Tashqi xotira
Ma’lumotlarni qayta ishlashda kompyuterga dastur fayllari va
kerakli ma’lumotlarni saqlash uchun joy kerak. Xotira va ma’lumotlarni
saqlash uchun mo‘ljallangan. Kompyuterda ikkita xotira mavjud -
asosiy (yoki asosiy) va tashqi (yoki ikkilamchi - ikkilamchi), bu
ko‘pincha qattiq diskdir.
Tashqi xotirani elektron shkaf, asosiy xotirani esa elektron ish
stantsiyasi deb hisoblash qulay. Agar foydalanuvchi dastur yoki
ma’lumotlar to‘plami bilan ishlashi kerak bo‘lsa, kompyuter uni shkafda
qidiradi va uning nusxasini ish stoliga joylashtiradi. Dastur yoki
ma’lumotlar
bilan
ishlash
oxirida
yangi
versiya
kabinetga
joylashtiriladi. RAM xotirasi va disk xotirasi o‘rtasida uchta asosiy farq
mavjud:
1. Disk xotirasi RAM xotirasiga qaraganda ancha ko‘p bo‘sh joyga
ega.
2. Disk xotirasi kompyuter o‘chirilganda o‘z tarkibini saqlab
qoladi va kompyuter o‘chirilganda operativ xotiraga o‘tkazilgan dastur
yoki ma’lumotlar yo‘qoladi.
3. Disk RAMga qaraganda ancha arzon.
Tashqi xotira uchun eng keng tarqalgan saqlash vositasi magnit
diskdir. Bu yuqori tezlikda aylanadigan yumaloq qattiq jismdir. Diskni
o‘z ichiga olgan qurilma disk qurilmasi deb ataladi. Ba’zi drayvlar
haydovchiga o‘rnatilgan va ularni olib tashlash uchun mo‘ljallanmagan,
boshqa drayverlarni olib tashlash va almashtirish mumkin. Ko‘pgina
shaxsiy kompyuterlarda olinmaydigan qattiq disk mavjud.
9
Bundan tashqari, ular floppi disklar bilan almashtirilishi mumkin
bo‘lgan bitta disketga (floppi disklar) ega. Odatda, qattiq disk floppi
diskga qaraganda ancha ko‘p ma’lumotlarni saqlashi mumkin, shuning
uchun qattiq disklar kompyuterlar uchun asosiy «kabinet» bo‘lib xizmat
qiladi. Floppi disklar yangi dasturlar yoki ma’lumotlarni qattiq diskka
yuklab olish, boshqa foydalanuvchilar bilan ma’lumotlarni almashish va
qattiq diskda ma’lumotlarning zaхira nusxalarini saqlash uchun
ishlatiladi.
Tashqi xotiralar qurilmalari
Qattiq disk Jamlagich Zip
Boshqa tashqi xotira qurilmalariga CD-ROM drayvlar, magnit
disklar, optik disklar, olinadigan qattiq disklar va boshqalar kiradi.
Qattiq va floppi disklardan keyin eng keng tarqalgan tashqi xotira
qurilmasi CD-ROM diskidir. Kompakt disklar (Compact Disc - CD)
optik xotira qurilmalari bo‘lib, 650 MB ma’lumotlarni saqlashi
mumkin, ya’ni floppy diskdan 450 marta katta. CD-ROM nomi faqat
Compact Disc-Read Memory degan ma’noni anglatadi va kompakt
diskdagi ma’lumotlarni faqat o‘qish mumkinligini va uni o‘zgartirib
bo‘lmasligini bildiradi. Eng yangi DVD (Digital Versatile Disc) optik
disklarining maksimal sig‘imi 18 GB (!) gacha.
|