|
Texnologiyalarvazirligi muhammad al-xorazmiy nomidagi toshkent axborot texnologiyalari universitetiBog'liq Dilshod 1Ilova va evolyutsiya:
OSI modeli kompyuter tarmoqlarini standartlashtirish va boshqarishda muhim rol o'ynadi. Biroq,
amaliy qo'llashda TCP/IP protokollar to'plami kengroq qo'llanila boshlandi va Internetning
asosiy infratuzilmasini tashkil etdi. TCP/IP tezda mashhurlikka erishdi, ayniqsa ARPANET va
keyinchalik Internetning o'sishi bilan. Biroq, OSI modeli hanuzgacha ma'lumot bazasi sifatida
o'z ahamiyatini saqlab qoladi va tarmoq, xavfsizlik va boshqaruv kabi sohalarda qo'llanilishida
davom etmoqda.
OSI (Ochiq tizimlararo tizimlar) modeli kompyuter tarmoqlaridagi aloqalarni standartlashtirish
va boshqarish uchun ishlab chiqilgan maʼlumot bazasidir. Model Xalqaro standartlar tashkiloti
(ISO) tomonidan 1970-yillarning oxiri va 1980-yillarning boshlarida yaratilgan. Biroq, OSI
modeli to'g'ridan-to'g'ri evolyutsiyaga uchramagan; o'rniga, u moslashtirilgan va tarmoq
texnologiyalari va ehtiyojlari bilan birga moslashgan. OSI modelining evolyutsiyasi haqida ba'zi
asosiy fikrlar:
1. **Standartlashtirish jarayoni:** OSI modeli turli kompyuter tizimlarining bir-biri bilan
muloqot qilishini taʼminlash uchun standart protokollar toʻplamini yaratishga qaratilgan. Bu
tarmoq aloqalarining yanada samarali va mos kelishini ta'minlash uchun muhim edi. Model turli
qatlamlarda turli funktsiyalarni aniqlashga va bir-biridan mustaqil ishlashga asoslangan edi.
2. **TCP/IP protokollar to'plamining yuksalishi:** OSI modeli ishlab chiqilayotgan paytda,
TCP/IP protokollar to'plami ham shu davrda rivojlanib bordi. TCP/IP ARPANET (Internetning
asoschisi) kabi tarmoqlarda qo'llanila boshlandi va tobora ommalashib ketdi. TCP/IP ning
muvaffaqiyati OSI modelining keng tarqalishining oldini oldi va ba'zi hollarda uning o'rnini
bosdi.
3. **Implementation and Use of Reference Frames:** Garchi TCP/IP modeli keng tarqalgan
bo'lsa-da, OSI modeli hali ham ma'lumot doirasi sifatida ishlatiladi. Ayniqsa, tarmoq, xavfsizlik
va boshqaruv kabi sohalarda OSI modeli fundamental tushunishni ta'minlaydi va tarmoq
texnologiyalarini rivojlantirishga hissa qo'shadi.
4. **Rivojlanayotgan texnologiya va yangi talablar:** OSI modeli vaqt o‘tishi bilan texnologiya
va aloqa talablariga moslashgan. Masalan, simsiz aloqa va bulutli hisoblash kabi yangi
texnologiyalar OSI modelining ko‘lami va qo‘llanish sohalarini kengaytirdi. Bundan tashqari,
xavfsizlik bilan bog'liq tashvishlarning ortishi OSI modeliga yangi qatlamlarni qo'shishni
rag'batlantirdi.
Natijada, doimiy evolyutsiyadan ko'ra, OSI modeli texnologiya va ehtiyojlarga moslashdi va mos
yozuvlar tizimi sifatida mavjud bo'lishda davom etmoqda. Bugungi kunda TCP/IP ning keng
qo'llanilishiga qaramay, OSI modeli tarmoq aloqasi va boshqaruvida muhimligicha qolmoqda.
Xulosa
Har bir qatlam o'zining ostidagi qatlamlarning xizmatlaridan foydalanadi va uning ustidagi
qatlamlarga xizmatlarni taqdim etadi. Ushbu qatlamli tuzilma tarmoq aloqasini yanada modulli qiladi
va turli tizimlar o'rtasida mos aloqani ta'minlaydi.
|
| |
