|
Magnit maydonida ta’sir qiluvchi kuchlar va turli xil o’tkazgichlarga ta’siri
|
| bet | 5/12 | | Sana | 18.04.2022 | | Hajmi | 381.5 Kb. | | #19934 |
Bog'liq “Tokning magnit maydoni ” mavzusini o’qitishda innavatsion ta’lim texnalogiyalaridan foydalanish metodikasi Masofaviy ta’lim usullari va texnologiyalari. “O’quv jarayonida masofaviy texnologiyalarni qo’llash.Masofaviy ta’lim tizimlari va texnologiyalar, 5f042dfc86b9b, AZOT xossalari, Atmosfera havosini muhofaza qilish, 1-mavzu, Umumiy fizikadan masalalr tuplami. S. R. Polvonov., 1. Jismlarning erkin tushishi va erkin tushish tezlanishi deb ni, inflatsiya riski, 123, 1, Axborot exnalogiyalarining zamonaviy dasturiy ta, C tilida dasturlash, kurs ishi, Milliy va harakatli o`yinlarMagnit maydonida ta’sir qiluvchi kuchlar va turli xil o’tkazgichlarga ta’siri.
Parallel tokli o‘tkazgichlarning o‘zaro ta’siri. Tokli o‘tkazgichga magnit maydoni tomonidan ta’sir qiluvchi kuchlarni aniqlash uchun quyidagicha ish yuritamiz. Tokning juda kichik elementiga ta’sir qiluvchi kuch formula bilan aniqlanadi. O‘tkazgichning barcha kichik elementlariga ta’sir etuvchi kuchlarning yig‘indisi olinadi, natijada tokli o‘tkazgichga ta’sir etuvchi to‘la kuch topiladi. Agar o‘tkazgich to‘g‘ri chiziqli bo‘lsa, maydon bir jinsli bo‘lsa, u vaqtda formula chekli uzunlik qismiga ta’sir etuvchi kuch F ni quyidagicha yozish mumkin:
F= [llB] (19)
Misol sifatida ikkita parallel uzun tokli o‘tkazgichning o‘zaro ta’sir kuchini hisoblaymiz. 1-chi va 2-chi o‘tkazgichdagi tok kuchlarini I1 va I2 bilan belgilasak, o‘tkazgich orasidagi masofani b bilan belgilasak (63-rasm) 1-chi o‘tkazgichning 2-chi o‘tkazgichning uzunligi qismiga ta’sir qiluvchi kuch F12 ni hisoblaymiz. 1-o‘tkazgichning 2-o‘tkazgich joylashgan nuqtalaridagi maydon induksiyasi kattaligi jihatdan teng va yo‘nalish jihatdan qarama-qarshi bo‘lib, formula (19) bilan aniqlanadi. Shuning uchun F12 kuch uchun (19) formula o‘rinlidir. F12 = [l2lB] va I2 l bilan o‘rtasidagi burchak /2 ga teng ekanligini hisobga olsak, kuchning absolyut qiymati uchun F12 = I2 lB ga ega bo‘lamiz.
8-rasm
dan ning qiymatini qo‘ysak, I ni I1 ga almashtirsak, oxirida quyidagi ifodaga ega bo‘lamiz:
(20)
F12 kuch 1- o‘tkazgichga tomon yo‘nalgan bo‘ladi, agar I1 va I2 toklar bir xil yo‘nalishga ega bo‘lsa, ya’ni ular tortadi (8a-rasm), agar toklarning yo‘nalishi qarama-qarshi bo‘lsa, ular itarishadi. (8b-rasm). Shunday qilib, bir xil yo‘nalgan parallel toklar bir biriga tortishadi, qarama-qarshi yo‘nalishda (antiparallel) bo‘lsa bir-biridan itariladi.
Formula (20) XB sistemasida tok kuchining birligini aniqlashda qo‘llaniladi. Agar I1 = I2=1A, b=1m bo‘lsa F12/l=20/4 bo‘ladi. Shunday qilib, 1amper tok kuchi shunday tok kuchiki, uzun parallel o‘tkazgichlardan o‘tganda o‘tkazgichning uzunlik birligiga 20/4 yoki (20) ga ko‘ra 2*10-7 n/m kuchni hosil qiladi.
|
| |
