123
faqat
fazoviy kommutatsiyasi;
faqat vaqt kommutatsiyasi;
«fazo – vaqt» kommutatsiyasi;
«vaqt - fazo» kommutatsiyasi;
«fazo – vaqt - fazo» kommutatsiyasi;
«vaqt – fazo - vaqt» turidagi kommutatsiya.
Fazoviy
va
vaqt
kommutatsiyasining
yanada
murakkab
kombinatsiyalari mavjud.
Shulardan ba’zilarini ko‘rib chiqamiz.
5.2. Fazoviy kommutatsiya
Fazoviy kommutatsiya qurilmasi dekada –
qadamli va koordinata
turidagi ATSlarda ishlatilgan edi, ya’ni raqamli kommutatsiya paydo
bo‘lishidan ancha avval ishlatilgan edi.
Fazoviy kommutatsiya
kvazielektron va elektron ATSlarning birinchi avlodining kommutatsiya
maydonlari tuzilishining asosi bo‘lgan. Xususan, 1ESS, 2ESS va 3ESS
Amerika stansiyalari hamda KVARS, MT- 20/25,
ISTOK stansiyalari
faqat fazoviy kommutatsiyadan foydalanadi.
Elektromexanik va kvazielektron stansiyalarida fazoviy S -
kommutatorlar (Space - fazo so‘zidan olingan) kommutatsiya maydonida
mexanik bog‘lovchi yo‘lini barpo etadi, u butun ulanish davomida ulanib
turadi. Bunda kommutatsiya maydoning kirishi
bilan uning chiqishi
o‘rtasida fizik ulanishni ta’minlaydi.
5.4- rasmda kirishdagi birinchi chiquvchi raqamli traktdagi i –
kanalni (i- vaqt oralig‘i) chiqishdagi M – raqamli traktdagi i- kanal bilan,
hamda kirishdagi N raqamli traktdagi 0- kanalni chiqishidagi birinchi
raqamli traktdagi 0- kanal bilan kommutatsiyasi misol tariqasida
keltirilgan.
5.4- rasm. Fazoviy kommutatsiya jarayoni.
RКМ
t
0
. . t
i
. t
31
t
0
. t
i
. . t
31
t
0
. t
i
. t
31
t
0
. . t
i
. t
31
t
31
t
31
124
Raqamli fazoviy kommutatsiya kirishlarini chiqishlar bilan ulash faqat
kirishga ajratilgan vaqt oralig‘i nomeri chiqishiga ajratilgan vaqt nomeriga
mos kelgan holdagina
ulanish imkonini beradi, ya’ni vaqt kanallariga
biriktirilgan vaqt intervali o‘zgarmagani tufayli fazodagi kommutatsiyada
har xil traktdagi bir xil nomli vaqt kanallarining kommutatsiyasi bajariladi.
Agar:
i
X
- ixtiyoriy kiruvchi raqamli trakt bo‘lsa, bunda
N
i
,
1
;
j
Z
- ixtiyoriy chiquvchi raqamli trakt bo‘lsa, bunda
;
ij
Y
- kommutatsiyalanayotgan traktlarni aniqlovchi funksiyasi.
U holda quyidagi tizimga ega bo‘ladi:
M
j
Y
X
V
Z
G
ij
i
N
i
j
,
1
,
1
(5.1)
Boshqa tomondan olganda, ixtiyoriy kirish
trakti ixtiyoriy chiqish
trakti bilan kommutatsiyalanishi uchun, Z ni quyidagi ko‘rinishda yozish
mumkin:
ij
i
i
j
j
Y
X
V
Z
V
Z
U holda quyidagi tizimga ega bo‘lamiz:
N
i
Y
X
V
Z
R
ij
i
i
j
,
1
:
,
(5.2)
