26
2.2-rasm. NFC yorlig‘i
Hamma NFC-dan foydalanishi mumkin. NFC texnologiyasi qanday paydo
bo‘lgan va qanday bu sizning tashkilotingizga bozorda raqobatdosh ustunlikni
berishi mumkin. Birinchidan, biz NFC texnologiyasining rivojlanish tarixini, uning
bozordagi ulushini ko‘rib chiqamiz. NFC texnologiyasining tarixi 1983-yil 17
mayda boshlangan. Keyin elektrotexnika muhandisi Charlz Uolton "portativ
radiochastota emitent identifikatori" (RFID) uchun birinchi patentni oldi. Biroq,
birinchi marta ommaviy ravishda texnologiya 2004-yil
mart oyida Nokia, Philips
va Sony standartlashtirish va targ‘ibot bo‘yicha notijorat assotsiatsiyasi bo‘lgan
NFC Forumi tashkil etilganini e'lon qilganda taqdim etilgan. NFC texnologiyasini
ishlab chiqish maqsadida va asoslangan turli qurilmalar o‘zaro interfeysi
standartlashtirish teginishda. Keyinchalik 2006-yilda NFC forumi NFC qurilmalari
uchun standartlarning birinchi spetsifikatsiyalarini chiqardi.
Ular uchun element
bazasi paydo bo‘ldi, keyin esa birinchi qurilmalar 2011 yilda Google
NFC-ni
almashish vositasi sifatida namoyish etdi. Kontaktlar, URL manzillar, ilovalar yoki
videolar 2011 yil oxirida butun dunyoda bor edi va 30 million mobil telefonlar
sotilgan. NFCni qo‘llab-quvvatlovchi va 40 ga
yaqin NFC modellari ishlab
chiqarilgan va sotuvga chiqarilgan. 2018-yilda dunyo bo‘ylab 80 million NFC-ni
qo‘llab-quvvatlaydigan mobil telefonlar 300 million NFC chipsetlari sotilgan.
2015 yilga kelib bular ko‘rsatkichlar 400 million va 1200 millionga yetdi, mos
27
ravishda. 2012-yilda jahon bozoriga 125 million dona
NFC telefonlari yetkazib
berilgan
2.3-rasm. 2009-2014 yillarda NFC qo‘llab-quvvatlagan komponiyalar
ABI Research ma'lumotlariga ko‘ra. 2013-yil Visa bilan tuzilgan shartnoma
tufayli NFC tarixida yutuqli yil deb hisoblanadi. 2015-yilda Apple o‘zining Apple
tez to‘lov tizimini yaratdi. Oʻsha yilning oxirida Google Android Pay’ni birinchi
raqobatchi sifatida taqdim etadi. Euroset tahlilchilarining fikricha, 2014-yilda
qo‘llab-quvvatlanadigan smartfonlar ulushi Rossiya bozorida 18% va ularning yil
davomida savdo tushumidagi ulushi 30% dan 35% gacha ko‘tarildi. NFC-ni
qo‘llab-quvvatlaydigan qurilmalarning narxi ikki baravar qimmat bularning
o‘rtacha narxi taxminan 17000 rublni tashkil qiladi. Bundan tashqari NFCsi
bo‘lmagan telefonlarning o‘rtacha narxi yil davomida 7% ga kamaydi. Rossiyadagi
har to‘rtinchi odam har kuni xaridlar yoki ma'lumotlarni
uzatish uchun NFC-dan
foydalanadi. Keyingi 10 yil ichida kontaktsiz to‘lovning mashhurligi va qulayligini
hisobga olgan holda, assortiment NFC texnologiyasini qo‘llab-quvvatlovchi
elektron qurilmalardan foydalanish, shubhasiz sezilarli darajada kengaydi.
28
2.4-rasm. 2010 yildan 2021 yilgacha NFC qo‘llab-quvvatlaydigan qurilmalar
ishlab chiqarishning rivojlanish sur'ati.
Zamonaviy standartlar, texnologiya bo‘yicha bu texnalogiya juda yosh deb
hisoblanishi mumkin. Lekin u real mahsulot va xizmatlarda allaqachon keng
tarqalgan. Ushbu texnologiyaning barcha funktsiyalari uning nomida yotadi: Near
Field
Communication, ya'ni qisqa masofali aloqa. Ammo bu oddiy ma'lumotlarni
uzatish emas radioto‘lqin orqali uzatishdir. Wi-Fi va farqli o‘laroq Bluetoothdan
NFC yanada mukammalroqdir. Asosida elektromagnit induksiya yotadi.
Elektromagnit induktsiya - bu hodisa magnit maydon o‘zgarganda elektr
toki, elektr maydoni yoki elektr polarizatsiyasining paydo bo‘lishi vaqti ichida yoki
magnit maydonda moddiy muhitning harakati paytida sodir bo‘ladi. Kattalik elektr
kuchga bog‘liq emas. Birinchi texnologiya passiv komponentlarni elektr toki bilan
ta'minlash uchun
ishlatiladi va shuningdek, faqat ma'lumotlarni yuborish uchun.
Buning evaziga ular elektromagnit maydon bilan quvvatlanishi mumkin.
2.5-rasm. Karta va maxsus to‘lqin o‘qish moslamasini qo‘llashda NFC
texnologiyasining ishlash jarayoni sxemasi
