Tema: Medicinada endoskopiya usillariniń qollaniliwi




Download 236,2 Kb.
Sana30.11.2023
Hajmi236,2 Kb.
#108284

Qaraqalpaqstan Medicina Instituti

Ózbetinshe jumis


Emlew isi 115 gruppa Ubaydullaev Ámir


Tema:Medicinada endoskopiya usillariniń qollaniliwi


Rejesi
1.Endoskopiya haqqinda


2.Endoskopiya turleri
3.Endoskopiyaniń medicinada qollaniliwi

Endoskopiya (endo... hám skopiya — kóriw) — gewek, ishi bos aǵzalar (asqazan, tuwrı ishek, quwıq, bronxlar hám basqalar ) ni optikalıq ásbap (endoskop) járdeminde kórip, tekseriw usılı. Bronxoskopiya (bronxlarni), gastroskopiya (asqazandı ), sistoskopiya (quwıqtı ), kolonoskopiya (qalın ishekti) hám basqalar aǵzalardı tekseriw xillari bar. E. kesellikti anıqlaw (asqazanichak jarası, o'smalari, cistit, kolit, bronxit, o'smalardan gistologik tekseriwge biopsiya — toqıma bólegin alıw ) hám emlew (jat denelerdi alıp taslaw, polip, qanıp atırǵan jaralardı kúydiriw maqsetinde qollanıladı. Zamanagóy endoskopiya - medicinada ústin turatuǵın baǵdarlarınan biri, bul ámeldegi keselliklerdi anıqlaw hám nátiyjeli emlew ushın, tuwrı kesellikti anıqlaw qılıw ushın múmkinshilik beredi, bálki qásteligin qáwpin anıqlaw jáne onı rawajlanıwın aldın alıw imkaniyatın beretuǵın, as qazan -ishek traktı kesellikleri aldın alıwda zárúrli áhmiyetke iye boladı. Tekseriadigan aǵzalarǵa qaray endoskopiya tómendegi tekseriwlerge bólinedi: bronxoskopiya (bronxlar hám traxeya endoskopiyasi), gastroskopiya (óńesh, as qazan, on eki barmaqlı ishek endoskopiyasi), epifaringolaringoskopiya (murın -halqun endoskopiyasi), jińishke ishek endoskopiyasi (kapsulali endoskopiya), kolonoskopiya (qalın ishektiń endoskopiyasi), endoUZI (birikpeli endoskopiya hám ultradawıs tekseriwi).


