarga almashtirdi. 4Gni ishonchli qabul qilish zonasida tezkor simli keng polosali ulanish shart bo‘lmay qoldi. Ikkala holatda ham tezlikni solishtirish mumkin (bir necha o‘nlab Mb/s.) bo‘ladi, universallik va qulaylik imkoniyati haqida esa o‘zingiz o‘ylab ko‘ring. Tashqi ko‘rinishiga ko‘ra, simli Internet simli telefoniya taqdiri asta-sekin yo‘qolib bormoqda. Xo‘sh, buning evaziga nimalarga erishildi? Katta shaharlardagi Internet Ikki minginchi yillar boshida Rossiya provayderi «Cityline» tomonidan uyda internet tarmog‘iga ulanish imkoni taqdim etildi. Rossiya provayderi DialUpanalog modem va telefon liniyasini tezligi (hozirda buni tasavvur qilish ham kulgili) orqali 56 Kbit/s. gacha tezlikni taklif etgan. Bugungi kunda tezlik undan ming marotaba ko‘proq bo‘lsa ham abonentlarni qoniqtirmayapti. O‘z ehtiyojlarini qondirish maqsadida, dizaynerlar 5G tarmoqli 5 gigagertsdan yuqori chastota diapazonlaridan foydalanishni va asosan texnologiyalarni qo‘llashni nazarda tutmoqdalar. Ko‘pgina hollarda bu texnologiya chastotalari erkin bo‘ladi. Eng yirik ishlab chiqaruvchilar o‘z kuchlarini 15, 27 va hatto 70 gigagertsli chastotalarda ham sinab ko‘rdilar, bu esa so‘nggi 10–15 Gbit/s. tezlikka erishish imkonini berdi. Bunday raqamlar yuqori ko‘rsatkichdek tuyiladi, lekin ularning yo‘lida katta qiyinchiliklar ham juda katta. Avvalo, bu turdagi tarmoqlar bilan qamrab olish uchun yuqori tayanch stansiyalari talab etiladi. Bundan tashqari, avvalgi avlodlarga nisbatan yo‘nalganlik diagrammalarini sozlash, shuningdek, tayanch stansiyalarning spektral xususiyatlariga e’tibor qaratish zarur. Yuqori chastotali radio signal yorug‘lik nurlari kabi ishlaydi: u aks ettiriladi, sinadi, shuning uchun chastotali resurs va tarmoq kengligidan samarali foydalanish uchun ko‘p sonli kirish ko‘p natija (Multiple Input Multiple Output, MIMO)ga erishish muqarrar bo‘ladi. Agar o‘nlab gigagerts eks perimental tajribalar e’tiborda tutilmasa, u holda hayotga joriy etishni samarali amalga oshirish nuqtai nazaridan, WiFi dan keyin — taxminan 6 gigagerts chastotada bo‘ladi. Bu 5G tarmoqlarini joriy etish uchun asos bo‘lishi mumkin. Bir tomondan, bu LTE/WiMaxda ishlatiladigan operatorlar belgilari bilan yaqin. Boshqa tomondan, real sharoitlarda kamida 1 Gbit/s.ni tashkil etadi, bu abonent lar uchun katta afzallik bo‘lib hisoblanadi. Biroq afzallik faqat tezlikdagina emas.
"4G" (4th Generation) texnologiyasi, mobil aloqa tarmoqlarining o'rtacha tezlikni oshirish uchun ishlab chiqilgan texnologiyalarni ifodalaydi. Bu texnologiya LTE (Long-Term Evolution) nomi bilan ham taniladi. 4G, 3G texnologiyalaridan olingan tajribani o'rtaga qo'yib, yuqori sifat va tezlikni takomillashtiradi. Quyidagi muhim xususiyatlarga ega:
Tezlik va Sifat: 4G tarmoqlari, tezkor ma'lumotlarni yuqori tezlikda o'tkazish va qabul qilish imkonini ta'minlaydi. Bu texnologiya orqali, video muloqotlari, video strimlash, o'yinlar va boshqa yuqori sifatli multimedia xizmatlarini tez va aniq bajarish mumkin.
