|
Transport masalasining shimoliy-g’arb burchak usuli
|
| bet | 2/7 | | Sana | 22.01.2023 | | Hajmi | 154.18 Kb. | | #38994 |
Bog'liq Transport masalasining shimoliy-g’arb burchak usuli SO\'Z TURKUMLARINI O\'RGANISHGA OID ADABIYOTLAR RO\'YXATINI TUZISH, 1m, 20.01.2016, 26-mavzu-t, Hisob amaliy 1, ALMASHLAB EKISH, Nabieva 730 21 kiber, british politeness, 3-Mavzu (1), 1-SONLI KASB HUNAR MAKTABI, Мавлянов Ж обективка, Ma’ruza 4 Quduqlarni burg‘ilash vaqtida bajariladigan geologik t, Yuldashev Shohruhbek 3-topshiriq, график органайзерMavzuning dolzarbligi-Kompyuter bu insoniyatning eng ajoyib kashfiyotlaridan biridir. Hozirgi kunda kompyuter hayotimizning barcha sohalariga shiddat bilan kirib bormoqda. Agar boshida personal kompyuter asosan ma‘lumotlarni saqlash va ularni qayta ishlash uchun foydalangan bo’lsa, hozirgi kunda esa kompyuterlar audio, video va chizmachilik ma‘lumotlar bilan ishlash uchun keng foydalanadi.
Ishning maqsadi- Kompyuterning asosiy va qo’shimcha qurulmalari haqida ma’lumot berish.
Ishning vazifasi-bu Kompyuter axborot taxnalogiyasi hisoblanadi. Bunda axborotlarni to’plash, saqlash va uzatish bilan bog’liq bo’lgan bir qancha vazifalarni bajarish mumkin.
I.Bob Shaxsiy kompyuterning asosiy qurulmalari
I.1. Tizimli blok
Sistema blok –o’zida bir necha murakkab qurilmalarni birlashtirgan va himoya g’ilofiga o’ralgan qurilma. U quyidagilardan tashkil topgan: ona plata, mikroprotsessor, qattiq disk,tezkor xotira ,shina, kuller, vedio xotira, blok pitaniya, portlar, tarmoq adabteri, diskavod.
Sistema blok odatda desktop ko’rinishida ishlab chiqariladi.
Kompyuterning asosiy korpusidagi qurilma va vositalarni yetarlicha energiya bilan ta’minlovchi moslama kompyuterning energiya blokidir. Uning asosiy vazifalari aytilgan vositalarni energiya bilan ta’minlash ta’minlash, havo almashtirish va protsessor ichini sovitishdir, chunki ko’pgina kompanentlar energiya bloki, protsessor vinchester uzluksiz ish vaqtida qizib ketadi. Bundan tashqari kuchlanishlar tez-tez o’zgaradigan, katta kuchlanishli toklar o’tadigan joylarda energiya blokining ishonchliligi katta ahamiyatga ega. Energiya blokining quvvati kamida 200-250vatt bo’lishi kerak, aks holda u qo’shimcha platalar, yangi kuchliroq protsessorlar, multimediya vositalarini o’rnatishda tok yetmay qolishiga sababchi bo’ladi.
