|
Elektronikaning
|
| bet | 1/4 | | Sana | 03.07.2024 | | Hajmi | 168,96 Kb. | | #266506 |
Bog'liq elektronika sxemalar 2
Elektronika va sxemalar. Yakuniy nazoray savollari.
Birinchi variant to'g'ri!
Elektronikaning rivojlanishi elektron asboblar texnologiyasining takomillashuvi bilan chambar-chars bog‘liq bo‘lib, hozirgi kungacha ……. bosqichni bosib o‘tdi. to‘rt
uch ikki besh
……. bosqich asboblari: rezistorlar, induktivlik g‘altaklari, magnitlar, kondensatorlar, elektromexanik asboblar (qayta ulagichlar, rele va shunga o‘xshash) passiv elementlardan iborat edi. birinchi
ikkichi uchinchi to‘rtinchi
… bosqich Li de Forest tomonidan 1906 yilda triod lampasining ixtiro qilinishidan boshlandi.
ikkinchi birinchi uchinchi to‘rtinchi
…………… bosqich Dj. Bardin, V. Bratteyn va V. Shoklilar tomonidan 1948 yilda elektronikaning asosiy aktiv elementi bo‘lgan bipolyar tranzistorning ixtiro etilishi bilan boshlandi. uchinchi
birinchi ikkinchi to‘rtinchi
… bosqich integral mikrosxemalar asosida elektron qurilma hamda tizimlar yaratish bilan boshlandi va mikroelektronika davri deb ataldi
to‘rtinchi ikkinchi birinchi uchinchi
. – fizik, konstruktiv – texnologik va sxemotexnik usullardan foydalanib yangi turdagi elektron asboblar – integral mikrosxemalar va ularning qo’llanish prinsiplarini ishlab chiqish yo’lida izlanishlar olib borayotgan
elektronikaning bir yo’nalishidir mikroelektronika nanoelektronika
funksional elektronika akustikelektronika
1965 yildan buyon mikroelektronikaning rivoji ………. qonuniga muvofiq bormoqda, ya’ni har ikki yilda zamonaviy integral mikrosxemalardagi elementlar soni ikki marta ortmoqda.
G. Mur Dj. Bardin
V. Bratteyn
V. Shoklila
… o‘lchamlari 0,1 dan 100 nm gacha bo‘lgan yarimo‘tkazgich tuzilmalar elektronikasi bo‘lib, mikroelektronikaning mikrominiatyurlash yo‘lidagi mantiqiy davomi hisoblanadi.
nanoelektronika mikroelektronika funksional elektronika akustikelektronika
integral mikrosxemalarning, shu jumladan mikroprosessorlar va xotira mikrosxemalarining asosiy aktiv elementi bo’lib kremniyli tranzistorlar xizmat qiladi.
MDYA BT
Shottki transistor Shottki baryerli
Yarimo’tkazgich eng yuqori chastotali tranzistorlar, lazerlar, hamda inegral sxemalar (chiplar) yaratishning asosi bo’ldi.
geterotuzilmalar gomotuzilmalar tuzilmalar
gomogen tuzilmalar
Optik aloqa tizimlari optik modullarga ega
uzatuvchi va qabul qiluvchi uzatuvchi
qabul qiluvchitoplovchi toplovchi
……… optik modul elektr signallarni optik signallarga o’zgartirish uchun xizmat qiladi. uzatuvchi
qabul qiluvchi toplovchi
uzatuvchi va qabul qiluvchi
… uzatuvchi optik modulning bosh elementi
nulanuvchi diod fotodiod
qabul qiluvchi diod fotoqabulqilgich
……… elektr signallarni optik signallarga o’zgartirish uchun xizmat qiladi nurlanuvchi diod
fotodiod
qabul qiluvchi diod fotoqabulqilgich
… qabul qiluvchi optik modulning bosh elementi
fotodiod nurlanuvchi diod nurlanuvchi manba qabul qilgich
……. optik signalni elektr signalga aylantirish uchun xizmat qiladi fotodiod
nurlanuvchi diod nurlanuvchi manba qabul qilgich
… optik diapazondagi elektromagnit tebranishlarni kuchaytirish va generasiyalash uchun xizmat qiluvchi kvant asbob.