Bandvichlik: 4G tarmoqlari ko'p bandli bandvichliklarni qo'llaydigan bo'lib, bu esa ko'p foydalanuvchilar to'plamini qo'llab-quvvatlash va yuqori sifatli axborot almashishni ta'minlaydi.Kengaytirilgan Multimedia Xizmatlari: 4G, kengaytirilgan multimedia xizmatlarini qo'llab-quvvatlaydi. Bu, mobil televiziyalar, musiqa strimlash xizmatlari, onlayn o'yinlar va boshqa interaktiv xizmatlarni yuqori sifatda va tezkor boshqarishga imkon beradi.Qo'shimcha Xususiyatlar: 4G tarmoqlari, GPS navigatsiya, internet telefoniya (VoIP), va boshqa qo'shimcha xizmatlarni qo'llaydigan texnologiyalarni ta'minlaydi. Mobillik: 4G texnologiyasi, mobil qurilmalar va smartfonlar uchun yuqori sifatli va tezkor aloqa ko'rsatishda qulaylik yaratadi. Bu, istalgan joyda, istalgan vaqt mobil aloqa foydalanuvchilariga yuqori sifat va tezlikni ta'minlash imkonini beradi.
Qattiq Ishlash: 4G tarmoqlari, qattiq urban va rural maydonlarda ham yaxshi ishlaydi. Bu, yuqori sifatli aloqa xizmatlarining kengayishi bilan bog'liq. Tugallanish (Handover): 4G tarmoqlari, foydalanuvchi qurilmasini avtomatik ravishda bir bazadan boshqasiga o'tkazishni, ya'ni handover qilishni, yaxshi bajaradi. Hozirgi kunda, bir nechta davlatlarda 4G tarmoqlaridan keyingi 5G texnologiyalari ham rivojlanib borayotgan. 5G, aloqa tezligini va qo'shimcha xizmatlarni yana oshirishga yo'l qo'yadi.
4G mobil tarmoqlarini kengaytirish , 4G uyali aloqa tarmog'ining eng katta afzalligi uning ajoyib tezligi. Kattalashgan tarmoqli kengligi tezroq ma'lumotlarni uzatish tezligiga olib keladi, bu mobil qurilmalar uchun ayniqsa foydali. 4G tarmog'i foydalanuvchilari yuqori va uzluksiz aloqani, ayniqsa video chat va konferentsiyalar kabi ilg'or vazifalar uchun afzalliklarga ega. Mobil qurilma foydalanuvchilari yosh avlodni hisobga olgan holda ular musiqa, video va kinolarni har qachongidan ko'ra tezroq sur'atda oqimlashi va shuningdek, axborotni onlayn ravishda osonlik bilan almashishi mumkin. 4G tarmoqlari WiFi kabi boshqa tizimlarga qaraganda ko'proq qamrov taqdim etadi, bu esa foydalanuvchilarni siz tashrif buyurgan har bir sohadagi hotspotlarga bog'liq bo'lishiga majbur qiladi. 4G 30 km va undan ortiq masofani qoplashni taklif qilganligi sababli, tarmoq uzgarmalari bir-biri bilan chambarchas bog`liq bo`lganligi sababli, foydalanuvchilar har doim ham aniq aloqa qilishlari mumkin. Wi-Fi tarmoqlari bilan bog'liq eng katta muammolardan biri, onlayn xavfsizlik hisoblanadi . Bu, ayniqsa, mobil qurilmalar uchun to'g'ri keladi. 4G tarmoqlari to'liq shaxsiy hayoti, xavfsizlik va xavfsizligini ta'minlaydi. Bu, o'z mobil qurilmalari haqida aniq ma'lumotlarga ega bo'lgan korporativ tashkilotlar va ishbilarmonlar uchun ayniqsa foydalidir. 