Temir yo’l tuzilishi

1-rasm. Temir yo‘l elementlari: 1-metall yostiqcha, 2-mustaxkamlovchi element (qoziq yoki bolt), 3-relslarni uchlarini maxkamlash boltlari, 4-rels, 5- protivougon, 6-shpal, 7-suv qochirish ariqchasi, 8-nakladkalar, 9-ballast qatlami.

• 1-rasm. Temir yo‘l elementlari: 1-metall yostiqcha, 2-mustaxkamlovchi element (qoziq yoki bolt), 3-relslarni uchlarini maxkamlash boltlari, 4-rels, 5- protivougon, 6-shpal, 7-suv qochirish ariqchasi, 8-nakladkalar, 9-ballast qatlami.

Shpallar ikkala rels uchlarini bog‘lab yuklamani yoki bosimini shu izlardan ballast qatlamiga uzatishga, zaminga bo‘lgan Nisbiy bosimni kamaytirishga va x.k. larga xizmat qiladi. Shpallar yogoch, metall va temir-betondan yasaladi. Yogochli shpallar qarag‘ay, kedr va tilog‘och daraxtidan tayyorlanadi. Ko‘ndalang kesimiga qarab shpallar Brusok va yassi shaklida bo‘ladi. Ularning ishlash muddatlarini oshirish maqsadida maxsus moy - antiseptik bilan shimdiriladi. Uzoq muddat ishlaydigan magistral yo‘llarda temir-beton shpallar ishlatiladi. Bunday shpallarning eng ko‘p ishlab chiqarilgani 250 sm uzunlikda 235 kg og‘irlikka egadir, bitta shpaldagi beton xajmi 95 litrni tashkil etadi, metall sarfi – 8 kg. Metall shpallar tez tez ko‘chirilib turiladigan temir yo‘llarida qo‘llaniladi. Temir-beton shpallar alohida hollarda, juda Nam, ho‘l va uzoq vaqt xizmat qiluvchi yer osti yo‘llarda qo‘llaniladi.

• Shpallar ikkala rels uchlarini bog‘lab yuklamani yoki bosimini shu izlardan ballast qatlamiga uzatishga, zaminga bo‘lgan Nisbiy bosimni kamaytirishga va x.k. larga xizmat qiladi. Shpallar yogoch, metall va temir-betondan yasaladi. Yogochli shpallar qarag‘ay, kedr va tilog‘och daraxtidan tayyorlanadi. Ko‘ndalang kesimiga qarab shpallar Brusok va yassi shaklida bo‘ladi. Ularning ishlash muddatlarini oshirish maqsadida maxsus moy - antiseptik bilan shimdiriladi. Uzoq muddat ishlaydigan magistral yo‘llarda temir-beton shpallar ishlatiladi. Bunday shpallarning eng ko‘p ishlab chiqarilgani 250 sm uzunlikda 235 kg og‘irlikka egadir, bitta shpaldagi beton xajmi 95 litrni tashkil etadi, metall sarfi – 8 kg. Metall shpallar tez tez ko‘chirilib turiladigan temir yo‘llarida qo‘llaniladi. Temir-beton shpallar alohida hollarda, juda Nam, ho‘l va uzoq vaqt xizmat qiluvchi yer osti yo‘llarda qo‘llaniladi.