lazer fotodiod
nurlanuvchi diod optron
Integral mikroelektronika va nanoelektronika bilan bir vaqtda rivojlanmoqda.
funksional elektronika elektrovakumli elektronika diskret elektronika geliotexnika
… asboblarda ferromagnit materiallar ishlatiladi
magnitoelektron kriogenelektron optoelektron akustikoelektron
… deb, konstruksiyasi bo’yicha kristall yoki asosdan ajralmaydigan, elektroradioelementlar funksiyasini bajaruvchi integral mikrosxemaning qismiga aytiladi.
element sxema tizim shaxobcha
integral mikrosxemalarda elementlar bir – biri bilan yo’li bilan ulanadi
metallash oksidlash ligirlash diffuziyalash
Integral mikrosxema deb, diskret element funksiyasini bajaruvchi, lekin montajdan avval mustaqil mahsulot bo’lgan integral mikrosxemaning bo’lagiga aytiladi.
komponenti elementi arxitekturasi topologiyasi
Elementlari yarimo’tkazgich asosning sirtiga yaqin qatlamda hosil qilingan mikrosxemalar integral mikrosxema deb ataladi.
yarimo’tkazgich elektrovakumli pardali
gibridli
Elementlari dielektrik asos sirtida parda ko’rinishida hosil qilingan mikrosxemalar integral mikrosxema deb ataladi.
pardali gibridli
yarimo’tkazgich elektrovakumli
yupqa pardali integral mikrosxemalar qalinligi 1-2 mkm
5-10 mkm
10-15 mkm
100-200 mkm
qalin pardali integral mikrosxemalar qalinligi 10 mkmdan yuqori
8 mkmdan yuqori
5 mkmdan yuqori
1 mkmdan yuqori
……. integral mikrosxema deb umumiy dielektrik asosda joylashgan pardali passiv va diskret aktiv elementlar kombinatsiyasidan iborat mikrosxemaga aytiladi.
Gibrid pardali
yarimo’tkazgich elektrovakumli
Ishlatilgan tranzistor turiga muvofiq yarimo’tkazgich integral mikrosxemalar integral mikrosxemalarga ajratiladi.
BT va MDYA
n va p i va n
Shottki va Gan
integral mikrosxema integratsiya koeffisienti K =1 bo`lsa – oddiy
o’rtacha katta
o’ta katta
integral mikrosxema integratsiya koeffisienti K =2 bo`lsa – o’rtacha
oddiy katta
o’ta katta
integral integral mikrosxema integratsiya koeffisienti K =3 bo`lsa –integratsiya koeffisienti K =3 bo`lsa – katta
o’rtacha oddiy o’ta katta
integral mikrosxema integratsiya koeffisienti K =4÷5 bo`lsa – o’ta katta
katta oddiy o’rtacha
integral mikrosxema integratsiya koeffisienti K < 1 bo`lsa – oddiy
o’rtacha katta
o’ta katta
integral mikrosxema integratsiya koeffisienti 1 < K ≤ 2 bo`lsa – o’rtacha
oddiy katta
o’ta katta
integral mikrosxema integratsiya koeffisienti 2 < K ≤ 4 bo`lsa – katta
o’rtacha oddiy o’ta katta
integral mikrosxema integratsiya koeffisienti K ≥ 4 bo`lsa – o’ta katta
katta oddiy o’rtacha
integral mikrosxema elementlar soni 10 tagacha bo`lsa – oddiy
o’rtacha katta
o’ta katta
integral mikrosxema elementlar soni 11÷100 bo`lsa – o’rtacha
oddiy katta
o’ta katta
integral mikrosxema elementlar soni 101÷10 000 tagacha bo`lsa – katta
o’rtacha oddiy o’ta katta
integral mikrosxema elementlar soni > 10 000 ko`p bo`lsa – o’ta katta
katta oddiy o’rtacha
……… integral mikrosxemalarda signal uzluksiz funksiya sifatida o’zgaradi. analog
raqamli gibridli diskret
……… integral mikrosxemalar diskret ko’rinishda berilgan signallarni o’zgartirishga va qayta ishlashga xizmat qiladi. raqamli
analog gibridli implus
… usulida tarkibiga donor yoki aktseptor kiritmalar qo’shilgan o’ta toza kremniy eritmasi yuziga kremniy monokristali tushiriladi.
