himoyalash va manfaatlarini ta’minlash tizimi




Download 6,87 Mb.
Pdf ko'rish
bet88/191
Sana17.12.2023
Hajmi6,87 Mb.
#121679
1   ...   84   85   86   87   88   89   90   91   ...   191
Bog'liq
Korporativ siyosat pdf

himoyalash va manfaatlarini ta’minlash tizimi
Industrial va rivojlanayotgan mamlakatlar iqtisodiyotlari v a moliya 
bozorlarining rivojlanishi bosqichlarida investorlaming huquqlarini 
himoyalash va qonuniy manfaatlarini ta’minlash muammosi muhim 
ahamiyatga egaligini kuzatish mumkin. Bunda kompaniyalar faoliyati 
bilan bog'liq korporativ siyosat alohida o'ringa ega bo'lib, uning bosh 
maqsadi 
investorlaming 
huquqlarini 
himoyalash 
va 
qonuniy 
manfaatlarini ta’minlashdan iborat.
Bunga sabab quyidagilar bo'lgan:
- Kompaniyalarda mulkka egalik va uni boshqarish huquqlarining 
ajralishi. Bunda kompaniya egalari o'zlarining faoliyat sohalarini 
kengaytirish maqsadida 
undagi 
ijrochilik funksiyalarini boshqa 
shaxslarga, 
ya’ni 
professional 
boshqaruvchi 
menejerlarga (top- 
menejerlarga, ijrochi direktorlarga), berganlar;
-
Yollanma 
boshqaruvchi 
menejerlar 
va 
mulk 
egalari 
(aksiyadorlar) o'rtasida manfaatlar ziddiyatini vujudga kelishi. Bunda 
boshqaruvchi menejerlar kompaniyada salmoqli mavqega (statusga), 
ijtimoiy himoyaga, yuqori maosh va bonuslarga ega bo'lishdan
100


manfaatdor bo‘lib, aksiyadorlar esa kapitalizatsiya va daromadiami 
o'sishidan manfaatdor;
- Jahon moliya bozori tendensiyalarini o‘zgaruvchanligi va 
transparentliligini oshirish, unda investorlar uchun raqobatli kurash va 
ulaming risklarini pasaytirish, huquqlarini himoyalash va qonuniy 
manfaatlarini ta’minlanishini kuchaytirish, moliyaviy inqirozlami oldini 
olish zarurati va shu kabi boshqa zaruratlar;
- 1990-yiilaming oxirida «Vashington konsessusi» posto'latlarini 
taftish qilinishidir;
- o‘tish iqtisodiyotiga mansub mamlakatlarda korporativ siyosat 
modellaridagi bir qator muammoli nomutanosibliklaming kelib chiqishi 
va h.k.
Bu sabablaming ta ’siri, ayniqsa, hozirda 0 ‘zbekistonda xususiy­
lashtirish negizida vujudga kelgan ochiq kompaniyalar korporativ 
siyosatining bosh maqsadiga erishish va vazifalarini bajarishi jarayonida 
namoyon bo‘lmoqda (5.1-5.4 paragraflarga qaralsin).
Korporativ siyosatda investorlar jum lasiga kiruvchi aksiyadorlar 
huquqlarini himoyalash va manfaatlarini ta’minlashning maqsadi -  
kompaniya va uning qimmatli qog‘ozlar bozoridagi faoliyatida 
aksiyadorlaming qonun bilan kafolatlangan huquqlari himoyasini va 
qonuniy manfaatlarini ta’minlovchi va qо‘ llab-quvvatlovchi zaruriy va 
yetarli investitsion muhit tizimini yaratish.
Кофогайу siyosatda aksiyadorlaming huquqlarini himoyalash va 
manfaatlarini ta’minlash quyidagi asosiy vazifalami o ‘z ichiga oladi:
- aksiyadorlaming qonun bilan kafoiatlangan huquqlarini to iiq
amalga oshirilishini, himoyalanishini ta ’minlash va qo'llab-quw atlash;
- aksiyadorlaming qonuniy maqsadiga (ya’ni investitsiyasidan 
foyda olishiga) erishishi uchun zaruriy va yetarli shart-sharoitlar yaratish 
va ulami rivojlantirish;
- aksiyadorlaming samarali investitsion tashabbuslarini qo'llab- 
quw atlash va rag‘batlantirish;
- aksiyadorlar, vakolatli davlat organlari va boshqa manfaatdor 
shaxslar uchun kompaniya faoliyatining informatsion shaffofliligini 
(transparentliligini) ta’minlash;
- aksiyadorlaming investitsion risksizlik darajasini ta’minlash;

Download 6,87 Mb.
1   ...   84   85   86   87   88   89   90   91   ...   191




Download 6,87 Mb.
Pdf ko'rish

Bosh sahifa
Aloqalar

    Bosh sahifa



himoyalash va manfaatlarini ta’minlash tizimi

Download 6,87 Mb.
Pdf ko'rish