Toshkent tibbiyot akademiyasi biotibbiyot muhandisligi, informatika va biofizik

17 
mavjud bo‘lgan paytda sichqonchani bir martagina bosish orqali taqdimotni 
ko‘rib, kompaniya saytidan eng yangi ma’lumotni olish mumkin. 
Multimediali texnologiya (multi – ko‘p, media – muhit) bir vaqtning o‘zida 
ma’lumot taqdim etishning bir necha usullaridan foydalanishga imkon beradi: 
matn, grafika, animatsiya, videotasvir va ovoz. 
Multimediali texnologiyaning eng muhim xususiyati interfaolik – axborot muhiti 
ishlashida foydalanuvchiga ta’sir o‘tkaza olishga qodirligi hisoblanadi. So‘nggi 
yillar davomida ko‘plab multimediali dasturiy mahsulotlar yaratildi va 
yaratilmoqda: ensiklopediyalar, o‘rgatuvchi dasturlar, kompyuter taqdimotlari va 
boshqalar. 
Kompyuter taqdimotlari (Kompyuter vositasida tayyorlangan taqdimotlar) 
Ma’ruza, doklad yoki boshqa chiqishlarda odatda ko‘rgazmali namoyish etish 
vositasi sifatida plakatlar, qo‘llanma, laboratoriya tajribalaridan foydalaniladi. Bu 
maqsadda diaproyektorlar, kodoskoplar, grafik tasvirlarni ekranda namoyish 
etuvchi slaydlardan foydalaniladi. Kompyuter va multimediali proyektorning 
paydo bo‘lishi ma’ruzachi nutqini ovoz, video va animatsiya jo‘rligida sifatli 
tashkil etishning barcha zaruriy jihatlarini o‘zida mujassam qilgan ko‘rgazmali 
materiallarni taqdimot sifatida tayyorlash va namoyish etishga imkon berdi. 
So‘nggi o‘n yillik dunyoda kompyuter revolyutsiyasi davri bo‘ldi. 
Kompyuterlar asosli ravishda hayotimizga kirib keldi. Insoniyat faoliyatining 
aksariyat jabhalarini kompyutersiz tasavvur qilish qiyin. Faoliyatning eng tez 
o‘zgaruvchan dinamik turi bo‘lgan biznes ham ushbu jarayondan chetda qolmadi. 
Bu holatda kompyuter bilan muloqotni osonlashtirish, uning e’tiborini tortish, 
qiziqtirish uchun ma’lumotingizni boshqalarga qanday qilib eng qulay va samarali 
tarzda yetkazish mumkinligi to‘g‘risida savol tug‘iladi. Ma’lumki, inson 
ma’lumotning ko‘p qismini ko rish (~80%) va eshitish (~15%) organlari orqali 
qabul qiladi (bu avvaldan aniqlangan va kino hamda televideniyeda undan 
samarali foydalaniladi). Multimediali texnologiyalar ushbu muhim sezgi 
organlarining bir vaqtda ishlashiga yordam beradi. Dinamik vizual ketma-ketlik 
(slayd-shou, animatsiya, video)ni ovozli tarzda namoyish etish orqali insonlarning 

18 
e’tiborini ko‘proq jalb qilamiz. Shundan kelib chiqib, multimediali texnologiyalar 
axborotni maksimal samarali tarzda taqdim etishga imkon beradi. 
Videodan farqli ravishda multimediali texnologiyalar axborotlarni boshqarishga 
imkon beradi, ya’ni interfaol bo‘lishi mumkin. Multimediali taqdimot ma’lumotni 
to‘g‘ridan to‘g‘ri qabul qilishni ta’minlaydi. Foydalanuvchi taqdim etilayotgan 
barcha ma’lumotlarni ko‘radi va o‘zini qiziqtirgan qismlaridan foydalana oladi. 
Ma’lumotni qabul qilish katta mehnat va vaqt talab qilmaydi. 
Ma’lumot taqdim etishning boshqa shakllaridan farqli ravishda multimediali 
taqdimot bir necha o‘n minglab sahifa matn, minglab rasm va tasvirlar, bir necha 
soatga cho‘ziladigan audio va video yozuvlar, animatsiya va uch o‘lchamli 
grafikalarni o‘z ichiga olgan bo‘lishiga qaramay, ko‘paytirish xarajatlarining 
kamligini va saqlash muddatining uzoqligini ta’minlaydi. 

Download 360,12 Kb.