Endoskopik bólim Yaponiyanıń PENTAX kompaniyasınıń EPK-i5000 ceriyasidagi eń sońǵı úskeneler hám qurılmalar (video endoskoplar) menen úskenelestirilgen. Biz islep atirǵan endoskoplar kem ushraytuǵın wazıypalarǵa iye. Bul joqarı anıqlıqta hám pikseller menen (HD) suwretke alıw, jaqtılıqtıń tar spektrida tekseriw (i-SCAN) qásiyetine iye. Bul metodlardı qóllaw bizge eń kishi patologikalıq ózgerislerdi anıqlaw, dáslepki basqıshda onkologik keselliklerdi anıqlap beredi hám sol sebepli pútkilley emlew múmkinshiligi tuwıladı.
Endoskopik tekseriw abzallıǵı
endoskopik tekseriwlerdiń abzallıqları ayqın kórinip turıptı : as qazan, qalın ishek hám jińishke ishek, óńesh hám bronxlarni basqa hesh usılı joqki, endoskopiyadagidek anıq hám tolıq kórsetip bere almaydı. Zamanagóy endoskop - maman endoskopist ushın, joqarı (HD) menen ekranda cifrlı suwret, optikalıq hám elektron, úlkenlashtirib kóriw imkaniyatın beretuǵın, quramalı elektr -optikalıq qurılma bolıp tabıladı. Óytkeni, reńi hám betindegi ózgeris, hátte bir neshe millimetr kóleminde, keselliktiń ózi emes, bálki onıń birinshi belgileri de júdá zárúrli bolıp tabıladı. Bunnan tısqarı, arnawlı filtrler (optikalıq elektron chromoscopy), boyawlar (chromoscopy), optikalıq (150 teńdey) úlkenlashtirib paydalanıw, olar pútkilley tez-tez, hátte operatsiyasız, emlew múmkin bolsa, júdá erte basqıshda kesellik, erte anıqlaw imkaniyatın beredi. Barlıq túrdegi endoskopik tekserisler mikroskop astındaǵı kletkalardı tekseriw ushın gistologik processni ámelge asırıwǵa ruxsat beriledi. Bulardıń barlıǵı tezlik penen, bir ishda ámelge asıriladı.
Endoskopiya bóliminiń ústinligi erte basqıshda saraton hám as qazan -ishek traktı hám basqa o'smalari hám dem alıw jollarıniń kesellikti anıqlawlaw, aldınan saraton keselliklerin anıqlaw hám emlew:
Endoskopik usıllardıń túrleri
Endoskopik tekseriwlerdiń tómendegi túrleri ámelge asıriladı :
-epifaringolaringoskopiya (murın hám alqım tarawin tekseriw)
-esophagogastroduodenovideoscopiya (óńesh, as qazan hám on eki barmaqlı ishekti tekseriw);
-kolonoskopiya (qalın ishekti tekseriw);
-fibrobronkoskopiya (traxeyani hám bronxial ókpe terekin tekseriw);
-endoskopicheskie háreket (ókpe operatsiya waqtında as qazan -ishek traktı, bronxial bólek entübasyon lümeni ishinde as qazan -ishek traktı, o'simta diatermkoagulyatsiya torayishlarda, ornatıw problar hám implantlardan qanash toqtatıw, polip alıp taslaw, hám basqalar ), diagnostika hám emlew-operativ ámelge asırıw.
Barlıq endoskopik tekserisler endoskopik shıpakerler tárepinen arnawlı endoskopik bólindinde PENTAX den alınǵan EPK-i5000 ceriyasining sońǵı áwlad endoskoplari tárepinen ámelge asıriladı. Ekspertiza nátiyjeleri ámeliyat tawsılǵanınan keyin xalıq aralıq standartlarǵa muwapıq endofoto formasında baspa formada usınıs etiledi. Endoskopni hám ásbaplardı dezinfektsiyalash hám sterilizatsiya qılıw xalıq aralıq standartlarǵa uyqas túrde, infektsiyalardı uzatıwdı esaptan tısqarı etetuǵın tolıq avtomatikalıq mashinalardan paydalanǵan halda, dezinfeksiya protokolı qáliplestiredi.
Stent yamasa óńeshning stent, Trakeobronşiyal terek, ishek hám tuwrı ishek, polipektomiya hár qıylı, awqat as sińiriw qılıw traktı, Trakeobronşiyal terek hám rotogortanoglotki túrli patologikalıq ózgerisler tırtıq hám o'simta sın pikirlerge rekanalizasyonunda aksamalar ótkeriw - biziń bólimi bolıp ótedi medicinalıq emlewlerdi biri.