Choxralskiy zonali eritish epitaksiya termik oksidlash
… usulida monokristal ifloslantiruvchi kiritmalardan qo’shimcha tozalanadi
zonali eritish Choxralskiy epitaksiya termik oksidlash
……… jarayoni asos sirtida uning kristall tuzilishini takrorlovchi yupqa monokristal ishchi qatlamlar hosil qilish uchun ishlatiladi. epitaksiya
zonali eritish Choxralskiy termik oksidlash
…… kremniy sirtida oksid (SiO2) qatlam (parda) hosil qilish maqsadida sun’iy yo’l bilan oksidlashdan iborat jarayon. termik oksidlash
Choxralskiy zonali eritish epitaksiya
Yarimo’tkazgich hajmiga kiritmalarni kiritish jarayoni deb ataladi.
legirlash epitaksiya termik oksidlash zonali eritish
… butun kristall yuzasi bo’ylab yoki niqobdagi tirqishlar orqali ma’lum sohalarda (lokal) amalga oshiriladi
diffuziya yordamida legirlash ion legirlash
termik oksidlash zonali eritish
… yetarli energiyagacha tezlatilgan kiritma ionlarini niqobdagi tirqishlar orqali kristalga kiritish bilan amalga oshiriladi.
ion legirlash yemirish zonali eritis
diffuziya yordamida legirlash
Yarimo’tkazgich, uning sirtidagi oksidlar va boshqa birikmalarni kimyoviy moddalar hamda ularning aralashmalari yordamida eritib tozalash jarayoniga deyiladi.
yemirish ion legirlash
zonali eritish legirlash
Yarimo’tkazgich plastinadagi metall yoki dielektrik pardalar sirtida ma’lum shakldagi lokal sohalarni hosil qilish jarayoni deb ataladi.
fotolitografiya yemirish
ion legirlash zonali eritish
…… integral mikrosxema elementlarini elektr jihatdan ulash hamda rezistorlar, kondensatorlar va gibrid ISlarda elementlar orasidagi izolyatsiyani amalga oshirish uchun qo’llaniladi. pardalar
fotolitografiya epitaksiya termik oksidlash
……. texnologiyada elementlar p – yoki n – turli yarimo’tkazgich asosda hosil qilinadi. planar
planar – epitaksial integral epitaksiya
… texnologiyasida elementlar asos sirtiga o’stirilgan epitaksial qatlamda hosil qilinadi.
planar – epitaksial planar
integral polikristal
… tranzistorlarning baza yoki emitter sohasini hosil qilish operatsiyasi bilan bir vaqtda tayyorlanadi.
integral rezistorlar integral kondensatorlar intergal diodlar integral tranzistorlar
……. hosil qilish uchun ixtiyoriy p–n o’tish: kollektor – asos, baza – kollektor, emitter – baza, yashirin n+ - qatlam – izolyatsiyalovchi p – soha ishlatilishi mumkin. integral kondenstorlar
integral rezistorlar intergal diodlar integral simistorlar
… integral tranzistor asosida hosil qilinadi
integral diodlar integral tiristorlar integral simistorlar integral varistorlar
Tranzistor – tranzistorli mantiq asosidagi raqamli integral mikrosxemalarning mantiq elementlarida qo’llanladi.
ko’p emitterli n-MDYA
p-MDYA
ko’p kollektorli tranzistorlar
Integral –injektsion mantiq asosidagi raqamli integral mikrosxemalarning mantiq elementlarida qo’llanladi.