Mikroprotsessor yoki protsessor-kompyuterning miyasi. Kompyuter ishini boshqarish, barcha hisob –kitoblar va buyruqlarni bajarishini ta’minlaydi. U kichkina, to’rtburchak elektron sxema sekundiga bir necha yuz million amallarni bajaradi. Uning tezligi megagerslarda hisoblanadi va protsessor nomidan keyin yoziladi. Masalan Pentium700. Mikroprotsessor axborotni qayerda saqlash va uni qanday uzatishni aniqlab, kompyuter ichidagi axborotni boshqaradi ishlarini ham bajaradi. Zamonaviy kompyuterda protsessor vazifasini 10mm kvadratdan kam kichik yuzali yagona yarim o’tkazgichli kristalda ( krimniy yoki germaniy ) joylashgan millionlab mitti tranzistorlardan mikroprotsessor, ya’ni o’ta zich integral sxema bajarmoqda. Misol sifatida ko’radigan bo’lsak, Intel Pentium Pro mikro protsessori o’z ichiga 5,5 milliondan ortiq tranzistorlarni saqlaydi. Protsessorning ish unumdorligi uning tezligi ( taktli chastota ) va razryadlar soni bilan belgilanadi. Tezlik protsessorning 1sekundda bajargan amallar miqdori bilan belgilanadi va Gs(gers) bilan ifodalanadi. Masalan: 8086protsessori 10MGs (sekundiga 10million amal) tezlikka ega bo’lgan, Intel Pentium 4protsessorning razryadlari soni uning bir vaqtning o’zida baravariga ishlashi mumkin bo’lgan bitlar miqdori bilan aniqlanadi. Hozirgi kunda 16, 32, 64, 128 razryadli protsessorlar keng qo’llanilmoqda. Protsessorning tezligini oshirish maqsadida hozirgi vaqtda kesh xotira, turli matematik soprotsessorlar kabi vositalardan foydalanish yo’lga qo’yilgan. Shu kunlarda protsessorlarning ko’p yadroli turlari ishlatilmoqda. Mikroprotsеssorning yana bir tavsifi kompyutеrning umumiy unumdorligi va hisob – kitoblarning aniqligiga ta’sir etuvchi razryad darajasidir. Razryad darajasi mashina so’zi uzunligi bilan bеlgilanadi.
Mashina so’zi – bu bitlarning aniq, tartiblangan kеtma – kеtligidir, kompyutеr uni yahlit ma’lumot sifatida qabul qiladi. Mashina so’zi baytga karrali bo’lib, shaxsiy kompyutеrning turiga qarab turli uzunlikda bo’lishi mumkin (16 yoki 32 bit).
Qattiq disk yoki vinchester-doimiy xotira. Ma’lumotlarni doimiy saqlash uchun foydalanadi. U vinchester deb nomlanadi. Vinchester nomi birinchi qattiq disk nomidan kellib chiqqan ( 1973-yilda IBM firma tomonidan yaratilgan qattiq disk nomi “30/30” bo’lgan va mashxur Vinchester miltiqning kalibriga o’xshar edi ). Ular hajm va ishlash tezligi bilan farqlanadi.
Tezkor xotira mikrosxemalari-kompyuterning vaqtinchalik xotirasi. U dasturlar ishlash jarayonida zarur bo’lgan ma’lumotlarni saqlash uchun foydalanadi. Kompyuter o’chirilgandan keyin shu xotiradagi ma’lumotlar yo’qotiladi.
Kesh xotira-kompyuter ishlash tezligini oshirish uchun ishlatiladi. U tezkor xotira va mikroprotsessor orasiga joylashgan bo’lib, bajariladigan amallar tezdir. Shuning uchun kompyuter xotirasining ko’proq xotirasining ko’proq ishlatiladigan qismi nusxasini kesh xotira saqlab turadi. Pentium 2.3 kompyuterlarida kesh xotira 512kbni tashkil qiladi.Kesh xotira tomonidan dasturlar ishlash jarayonida ko’p ishlatilgan ma’lumotlarni saqlash uchun foydalaniladi.
Elektron sxemalar-ular har xil tashqi qurilmalar ishini ta’minlaydilar. Ishlash holatlari bilan farqlanadi ( video platasi, tovush platasi, tarmoq platasi va hakoza ). Kompyuterga kiruvchi turli qurilmalar ishini boshqaradi.
Ona plata-asosiy electron sxema bo’lib unga protsessor, tezkor va kesh xotira mikrosxemalari, controller va adabter electron sxemalar o’rnatiladi, qattiq disk va disk yurituvchilari ulanadi.
|
| |