Óńesh, kardiyo yamasa as qazanı isho'tkazilish menen islemeytuǵın saraton keselliklerinen biri - dysfagiyaning joq etiliwi bolıp tabıladı. Qaǵıydaǵa kóre, bul taypa daǵı nawqaslarda enteral azıqlantırıw ushın gastrostoma alıp barıladı. Gastrostoma - nawqasqa psixologiyalıq ziyan etkazadigan ziyanlanǵan operatsiya. Nawqastıń endoskopik awız awqatlanıwın qayta tiklew wazıypası, tiykarlanıp, óńeshning endoprostetikasi menen sheshiledi.
Stent - ádetde cilindrsimon, bir formaǵa, júdá názik metall ramka boladı stent, qısılıw yamasa ózgertirilgen óńesh opuholi. Stentirovanie batıw tárepinen truba shólkemleri formasın qayta tiklew ılayıq -- arnawlı qurılmalar arqalı ishi bos qabattıń qayta tiklewdiń bir usıl qansız, hár qıylı isenimlerge inanıwshı shaxs islewin, kishi yamasa kishilew aymaqlarda óńeshning anıqlıǵın qayta tiklewge múmkinshilik beredi.
Stent sonıń menen birge traxeya boslig'iga hám úlken bronxov Pneumology qayta tiklew ushın, óńesh, as qazan, on eki barmaqlı ishek, qalın ishek hám ot jollarıniń boslig'i qayta tiklew ushın gastroenterologiya onkologiya ámelde qollanılıp atır. Bul túrdegi aralasıw «katta xirurgiya» ga, yaǵnıy eń kishi invaziv usılǵa shaqırıq etpesten saldamlı mashqalalardi sheshedi.
endoskopik texnikası abzallıǵı olardıń joqarı natiyjeliligi, tásirlerdi minimal sanı, nawqaslar hám reabilitatsiya hám fiziologikalıq funkciyaların stentiruemogo dene asıraw ushın zárúr bolǵan kún sanın kemeytiw turmıs sapasın sezilerli dárejede jaqsılaw eń tez reabilitatsiya esaplanadı.
Stenting azıq-túlik, suyıqlıq hám dári ónimlerin as qazan -ishek traktı arqalı qayta qayta tiklew arqalı nawqastıń turmıs sapasın jaqsılaw ; awqatlanıw múmkinshiligı hám tábiy, sonıń menen birge, nawqastı emlenishning basqa ayriqsha usılları ushın tayarlaw.
óńesh hám as qazan hám on eki barmaqlı ishek jarası, o'simta patologiya qońsılas organlar túrli bólimleri bildirdi qısıw biri jaǵdaylar saratoni nawqastı azat imkaniyatın beredi polipektomiya joqarı hám tómengi as qazan -ishek traktı, parenteral azıqlanıw ushın karsinoid bronxial ornatıw problar sıyaqlı minimal invaziv endoskopik xirurgiya tártip ótkeriw Basqa jaǵdaylarda, turmıs sapasın sezilerli dárejede jaqsılaydı.
Zamanagóy dúnyada endoskopiya zamanagóy diagnostikanıń eń zárúrli, anıq, eń informaciya hám ápiwayı usıllarınan biri bolıp tabıladı. Ezofagoskopiya - óńeshni, ezofagogastroskopiya -óńesh hám asqazandı, ezofagogastroduodenoskopiya - óńesh, asqazan hám on eki barmaq ishekti, rektosigmoidoskopiya - tuwrı hám sigma sıyaqlı ishek, kolonoskopiya - qalın ishek bólimlerin (tómenge tushuvchi hám kóteriluvchi bólimler, kese chambar ishek, soqır ishek) ishinen turıp kóredi. Talshıq optikalıqasiga tiykarlanǵan fibroendoskop hám túwel bólegine kishi kólem degi chip ornatılǵan zamanagóy tolasiz videoendoskoplar járdeminde tekserisler qısqa pursatda hám nátiyjeli ótkerilmekte. Xalıq arasında «zond», «shlang», «yapon zondi» atları menen ataqlı bolǵan endoskopning túwel bólegi sheńberi kólemi 9, 8 hám 7 hátte 5 mm bolıp, bul emlewdiń kem qolaysızlıqlar menen ótiwin támiyinleydi. Endoskopik tekseriwde tiykarlanıp silekey hám silekeyosti perde degi tómendegi ózgerisler kóp anıqlanadı : jara jáne onıń