|
Tuproqning sho'rlanishi butun dunyo bo'ylab ekinlar unumdorligini cheklaydigan asosiy abiotik stresslardan biridir
|
| bet | 1/7 | | Sana | 14.05.2024 | | Hajmi | 193,97 Kb. | | #233147 |
Bog'liq Qobuljonova Muhayyo kurs ishi
Reja:
Kirish………………………………………………………………………….3
1.Sho`rlanishning o`simliklar hayotiga ta`siri………………………………….5
2. Tuzga chidamlilikning moslashuvchan komponentlari……………………
3.Sho`rlanishga chidamli o`simliklar…………………………………………
4.O`simliklarni sho`rlanishga chidamliligini oshirish tadbirlari…………………
Xulosa………………………………………………………………………….
Foydalanilgan adabiyotlar ro`yxati………………………………………….
Kirish.
Kurs ishining dolzarbligi: Tuproqning sho'rlanishi butun dunyo bo'ylab ekinlar unumdorligini cheklaydigan asosiy abiotik stresslardan biridir (Hu va boshq. 2005), chunki ko'pchilik ekinlar tuproq sho'rlanishiga sezgir (Munns 2002). Tuproqning sho'rlanishining ikkita asosiy jarayoni mavjud; geotarixiy jarayonlar va inson tomonidan yaratilgan. Dunyo bo'ylab sho'rlangan erlarning aksariyati tabiiy sabablar, ya'ni uzoq vaqt davomida tuzlarning to'planishi natijasida yuzaga keladi va bu asosan qurg'oqchil va yarim qurg'oqchil zonalarda sodir bo'ladi (Rengasamy 2002). Tuproqning sho'rlanishining bir usuli - asosan natriy xlorid va kaltsiy xlorid shaklida bo'lgan eruvchan tuzlarni (Szabolcs 1989), ikkinchisi - shamol yoki yomg'ir ta'sirida okean tuzlarining cho'kishi natijasida tuz to'planishi (Munns). va Tester 2008). Texnogen sho‘rlangan tuproqlar ko‘proq sug‘oriladigan dehqonchilik natijasida (yarim) qurg‘oqchil erlarda, shuning uchun suv sathlarining ko‘tarilishida uchraydi. Bu qishloq xo'jaligi erlarida sho'rlanishning ko'payishining asosiy omilidir (Munns va boshq. 2002). Tuproqning sho'rlanishi butun dunyo bo'ylab tobora ortib borayotgan muammo bo'lib, sho'rlangan tuproqlar 930 million gektarga yaqinlashadi, bu butun dunyo bo'ylab erlarning taxminan 7 foizini tashkil qiladi (Szabolcs 1994). ). Sug'oriladigan jami 230 million gektar maydonning qariyb uchdan bir qismi tuproq sho'rlanganligi sababli ishlov berilmaydi (Oldeman va boshq. 1991; Ghasemi va boshq. 1995). Ularning 15,57 foizi Afrikada, 5,07 foizi Avstraliyada, 0,57 foizi Meksika va Markaziy Amerikada, 1,80 foizi Shimoliy Amerikada, 20,21 foizi Janubiy Amerikada, 26,70 foizi Shimoliy va Markaziy Osiyoda, 24,25 foizi Janubiy Osiyoda, 5,82 foizi Janubiy Osiyoda joylashgan. Janubi-Sharqiy Osiyoda (Massoud1974). Bu hududlarda ko'plab o'simliklar o'sadi, ammo bardoshlik nafaqat turlar, balki turlar ichida ham katta farq qiladi. Bir pallali donli o'simliklar orasida sholi eng sezgir, non bug'doyi o'rtacha, arpa esa eng bardoshli hisoblanadi. Bug'doyning qarindoshi bo'lgan galofit uzun bo'yli bug'doy o'ti barcha monokotlarning tuziga eng chidamlilaridan biridir (Munns va Tester 2008). Dikotlarda sho'rlanishga chidamlilik yanada xilma-xildir. Misol uchun, ba'zi dukkaklilar guruchga qaraganda ancha sezgir (Läuchli 1984). Beda tuzga nisbatan chidamli va galofitlar, masalan, ba'zi Atriplex spp. juda yuqori sho'rlangan joylarda yaxshi o'sadi (Flowers va boshqalar. 1977).
|
| |