4G tarmoqlari bugungi kunda juda qulaydir, bu esa narxlarni aniqlash sxemalari foydalanuvchilarning byudjetiga moslashish uchun sezilarli darajada qisqargan. Albatta, bu ulanish turi an'anaviy Wi-Fi tarmog'idan ko'ra qimmatroq, lekin foydalanuvchilarga taklif qilishning yana bir afzalliklari bor. Ushbu tarmoq, shuningdek, foydalanuvchilarga 4G tarmog'iga ulanish uchun rejalar va jihozlar bo'yicha tanlash imkoniyatlarini taqdim etadi. Ko'pgina mobil aloqa operatorlari, shuningdek, ular uchun juda o'rinli bo'lgan yangi mijozlar uchun maxsus reklama takliflarini taklif etadi. Tezlik: 4G texnologiyasi, aloqa tarmoqlarini o'rtacha tezlikda oshirishni ta'minlaydi. Bu, ma'lumotlar o'tkazilishi va qabul qilinishi uchun yuqori tezliklar demakdir. Shuningdek, internetga kirish, multimedia tajribasi, onlayn o'yinlar va boshqa yuqori tezlikdagi xizmatlar 4G tarmoqlarida sezilarli darajada yaxshi ishlaydi. Bandvichlik: 4G tarmoqlari, ko'p bandli bandvichliklarni qo'llaydigan bo'lib, bu esa ko'p foydalanuvchilarni bir vaqtda qo'llab-quvvatlash, yuqori sifatli multimedia tajribasini ta'minlash va tezkor ma'lumot almashishni ta'minlashga imkon beradi. Yuqori Sifat: 4G tarmoqlari, o'rtacha sifatli aloqa ko'rsatish va yuqori sifatli multimedia tajribasini ta'minlash uchun dizayn qilingan. Bu texnologiya orqali video muloqotlar, video strimlash, musiqa strimlash va boshqa multimedia xizmatlarini tezkor va sodda boshqarish mumkin. Mobillik: 4G texnologiyasi, mobil qurilmalar va smartfonlar uchun aloqa yaratishda yuqori sifat va tezlikni ta'minlashda qulaylik yaratadi. Bu, mobil aloqa foydalanuvchilari uchun har qanday joyda, har qanday vaqtda tezkor aloqa ko'rsatish imkonini beradi.
Qo'shimcha Xususiyatlar: 4G tarmoqlari, qo'shimcha xizmatlar uchun qulay imkoniyatlarga ega. Bu texnologiya, GPS navigatsiya, internet telefoniya (VoIP), onlayn radiostantsiyalar, va boshqa xizmatlar bilan birlashgan bo'lib, foydalanuvchilarga qo'shimcha imkoniyatlar ta'minlaydi. Boshqarish va Tugallanish: 4G tarmoqlari, foydalanuvchi qurilmalarini boshqarish va bir bazadan boshqasiga o'tkazish (handover)ni yaxshi bajarishda qulayliklar ta'minlaydi. Yaxshi Pokaz: 4G tarmoqlari, ta'sirli urban va rural maydonlarda ham yaxshi ishlaydi. Bu, aloqa xizmatlarini kengaytirish, ko'p foydalanuvchilarni qo'llab-quvvatlash va yuqori sifatli xizmatlarni taqdim etishda o'zini namoyon qiladi. Bu afzalliklar va qulayliklar 4G texnologiyasini yuqori talabalik va eng yangi mobil aloqa tarmoqlarining asosiy qismi qilmoqda. Bu texnologiyalar, internetga kirish, multimedia tajribasi, onlayn o'yinlar, va shunga o'xshash yuqori tezlikdagi xizmatlar uchun keng qo'llaniladi. 4G mobil tarmoqlarining kamchiliklari:
