• TransferWize (mobil pul o’tkazmalari), Square (mobil to’lovlar), kraudfonding ( Kickstarter, Crowdcube, Smart Angels
  • Toshkent moliya instituti r. H. Ayupov, G. R. Boltaboeva raqamli iqtisodiyot asoslari




    Download 5,43 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet260/442
    Sana19.06.2024
    Hajmi5,43 Mb.
    #264348
    1   ...   256   257   258   259   260   261   262   263   ...   442
    Bog'liq
    Raqamli iqtisodiyot asoslari. Darslik. Toshkent-2020

    Профессия digital-аналитик
    » deb 
    nomlangan amaliyot kursida o'rganish mumkin.
    10-BOB. ELEKTRON TIJORATDA BANK-MOLIYA HIZMATLARNI 
    RAQAMLASHTIRISH 
    10.1. Moliyaviy hizmatlarni (Fintech) raqamlashtirish jarayonini amalga 
    oshirish 
    Fintex
    moliyaviy texnologiyalar so’zining qisqartmasidan iborat. Ushbu 
    tarmoq to’lovlar, kreditlash va investitsiyalash kontseptsiyalarini zamonaviy 
    raqamli elektron texnologiyalarga mos ravishda o’zgartirish maqsadida yaratilgan. 
    Bular ichida eng perspektiv vat ex rivojlanayotgan yo’nalish to’lovlar va pul 
    jo’natmalari tarmog’i hisoblanadi. Kopchilikka 
    TransferWize
    (mobil pul 
    o’tkazmalari), 
    Square
    (mobil to’lovlar), kraudfonding (
    Kickstarter, Crowdcube, 
    Smart Angels
    va boshqalar), kreditlash tizimlari (
    LendingClub, Zopa, Pret 
    d’Union
    ) kabi nomlar va tushunchalar juda yaxshi tanish. U’quvchilarimizdan 
    ba’zi birlari esa bunday tizimlardan faol ravishda foydalanadilar ham. Bunday 
    texnologiyalar moliyaviy taxnologiyalar bo’yicha eng rivojlangan davlatlarda – 
    Britaniya, AQSH, Frantsiya, Gonkong, Singapur ishlab chiqishgan va 
    rivojlantirishmoqda. Bunday texnologiyalarning rivojlanishi an’anaviy moliyaviy 
    texnologiyalarning krizisidan va unga bo’lgan ishonchning yo’qolishi tufayli 
    paydo bo’ldi. Shu tufayli yangi va juda arzon xizmatlar taklif etadigan fintex-
    provayderlar paydo bo’ldi va bu xizmatlar mobil ilovalar platformalari orqali 
    amalga qulay usulda oshirila boshlandi. Bunday zamonaviy moliyaviy 
    texnologiyalar oddiy interfeysli texnologik servislar taklif qilgan xolda ommaning 
    ishonchini qozondilar. Banklarga bo’lgan ishonchga putur yetishi sharoitida 
    moliyaviy staraplar past narxlardagi shaffof xizmatlar taklif qilish vositasida aholi 
    ishonchiga sazovor bo’ldilar. Moliyaviy texnologiyar – fintex ning mohiyatini 


    Toshkent Moliya instituti 
    R.H. Ayupov va G.R. Boltaboeva 
    ikkitagina so’z bilan ifodalash mumkin “
    o’zimboshqaraman
    ”. Masalan, startaplar 
    tomonidan ishlab chiqilgan pul o’tkazish mexanizmini ko’rib chiqamiz. Bunda 
    foydalanuvchi o’z pullari bilan nimalar bo’layotganini ko’rib va kuzatib turadi
    vositachi uchun komission to’lov to’lamaydi – ya’ni o’z moliyaviy vositalarini o’zi 
    mustaqil ravishda boshqara oladi va bunga oldingidan ko’ra kam pul sarf qiladi. 
    Xuddi shuning uchun ham fintex juda katta ijtimoiy ahamiyatga ega bo’lgan 
    innovatsiyadir. Hozirgi davrda chet elda ishlaydigan xodimlarning o’z vatanlariga 
    pul jo’natishlari uchun mo’ljallangan WorldRemit va Remitlyservislari juda 
    ommabop bo;lib ketgani tufayli ular mos ravishda $100 million $12,5 million 
    investitsiyalar yig’a oldilar. Moliyaviy inqiroz davrida banklar nafaqat ishonchni 
    yo’qotdilar, balki kredti olish jarayonini ham ancha murakkablashtirib yubordilar. 
    Teng huquqli kreditlash deb nomlangan yangi moliyaviy texnologiyalar esa kredit 
    olishni oson, shaffof, imkonli va tezkor qilishga muvaffaq bo’ldilar. Kredit 
    olishning bunday usuli dezintermediatsiya printsipi (
    vositachilardan voz 
    kechich)
    asosida ishlaydi. Kredit oluvchi va kreditt beruvchi orasidagi moliyaviy 
    kelishuvlar mahsus savdo maydonlarida amalga oshiriladi. Bu yo’nalish bo’yicha 
    eng katta muvaffaqiyatlarga erishga kompaniyalardan biri bo’lgan 

    Download 5,43 Mb.
    1   ...   256   257   258   259   260   261   262   263   ...   442




    Download 5,43 Mb.
    Pdf ko'rish

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



    Toshkent moliya instituti r. H. Ayupov, G. R. Boltaboeva raqamli iqtisodiyot asoslari

    Download 5,43 Mb.
    Pdf ko'rish