|
Тошкент мирзо улуғбек номидаги ўзбекистон миллий университети ўзбекистон республикаси
|
| bet | 3/3 | | Sana | 22.11.2023 | | Hajmi | 179,82 Kb. | | #103228 |
Bog'liq 9-ИзоморфизмLi1+
0.68
|
Be2+
0.34
|
| | | | |
Na1+
0.98
|
Mg2+
0.74
|
Al3+
0.57
|
| | |
K1+
1.33
|
Ca2+
1.04
|
Sc3+
0.83
|
Ti4+
0.64
|
| |
Rb1+
1.49
|
Sr2+
1.20
|
Y3+
0.97
|
Zr4+
0.82
|
Nb5+
0.66
|
Mo6+
0.65
|
Cs3+
1.65
|
Ba2+
1.38
|
La3+
1.22
|
Hf4+
0.82
|
Ta1+
0.67
|
W6+
0.65
|
Fersmanning diagonal qatorlar
Kristall panjaraning parametri kimyoviy tarkibning funksiyasi bo‘lib, qattiq eritma tarkibining o‘zgarishi bilan u ham to‘g‘ri chiziq bo‘ylab o‘zgaradi. Bu qoida Vegard qoidasi deb ataladi. Bu qoidaga bo‘ysunmaslik bir necha foizdan oshmaydi, ko‘pincha qattiq eritma panjarasining parametrlari to‘g‘ri chiziq qonuniyatidan biroz kichikroq bo'ladi. Izomorf atomlarning siqilish koeffitsiyenti nolga teng bo‘lganda yoki ular bir xil bo‘lganda Vegard qoidasi to‘liq amal qiladi.
Kationlarning
izomorf
juftliklari
|
Kationlarning
radiusi,
(r2 va r2) nm
|
(r2 - r2)/ r2*100%
|
Izomorf almashinuv
ro‘y
beradigan
minerallar
|
Izomorfizm
tabiati
|
Al3+
Si4+
|
0.57
0.39
|
46
|
Dala shpatlari,
shoh aldamchisi
va boshqalar
|
Nomukammal
|
Ca2+
Na+
|
1.04
0.98
|
6
|
Plagioklazlar
|
Mukammal
|
Fe2+
Mg2+
|
0.80
0.74
|
8
|
Olivinlar,
piroksenlar,
biotit, shoh
aldamchisi,
shpinellar
|
Mukammal
|
Fe3+
Al3+
|
0.67
0.57
|
18
|
Granatlar
|
Nomukammal
|
Ca2+
Mn2+
|
1.04
0.91
|
14
|
Vollastonit, granatlar,
rodonit
MnO*SiO2
|
Mukammal
|
Mg2+
Ni2+
|
0.74
0.74
|
0
|
Olivinlar
|
Mukammal
|
Zr4+
Hf4+
|
0.82
0.82
|
0
|
Sirkon
ZrO2SiO2
|
Mukammal
|
Ca2+
Fe2+
|
1.04
0.80
|
30
|
Granatlar
|
Nomukammal
|
Ca2+
Mg2+
|
1.04
0.74
|
41
|
Granatlar
|
Nomukammal
|
Mn2+
Fe2+
|
0.91
0.80
|
14
|
Tefroit
2MnO*SiO2
rodonit
|
Mukammal
|
Silikat va qiyin eriydigan nometall moddalarda izomorfizm almashinishga oid misollar
Rb+
K+
|
1.49
1.33
|
12
|
Mikroklin,
muskovit, biotit
|
Mukammal
|
Fe2+
Li+
|
0.80
0.68
|
18
|
Sludalar
|
Nomukammal
|
K+
Na+
|
1.33
0.98
|
36
|
Kaliy-natriyli
dala shpatlari
|
Nomukammal
|
Sr2+
Ca2+
|
1.20
1.04
|
15
|
Mervinit
|
Mukammal
|
Ba2+
Sr2+
|
1.38
1.20
|
15
|
Barit BaSO4
|
Mukammal
|
Zr4+
Ti4+
|
0.82
0.64
|
28
|
Perovskit
CaO*TiO2
|
Nomukammal
|
W6+
Mo6+
|
0.65
0.65
|
0
|
Sheyelit
CaWO4
|
Mukammal
|
Nb5+
Ti4+
|
0.66
0.44
|
3
|
Rutil, sfen
CaO*TiO2 SiO2,
provskit, ilmenit
|
Mukammal
|
Fe3+
Cr3+
|
0.67
0.64
|
5
|
Xromit
FeO*CrO2
|
Mukammal
|
Mg2+
Li+
|
0.74
0.68
|
9
|
Sludalar, amfibohar,
piroksenlar,
granatlar
|
Mukammal
|
Ti3+
Al3+
|
0.76
0.57
|
33
|
Kiamit
Al2O3 -SiO2
|
Nomukammal
|
E’tiboringiz uchun rahmat!!!
|
| |