ko’p kollektorli tranzistorlar n-MDYA
p-MDYA
ko’p emitterli
… tranzistorlar asosida integral mikrosxemalar tayyorlash texnologiyasi BTlar asosida integral mikrosxemalar tayyorlash texnologiyasiga qaraganda ancha sodda
MDYA
Darlington Shottki Shiklay
komplementar MDYA –invertorlarda qo`laniladi
n-MDYA va p-MDYA
ko’p emitterli tranzistorlar ko’p kollektorli tranzistorlar n-p-n va p-n-p BT
komplementar BT – invertorlarda qo`laniladi
n-p-n va p-n-p
n-MDYA va p-MDYA
n-MT va p-MT
ko’p emitterli tranzistorlar BT
Musbat mantiqli BTli invertor kirishiga mantiqiy «1» ga mos signal berilsa tranzistor …… rejimda ishlaydi to`yinish
berk invers aktiv
Musbat mantiqli BTli invertor kirishiga mantiqiy «0» ga mos signal berilsa tranzistor …… rejimda ishlaydi berk
to`yinish invers aktiv
Ixtiyoriy zanjirdan avvaldan belgilangan qiymatli tok oqishini ta’minlovchi elektron qurilma deb ataladi.
barqaror tok generatori
o’zgarmas kuchlanish sathini siljituvchi differensial kuchaytirgich
chiqish kaskadi
… ning vazifasi kirish kuchlanishi va yuklama qiymati o’zgarganda chiqish toki qiymatini o’zgarmas saqlashdan iborat
barqaror tok generatori
o’zgarmas kuchlanish sathini siljituvchi differensial kuchaytirgich
chiqish kaskadi
O’zgarmas tok qiymatini cheksiz katta dinamik qarshilikka ega bo’lgan ta’minlashi mumkin
ideal tok manbai
ideal kuchlanish manbai real tok manbai
real kuchlanish manbai
Aktiv rejimda sxemada ulangan BTning chiqish xarakteristikasi ideal tok generatori VAXiga yaqin bo’ladi
UB UE UK
integral diod
temperaturaviy barqarorlikni va keng dinamik diapazonni ta’minlash uchun amalda elektrodlari tutashtirilgan tranzistor ishlatiladi
kollektor - baza baza-emitter kollektor -emitter emitter - kollektor
Sodda ……sxemasida: 2 ta transistor, 2 ta resistor, 2 ta kuchlanish manbai mavjud barqaror tok generatori
Uilson tok ko’zgus chiqish kaskadi
o’zgarmas kuchlanish sathini siljituvchi sxema
………. sxemasida: 3 ta transistor, 2 ta resistor, 2 ta manbai mavjud Uilson tok ko’zgusi
barqaror tok generatori
o’zgarmas kuchlanish sathini siljituvchi sxema chiqish kaskadi
………. sxemasida: 2 ta transistor, 3 ta resistor, 2 ta manbai mavjud aktiv tok transformatori
barqaror tok generatori
o’zgarmas kuchlanish sathini siljituvchi sxema chiqish kaskadi
… ko’p kaskadli o’zgarmas tok kuchaytirgichlarda kaskadlarni kuchlanish bo’yicha o’zaro muvofiqlashtirishda keng qo’llaniladi.
o’zgarmas kuchlanish sathini siljituvchi sxema Darlington sxema
aktiv tok transformatori sxema Uilson tok ko’zgusi sxema
………. sxemasida: 1 ta transistor, 1 ta resistor, 1 ta BTG va unga parallel ulangan resistor, 2 ta manbai mavjud kuchlanish sathini siljituvchi universal sxema
Darlington sxema
aktiv tok transformatori sxema Uilson tok ko’zgusi sxema
differensial kuchaytirgichda kirishlari mavjud
invers va noinvers invers va taqiqlovchi taqiqlovchi va invers
invers va sinxranizatsiyalash sinfaz signallar:
amplitudalari teng va fazalari bir xil signallar amplitudalari teng va fazalari har xil signallar
amplitudalari teng bo`lmagan lekin fazalari bir xil signallar amplitudalari har xil va fazalari bir xil signallar
…… - amplitudalari teng va fazalari bir xil bo`ladi sinfaz signallar
ikki qutbli signallar nosinfaz signallar implus signallar
Dinamik yuklamali differensial kuchaytirgich sxemasida BTG qo`laniladi
ikkita uch bir to’rt
Differensial kuchaytirgichning xil ulanish sxemasi mavjud
to’rt ikki uch bir
differensial kuchaytirgichning asosiy parametrlaridan biri hisoblanadi
sinfaz signallarni so’ndirish koeffisienti kuchaytirish koeffisienti
uzaytirish koeffisienti so`ndirish koeffisienti
Quvvat kuchaytirgichlarning chiqish kaskadlarida dan foydalaniladi.