tásirleri, erroziyalar, tırtıqlar, óńesh hám asqazan venalarınıń keńeyiwi, ashıwdıń quyilishi, qawipsiz-qáwipli o'smalar hám olardıń dárejeleri, jat deneler, ayırım azıq chiqitlari (shash, qara saqich, xurma qabıqı, kómiwa bargi sıyaqlılar ) toplanıp qalıwı - bezoar, isiw belgileri, ishki churra hám bo'rtma-divertikul, aǵza boslig'i tarayiwi yamasa keńeyiwi hám taǵı basqa. Rawajlanıw hám súwretlew dúzilisine kóre, medicinalıq endoskopiya shama menen úsh taypaǵa bóliniwi múmkin: qattı naychali endoskopiya, optikalıq talshıqlı (shlang) endoskopiya hám elektron endoskopiya.
Medicinalıq kórik endoskopni júdá kóp hár túrlı túrlerge ıyelew ushın isletedi, onıń klassifikaciyalaw usılı hár túrlı boladı, ulıwma alǵanda, ulıwmalaw aytqanda, tómendegi ush klassifikaciyalaw usılı bar. Bazar sawdası kózqarasınan, eń kóp isletiletuǵın taypalardı eki taypaǵa bolıw múmkin: qattı linzalar hám maslasıwshı jumsaq linzalar.
Endoskop - bul awız arqalı as qazanǵa yamasa basqa tábiyiy kanallar arqalı denege ótiwi múmkin bolǵan jaqtılıq menen úskenelestirilgen naycha. Endoskoplar shıpakerler ushın júdá paydalı, sebebi olar rentgen nurları menen kórsetilmaydigan jaralardı kóriwleri múmkin. Endoskop, mısalı, shıpakerlerge as qazan jarası yamasa o'smalarini izlew hám eń jaqsı emlew stuldı anıqlaw imkaniyatın beredi.
Kóp hár qıylı endoskoplar ámeldegi hám olardı klassifikaciyalaw usılları basqasha. Ulıwma alǵanda, úsh qıylı klassifikaciyalaw usılları keń tarqalǵan. Bazar sawdası kózqarasınan, eń kóp isletiletuǵın taypalardı eki taypaǵa bolıw múmkin: qattı linzalar hám maslasıwshı jumsaq linzalar. Arnawlı bir keselliklerdi anıqlaw hám aldın alıw arnawlı testti talap etedi. Endoskopiya - bul den sawlıqtı saqlaw xızmetkerleri denediń ishki shólkemlerin kóriw hám operatsiya qılıw ushın medicinalıq procedura. Xirurg endoskopni awız sıyaqlı dene degi kishi kesindi yamasa tesikten kiritedi. Endoskop - bul qánigege kóriw imkaniyatın beretuǵın aqırında kamerası bolǵan maslasıwshı naycha. Eger kerek bolsa, olar biopsiya ushın toqımalardı operatsiya qılıw yamasa alıp taslaw ushın endoskopdagi qayshınan da paydalanıwları múmkin. Bul zárúrli sınaq bolıp, xirurglerge úlken kesindiler etpesten deneni kóriw imkaniyatın beredi. Ádetde, endoskopiya júdá anıq hám zárúr jaǵdaylarda qollanıladı : Shıpakerge sizde ámeldegi bolǵan ǵayrıtabiiy belgilerdiń sebebin anıqlawǵa járdem beriń. Keyinirek sınaq ushın laboratoriyaǵa jiberiliwi múmkin bolǵan kishi toqımalar úlgisin alıp taslaw ; Bul endoskopik biopsiya dep ataladı. As qazan yarasini ońlaw yamasa ot pufagidagi taslardı yamasa o'smalarni alıp taslaw sıyaqlı xirurgiya emlewler waqtında shıpakerge deneni kóriwge járdem beriń. Qánige, sonıń menen birge, eger sizde tómendegi keselliklerdiń belgileri bolsa, bul testti buyırıwı múmkin
Isiwli ishek kesellikleri (IBD), yarali kolit (UC) hám Kron keselligi
As qazan jarası
Sozılmalı ish qatıwı
Pankreatit
Ot tasları
Awqat as sińiriw qılıw sistemasında túsiniksiz qan ketiw
Isikler
Paydalanilǵan ádebiyatlar
https://lifestyle.fit/uz/Salud/digestivo/endoskopiya-turlari-qollaniladi
Avitsenna.uz
Arxiv.uz
Remizov 2018 Medicinaliq hám biologiyaliq fizika 2018 jil
Download 236,2 Kb.




Download 236,2 Kb.

Bosh sahifa
Aloqalar

    Bosh sahifa



Tema: Medicinada endoskopiya usillariniń qollaniliwi

Download 236,2 Kb.