O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI
RAQAMLI TEXNOLOGIYALAR VAZIRLIGI
MUHAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAGI TOSHKENT
AXBOROT TEXNOLOGIYALARI UNIVERSITETI SAMARQAND FILIALI
Ma’lumotlar tuzilmasi va algoritmlar
Amaliy ishi
Bajardi: TOSHIMOVA G
Rahbar: ABDUVAITOV A
Toshkеnt-2024
№
|
Topshiriq
|
|
a) Ketma-ket qidiruv usulidan foydalanib, ro’yxat eng kichik elementini toping?
b) Heshlashning “метод свёртки” algoritmi qanday ishlashini tahlil qiling, o’zingizni F.I.SH. ni hesh qiymatini qaytaruvchi dastur tuzing?
c) Insertion sort algoritmi orqali Respublikamizdagi viloyatlar maydonini o’sish tartibida joylashtiring. (Foydalangan saralash algoritmingiz haqida nazariy ma’lumotlar bering?)
|
Maqsad : Ma’lumotlarning qidiruv usulidan foydalanib joylashtirish, o’rganish va ularni tadqiq qilish. Ularga doir misollarning dasturini ishlab chiqish. Heshlash algoritmidan foydalanish va misol ishlash.
Qidiruv algoritmlarida biror aniq elementni mavjud ro‘yxat elementlarini birma-bir qarab chiqish orqali qidirib topish masalasi hal qilinadi. Ketma-ket qidiruv algoritmida ro‘yxatning saralanganligi ahamiyatga ega bo‘lmasa-da, lekin saralangan ro‘yxatda eng yaxshi natijaga erishiladi. Odatda qidiruv kerakli elementning ro‘yxatda bor yoki yo‘qligini shunchaki tekshirish uchun emas, balki shu kalit-qiymatga ega bo‘lgan ma‘lumotni ajratib olish uchun ham qo‘llaniladi. Masalan, kalit-qiymat qidirilayotgan elementning tartib raqami yoki boshqa unikal (yagona) identifikator bo‘lishi mumkin. Kerakli kalit topilgandan so‘ng dastur shu kalitga mos ma‘lumotlarni o‘zgartirishi yoki shunchaki barcha yozuvlarni ajratib chiqarishi mumkin. Har qanday holatda ham qidiruv algoritmi kalitning joylashgan o‘rnini aniqlash masalasini yechish uchun qo‘llaniladi. SHuning uchun ham qidiruv algoritmlari kerakli kalitdan tarkib topgan yozuv indeksini natija sifatida ajratib beradi. Agar kalit-qiymat topilmasa, u holda qidiruv algoritmi massivning yuqori chegarasidan katta bo‘lgan indeks qiymatini qaytaradi. Maqsadga erishish uchun ro‘yxat elementlari 1 dan N gacha bo‘lgan sonlar yordamida raqamlangan bo‘lsin deb faraz qilamiz. Bu holatda qidirilayotgan kalit ro‘yxatda mavjud bo‘lmasa, algoritm 0 qiymatni beradi (1-rasm). Soddalik uchun ajratib olinadigan kalit-qiymatlar ro‘yxatda takrorlanmaydi deb qabul qilinadi.
1-rasm
Ketma-ket qidiruv algoritmi ro‘yxatning birinchi elementidan boshlab oxirgi elementgacha qidirilayotgan elementni topilmaguncha qarab chiqiladi. Bundan kelib chiqadiki, kalit qiymati ro‘yxatda qancha uzoqda turgan bo‘lsa, qidiruv shuncha uzoq davom etadi (vaqtga nisbatan). Bu holatni ketma-ket qidiruv algoritmi tahlilida e‘tiborga olish zarur bo‘ladi.
# Misol ro'yxat
royhat = [10, 5, 8, 3, 15, 7]
# Eng kichik elementni topish
min_element = min(royhat)
# Natijani chiqarish
print("Ro'yxatning eng kichik elementi:", min_element)
|