tarkibiy tranzistorlar fototranzistor tristorlar
simistorlar
…….. - cheksiz katta kuchaytirish koeffisientiga, katta kirish qarshiligi va nolga teng bo’lgan chiqish qarshiligiga ega ideal kuchaytirgich
o’zgarmas kuchlanish sathini siljituvchi sxema differensial kuchaytirgich
Uilson tok ko’zgusi sxema
…….. -inverslaydigan va inverslamaydigan kirishlarga, bir xil signal berilganda nolga teng bo’lgan chiqish kuchlanishiga va cheksiz katta keng o’tkazish polosasiga ega ideal kuchaytirgich
o’zgarmas kuchlanish sathini siljituvchi sxema differensial kuchaytirgich
Uilson tok ko’zgusi sxema
…….. - kichik signal rejimida kuchaytirgichning tokni uzatish koeffisienti h21e
h12e h22e h11e
Kaskad kuchaytirish koeffisienti va DK kirish qarshiligini sezilarli oshirish maqsadida dan foydalaniladi.
tarkibiy tranzistorlar bipolyar tranzistor Shotki tranzistor fototranzistor
… sinf kuchaytirgichlar katta nochiziqli buzilishlarga ega
B A G S
Nochiziqli buzilishlarni kamaiytirish uchun tranzistorlarning elektrodlariga siljituvchi kuchlanish beriladi
baza kollektor emitter qobig`iga
……. operatsion kuchaytirgichlarning kirish kaskadlari sifatida ishlatiladi differensial kuchaytirgich
barqaror tok generatori
o’zgarmas kuchlanish sathini siljituvchi sxema chiqish kaskadi
… deb, analog signallar ustidan turli amallarni bajarishga mo’ljallanganqurilma
operatsion kuchaytirgich barqaror tok generatori differensial kuchaytirgich chiqish kaskadi
operatsion kuchaytirgich kirishga ega
ikkita bitta uchta to`rtta
Agar signal operatsion kuchaytirgichning kirishiga berilsa, u holda chiqishdagi signal 1800 ga siljidi
inverslaydigan inverslamaydigan ikki
noinvers
Agar signal operatsion kuchaytirgichning kirishga berilsa, u holda chiqishdagi signal kirish signali bilan bir xil fazada bo’ladi.
inverslamaydigan inverslaydigan ikki
bir
operatsion kuchaytirgichlar rivojlanishning ……. bosqichidan o’tdilar uch
ikki to`rt besh
operatsion kuchaytirgich funksional sxemasi dan iborat
uch kaskad ikki kaskad bir kaskad kaskad
operatsion kuchaytirgichning………… uning kirish kaskadi va chiqish kaskadlarini bog`laydi muvofiqlashtiruvchi kaskadi
barqaror tok generatori Uilson tok ko’zgusi sxemasi
barqaror kuchlanish generatori
operatsion kuchaytirgich kirish va chiqish qarshiliklari har doim ham asosiy parametrlar tarkibiga kiritilmaydi, ularni kirish va chiqish qiymatlaridan aniqlash mumkin
tok sig`im quvvat elektrod
kuchaytirgich chiqish signali amplitudasini kirish signali amplitudasiga nisbatini chastotaga bog’liqligi xarakteristikasi deb ataladi
amplituda chastota faza chastota amplituda
uzatish
kuchaytirgich chiqishidagi tebranishlar fazasini kirishdagi tebranishlar fazasiga nisbatan siljishini chastotaga bog’liqligi .............. xarakteristikasi deb ataladi faza chastota
amplituda chastota amplituda
uzatish
Elektron qurilmalar, jumladan komputerlarda qayta ishlanayotgan ma’lumotlar, natijalar va boshqa axborotlar ko’p hollarda ko’rinishida ifodalanadi.