4G mobil tarmoqlari kontseptsiyasi tobora ommalashib borayotganiga qaramasdan, ulanish hali aniq belgilangan tashuvchilar va hududlar bilan cheklangan. Albatta, 4G qamrovli shaharlarning soni kun sayin ortib bormoqda. Biroq, bu tarmoq dunyoning barcha yirik shaharlarida mavjud bo'lishi uchun o'z vaqtini oladi. Bugungi kunda 4G tarmog'iga mos keluvchi apparat ancha arzonroq narxlarda mavjud bo'lsa-da, ushbu xizmatlarni etkazib berish uchun ushbu yangi uskunani o'rnatish kerak bo'ladi. Bu ko'plab mobil aloqa operatorlari uchun ushbu xizmatlarni ishga tushirishni rejalashtiradigan noqulay jarayondir. 4G mobil texnologiyasi hali ancha yangi ekanligi sababli, foydalanuvchi uchun juda zerikarli bo'lishi mumkin bo'lgan dastlabki glitches va buglar bor. Aytishga hojat yo'q, bu tebranish muammosi vaqt oralig'ida, shuningdek, tarmoq qamrovini ko'paytirish bilan tartibga solinadi . 4G uyali aloqa tarmoqlari bir nechta antennalar va transmitterlardan foydalanadi va shuning uchun foydalanuvchilar ushbu qurilmada mobil qurilmalarda ancha zaifroq batareya ishlash muddatini boshdan kechiradilar. Bu uzoq vaqt davomida internetda qolish uchun yanada ko'proq batareya quvvatiga ega bo'lgan katta mobil qurilmalardan foydalanishlari kerak degan ma'noni anglatadi.Foydalanuvchilar 4G mobil tarmog'iga ega bo'lmagan hududlarda 3G yoki Wi-Fi ulanishga ulanishga majbur bo'lishadi. Bu o'z-o'zidan muammo bo'lsa-da, eng yomoni, ular hali ham 4G tarmog'i rejasida ko'rsatilgan miqdorni to'lashlari kerak. Bu bo'shliq allaqachon norozi mijozlarga sabab bo'ldi. Bu holat faqat mobil aloqa operatorlari o'zlarining 4G tarmog'ini kengaytirganda, ko'proq hududlarni qamrab olishlari mumkin.
Xulosa
Men bu yozgan mustaqil ishim bóyicha juda kop ma'lumot va kõnikmalarga ega bõldim, jumladan mobil tarmoqning paydo bolishi va óz ichiga nimalarni olishi, mobil tarmoqlari, turlari, haqidagi qiziqarli ma'lumotlarga ega bôldim. Mobil tarmoĝi va ishlash afzalligi. mobil tarmoqlar vazifalari, afzalliklari va kamchiliklari, ulanish turlari haqida koplab qiziqarli ma'lumot va kõnikmaga ega bõldim. 4G uyali aloqa tarmog'i, foydaliligiga qaramay, o'z kamchiliklari bilan birga keladi. Ushbu texnologiya tezlik bilan rivojlanayotgan bo'lsa-da, eng mashhur tarmoq sifatida paydo bo'lish vaqtini oladi. Mobil aloqa operatorlari va 4Gga investitsiya jalb etishdan manfaatdor foydalanuvchilar ushbu yangi texnologiyani qo'llashdan oldin o'zining ijobiy va salbiy tomonlarini tahlil qilish va tushunish uchun yaxshi harakat qilishlari mumkin.
Foydalanilgan adabiyotlar:
https://arxiv.uz/uz/search/yandex?searchid=2362470&l10n=ru&reqenc=utf-8&text=mobil%20tarmoq
file:///C:/Users/Otabek/Downloads/raqamli_stantsiyalardagi_qoshimcha_xizmat_turlarini_qollash_afzalliklari.pdf
https://uz.eyewated.com
|
| |
