|
Termiz davlat muhandislik va agrotexnologiyalar universitet
|
| Sana | 04.10.2024 | | Hajmi | 2,01 Mb. | | #273466 |
Bog'liq ERKINOV SOHIBJONNING - TERMIZ DAVLAT MUHANDISLIK VA AGROTEXNOLOGIYALAR UNIVERSITET
YO'L HARAKATINI TASHKIL ETISH YO'NALISHI 24 -VS (SIRTQI ) GURUH TALABASI ERKINOV SOHIBJONNING - MUHANDISLIK VA KOMPYUTER GRAFIKASI FANIDAN TAYYORLAGAN TAQDIMODI
TO'G'RI CHIZIQ.TO'G'RI CHIZIQ KESMASINING HAQIQIY UZUNLIGI VA PROYEKSIYASI TEKISLIKLARIGA NISBATAN OG'ISH BURCHAKLARINI ANIQLASH .
Parallel to’g’ri chiziqlar.
Chiziqlarning parallelligini bilish uchun berilgan kesmaning gorizontal proyeksiyalari uzunliklari nisbatini frontal proyeksiyalari uzunliklari nisbatiga solishtirib ko’rish kerak. Bu holda nisbatlar teng bo’lsa chiziqlar parallel bo’ladi.
Agar ikki to’g’ri chiziq bir tekislikka tegishli bo'lib umumiy kesishuv nuqtasi bo'lmasa yoki cheksiz uzoq (xosmas) nuqtada kesishsa, ular o'zaro parallel to'g'ri chiziqlar deyiladi.
Parallel chiziqlarning uchlari birlashtirilganda, ularning bir nomli proyeksiyalarining kesishgan nuqtasi (E1E2) bir bog’lovchi chiziqda bo’ladi.
Tеkislikka parallеl bo’lgan chiziqlarning parallеl еki parallеl emasligini bilish uchun ularning epyuradagi gorizontal va frontal proyеktsiyalari еtarli bulmaydi.
Bunday chiziqlar uchun ularning profil proyеktsiyalarini yasab, sungra ular uaro kanday munosabatda ekanligini aytish mumkin.
Uchrashmas to’g’ri chiziqlar ayqash chiziqlar ham deb ataladi. Bunday chiziqlar o’zaro kesishmaydilar va parallel ham bo’lmaydilar. Bu chiziqlarning umumiy nuqtasi bo’lmaydi.
Ma’lumki, parallel va kesuvchi to'g'ri chiziqlar bitta tekislikka tegishli bo'ladi (4 a,b-rasmlar). Uchrashmas to'g'ri chiziqlar esa bir tekislikda yotmaydi. Uchrashmas to'g'ri chiziqlarning bir nomli proyeksiyalari chizmada o'zaro kesishsa ham, ammo kesishish nuqtalari bir bog'lovchi chiziqqa tegishli bo'lmaydi.
Ayqash chiziqlar
Agar kesishuvchi chiziqlarning biri proyeksiyalar tekisligining birortasiga parallel bo'lsa, u holda ularning ikkita bir nomli proyeksiyalarining o'zaro kesishuvi yetarli bo'lmaydi.
Masalan, AB va CD(38-rasm) to'g'ri chiziq kesmalarining biri W tekislikka parallel joylashgan.
Umumiy vaziyatda joylashgan to'g'ri chiziq kesmasining proyeksiyalari orqali uning haqiqiy o'lchamini aniqlash va proyeksiyalar tekisliklari bilan hosil qilgan burchaklarini aniqlash masalasi amaliyotda ko'p uchraydi.
E'tiboringiz uchun raxmat!
|
| |