elektr signallar rasmlar shakllar buyruqlar
Axborotni …… usulda uzatish mumkin analog va raqamli
modulyatsiya va demodulyatsiya invers va noinvers
sinxron va nosinxron
…….. usulda ifodalanayotgan kattalik, unga proporsional bo’lgan bir signal ko’rinishida ifodalanadi. analog
raqamli diskret kvant
… usulda ifodalanayotgan kattalik, har biri berilgan kattalikning bitta raqamiga mos keluvchi bir nechta signallar ketma – ketligi ko’rinishida ifodalanadi
raqamli uzluksiz analog kvant
… elektron qurilma uzluksiz signallarni qabul qilish, o’zgartirish va uzatish uchun mo’ljallangan
analog raqamli operatsion gibrid
Analog elektron qurilma signallarni qabul qilish, o’zgartirish va uzatish uchun mo’ljallangan elektron qurilmalar
analog raqamli diskret kvant
…. analog elektron qurilmalar kamchiligi xalaqitbardoshlikning kichikligi xalaqitbardoshlikning kattaligi xalaqitbardoshlikning cheksizligi xalaqitbardoshlikning o`ta kattaligi
analog elektron qurilmalar kamchiligi bu…. axborotlarni uzoq muddat saqlashning murakkabligi axborotlarni uzoq muddat saqlashning osonligi axborotlarni uzoq muddat saqlashning imkoni yo`qligi axborotlarni uzoq muddat saqlashning talabi yo`qligi
analog ko’rinishdagi birlamchi axborotlarni raqamli usullarda qayta ishlash uchun lozim
kvantlash va kodlash uzatish va qabul qilish saqlash va uzatish uzatish va saqlash
analog signalni raqamli signalga o`zgartirish uchun …… lozim kvantlash va kodlash
uzatish va qabul qilish saqlash va uzatish uzatish va saqlash
Uzluksiz signalni ma’lum nuqtalardagi qiymatlari bilan almashtirishga deyiladi.
kvantlash
operatsion kuchaytirgich barqaror tok generatori differensial kuchaytirgich
Kvantlash natijasida signal ixtiyoriy emas, balki aniq, deb ataluvchi qiymatlarni oladi
diskret analog bir
bir hil
Analog signallarni kvantlash natijasida hosil bo’lgan elektr signallarni qabul qilish, qayta ishlash va uzatish uchun mo’ljallangan qurilmalar deb ataladi
disrket elektron qurilmalar impulsli elektron qurilmalar releyli elektron qurilmalar analog elektron qurilmalar
… ni kvantlash natijasida hosil bo’lgan elektr signallarni qabul qilish, qayta ishlash va uzatish uchun mo’ljallangan qurilmalar – disrket elektron qurilmalar deb ataladi
analog signallar raqamli signallar diskret signallar kvant signallar
. da birlamchi signal vaqt bo’yicha kvantlanadi va odatda o’zgarmas chastotadagi impulslar ketma – ketligiga o’zgartiriladi.
impulsli elektron qurilmalar releyli elektron qurilmalar raqamli elektron qurilmalar analog elektron qurilmalar
Kvantlash turiga qarab …….. elektron qurilmalar impulsli, releyli va raqamli guruhga bo’linadi disrket
analog uzluksiz operatsion
Kvantlash turiga qarab disrket elektron qurilmalar uch guruhga bo’linadi: ……… impulsli, releyli va raqamli
impulsli, analog va raqamli analog, releyli va raqamli analog, uzluksiz va raqamli
… birlamchi analog signalni zinasimon funksiyaga o’zgartiradi.
releyli elektron qurilmalar impulsli elektron qurilmalar raqamli elektron qurilmalar analog elektron qurilmalar
kvantlangan signal bir necha elementar signallardan tuzilgan shartli kombinatsiyalar ko’rinishida ifodalash deb atalad
kodlash kvantlash raqamlash saqlash
Kodlash turli ma’lumotlar (harflar, tovushlar, ranglar, komandalar va boshqalar)ni ma’lum standart shaklda, masalan simvollari ko’rinishida ifodalash imkonini beradi.
