|
I. O‘ZGARMAS TOK ZANJIRLARI
|
| bet | 3/5 | | Sana | 26.09.2022 | | Hajmi | 279 Kb. | | #26384 |
Bog'liq 1-Laboratoriya ishi Илмий тўгарак йиллик иш режаси, ИТИ билан шугул. иқт. тал. ҳақида маълумот.2015 AT, 122222, 4-amaliy Akustik aloqa kameralari va ularning konstruksiyalari. Reverb ka, 12 талик рўйхат , amaliy, 2eee2, Стартап АРИЗА OXIRGI last, 20-ish. О‘tkаzgichning qаrshiligini о‘zgаrmаs tok kо‘prigi yordаmidа аniqlаsh., Axborot xavfsiziligi, himoyalash usullari, 3-маъруза, Algoritm va algoritlash tushunchalari, Amaliy mashg‘ulot Bulutli texnologiyalar. Google asbob uskun (1), algoritm va uning turlari, аралаштиргич амалийI. O‘ZGARMAS TOK ZANJIRLARI
(Asosiy ta’rif, tushuncha va formulalar)
O ‘zgarmas tok manbalari, iste’molchilari va ularni simlar bilan o‘zaro ulashdan hosil qilingan berk kontur o‘zgarmas tok zanjiri deyiladi. Elektr zanjiri elementlariga tok o‘zgartgichlari, kommutatsiya apparatlari va o‘lchash asboblari kiradi. 1 – rasm, а da tok manbalari, b da iste’molchilar, v da kommutatsiya apparatlarining shartli belgilari va 2-rasmda elektr zanjirning sxemasi ko‘rsatilgan.
Galvanik element yoki razradlanuvchi akkumliyator
|
O’zgarmas tok generatori
|
termopara
|
Quyosh elementi
|
а)
Zaryadlanuvchi akkumlyator
|
O’zgaras tok motori
|
Elektr qo’ra (pechka)
|
Elektr lampa
|
Rezistiv element
|
b)
Bir qutubli uzgich-ulagich
|
Almashlab ulagich
|
Uch fazali uzgich-ulagich
|
в)
1-rasm. Elektr zanjiri elementlari: а) tok manbalari,
б) iste’molchilar, в) kommutatsiya apparatlari
Elektr zanjiri elementlaridagi kuchlanishning tegishli tokka bo‘lgan bog’lanishi ni volt – amper xarakteristikasi (v.a.x.) deb ataladi.
Iste’molchi qarshiligi R va tok manbaining ichki qarshiligi Ru qiymatlari kuchlanishga bog’liq bo‘lmagan zanjir elementlari va bunday elementlardan iborat zanjirni chiziqli zanjir deyiladi. Chiziqli elementlarlardagi kuchlanish U ning tok I ga bog’lanishi Ом qonuni asosida topiladi, bunda R-yuklama qarshiligidir.
Har qanday elektr zanjirning tavsifi energiya manbaining elektr yurituvchi kuchi Е, ток I, kuchlanish U va iste’molchi qarshiligi R bilan aniqlanadi. Xususan, 2 – rasmda ko‘rsatilgan zanjir uchun Ом va Kirxgof qonunlari asosida quyidagi tenglamani tuzish mumkin:
(1)
bunda - manbadagi kuchlanish tushuvi;
- iste’molchidagi kuchlanish;
- iste’molchi qarshiligi;
(1) tenglamadan Om qonunining butun zanjir va uning bir bo‘lagi uchun quyidagi formulalarini yozamiz:
(2)
(3)
Odatda elektr manbalarining ichki qarshiligi qiymati juda kichik bo‘lganligi uchun va shu boisdan U = Е deb qabul qilinadi hamda sxema qismalarida odatda kuchlanish ko‘rsatiladi. Электр занжирларини таhлил этиш ва hисоблаш учун асосий qонун сифатида Кирхгофнинг 1 ва 2 - qонунларидан фойдаланилади. 1- qонунга биноан, 3 ёки кўпроq тармоqларнинг уланган тугунидаги токларнинг алгебраик йиg’индиси нолга тенг, яъни
2-rasm. O‘zgarmas tok zanjirining
elektr sxemasi
Tugunga yo‘nalgan toklarni musbat, tugundan yo‘nalganlarni manfiy deb, 2 – rasm uchun quyidagi tenglamalarni tuzish mumkin:
yoki
Kirxgofning 2 – qonuniga binoan, manba kuchlanishi berk kontur elementlaridagi kuchlanish tushuvlarining algebraik yig’indisiga teng, ya’ni
Bunda U yo‘nalishi konturdagi tok yo‘nalishida bo‘lsa, ular musbat, aks holda manfiy ishora bilan olinadi. Agar iste’molchilarning qarshiliklarida elektr energiyasi yorug’lik, issiqlik yoki mexanik energiyaga aylansa, ularni rezistiv elementlar deyiladi. Ketma – ket ulangan rezistiv elementlarning ekvivalent qarshiligi , parallel ulanganda esa, yoki bo‘ladi.
Bunda - ekvivalent o‘tkazuvchanlik bo‘lib uning tashkil etuvchilari:
- va h.k. elementlar o‘tkazuvchanliklari.
O‘zgarmas tok zanjiridagi quvvat P quyidagicha aniqlanadi:
2- rasmda keltirilgan sxema uchun quvvatlarning muvozanat tenglamasi
бўлади,
бунда, - elektr manbaining quvvati;
- iste’molchilar quvvati;
- elektr manbaidagi quvvat isrofi.
|
| |