ikkilik uchlik sakkizlik o`n oltilik
………sanoq tizimida ixtiyoriy sonni 0 yoki 1 raqamlari yordamida yozish mumkin ekan ikkilik
sakkizlik o`n oltilik o`nlik
Kichik asosga ega bo’lgan sanoq tizimidan katta asosga ega bo’lgan sanoq tizimiga o’tish mumkin
bo`lmaydi noaniq aniq emas
Hisoblash va axborot texnikasi evolusiyasi qurilmalar o’rtasida axborot almashinish uchun bitli kattalikni paydo qildi
8
2
4
16
8 – bitli katalik deb ataladi.
bayt bit kilobit
kilobayt
mantiqiy inkor bu …. inversiya ko`paytirish
bo`lish ayrish
mantiqiy inkor bu ….
EMAS amali
HAM amali YOKI amali
HAM-EMAS amali mantiqiy qo’shish bu …. YOKI amali
EMAS amali HAM amali
YOKI -EMAS amali mantiqiy ko’paytirish bu …. HAM amali
YOKI amali EMAS amali
HAM-EMAS amali
Funksiya qiymatlarini ifodalovchi jadval jadvali deb ataladi.
haqiqiylik to`liq aniq noaniq
Bir funksiya argumentlarini boshqa funksiya argumentlari bilan almashtirish amali deb ataladi.
superpoztsiya distributlik assotsiativlik aksiomalar
… da birlamchi analog signal ham vaqt bo’yicha, ham kattaligi bo’yicha kvantlanadi.
raqamli elektron qurilmalar impulsli elektron qurilmalar releyli elektron qurilmalar analog elektron qurilmalar
……….. – integral elektron qurilma bo’lib, raqamli signal ko’rinishida berilgan axborotlarni talab etilgan holda o’zgartirishga mo’ljallangan. raqamli itegral sxema
raqamli elektron qurilmalar impulsli elektron qurilmalar releyli elektron qurilmalar
… yordamida axborotni yozish va o’qish, o’chirish va qayta tiklash, hamda saqlanayotgan axborotni indikatsiya qilish mumkin.
triggerlar
operatsion kuchaytirgich indikatorlar
bistabil yacheyka
Sanoq tizimlarining turlari mavjud
pozitsion va nopozitsion invers va noinvers
real va noreal ikkilik va o`nlik
… deb kirish signallari ustida aniq bir mantiqiy amal bajaradigan elektron qurilmaga aytiladi
mantiqiy element operatsion kuchaytirgich indikatorlar
bistabil yacheyka
Ishlash prinsipiga ko’ra …… MElarga bo’linadi kombinatsion va ketma-ketli(tadriji)
parallel va ketma-ketli gibridli va ketma-ketli kombinatsion va gibridli
… qurilmalar yoki avtomatlar deb, chiqish signallari kirish o’zgaruvchilari kombinatsiyasi bilan belgilanadigan, ikkita vaqt momentiga ega bo’lgan, xotirasiz mantiqiy qurilmalarga aytiladi.
kombinatsion ketma-ketli(tadriji) gibridli
parallel
… qurilmalar yoki avtomatlar deb, chiqish signallari kirish o’zgaruvchilari kombinatsiyasi bilan belgilanadigan, hozirgi va oldingi vaqt momentlari uchun, ya’ni kirish o’zgaruvchilarining kelish tartibi bilan
belgilanadigan, xotirali mantiqiy qurilmalarga aytiladi. ketma – ketli(tadriji)
kombinatsion gibridli parallel
………..deb shunday elektron qurilmaga aytiladi-ki, uning kirishdagi boshqaruv kuchlanishi qiymatiga bog’liq holda ikkita turg’un holatdan birida: uzilgan yoki ulangan bo’lishi mumkin. elektron kalit
trigger indikatorlar bistabil yacheyka
Bir turdagi MDYA – tranzistorlarda hosil qilingan kalitlarning kamchiligi shundaki, tranzistor ochiq bo’lgan statik rejimda kalitdan doim oqib o’tadi.
tok kuchlanish quvvat sig`im
KMDYA elektron kalit……iborat "
|
| |
