Ushbu bo'limni o'qib bo'lgach, siz quyidagilarni bilib olasiz




Download 1.21 Mb.
bet1/7
Sana04.12.2023
Hajmi1.21 Mb.
#110678
  1   2   3   4   5   6   7

Ushbu bo'limni o'qib bo'lgach, siz quyidagilarni bilib olasiz:

IPv4 manzilining tuzilishini tavsiflash;


• pastki tarmoq niqobining maqsadini tavsiflash;


• unicast, broadcast va multicast IP4 manzillarining xarakteristikalari va ishlatilishini solishtirish;
umumiy manzil diapazoni va diapazonidan foydalanishni solishtiring shaxsiy manzillar;
• IP6 manzillashdan foydalanish zarurligini tushuntirish;
• IP6 manzilini tasvirlash;
• IP6 tarmoq manzillari turlarini tavsiflash;
• global individual manzillarni sozlash;
guruh manzillarini tavsiflash;
• IP bilan ishlaydigan tarmoqdagi ICMP protokolining rolini tavsiflash (shu jumladan IPv4 va
IPv6); • tarmoq ulanishini tekshirish uchun ping va traceroute buyruqlaridan foydalaning.
Adreslash - tarmoq sathi protokollarining asosiy funksiyasi bo'lib, tugunlar bir yoki bir nechta tarmoqlarda bo'lishidan qat'iy nazar tugunlar bilan bog'lanish imkonini beradi. Internet Protocol-ning 4-versiyasi (IPv4) va Internet Protocol-ning 6-versiyasi (IPv6) maʼlumotlarni tashuvchi paketlarning ierarxik manzillanishini taʼminlaydi.

Samarali IP-manzillash rejasini ishlab chiqish, amalga oshirish va boshqarish ishonchli va samarali tarmoqlarni ta'minlaydi.


Ushbu bobda IP-manzillar tuzilishi va ulardan IP tarmoqlari orqali ishlaydigan tarmoqlar va quyi tarmoqlarni yaratish va sinovdan o'tkazishda foydalanish chuqurroq ko'rib chiqiladi.


Tarmoq IPv4 manzillari


IPv4 manzillar tuzilishi

Tarmoqdagi qurilmalar qanday ishlashini tushunish uchun siz manzillar va boshqa ma'lumotlarga qurilmalar kabi, ya'ni ikkilik ko'rinishda qarashingiz kerak. Axborotning ikkilik tasviri faqat bitta va noldan foydalangan holda amalga oshiriladi. Kompyuterlar ikkilik ma'lumotlardan foydalangan holda muloqot qiladi. Ikkilik ma'lumotlar har xil turdagi ma'lumotlarni ifodalash uchun ishlatilishi mumkin. Misol uchun, foydalanuvchi klaviaturada belgilarni yozganda, ular ekranda o'qilishi oson va tushunarli tarzda ko'rsatiladi. Biroq, kompyuter saqlash va uzatish qulayligi uchun har bir belgini bir qator ikkilik raqamlarga aylantiradi. Ushbu belgilarni aylantirish uchun kompyuter ma'lumot almashish uchun Amerika standart kodidan (ASCII) foydalanadi.


Masalan, ASCII kodidagi "A" harfi 01000001 bit sifatida ko'rsatilgan. O'z navbatida "a" kichik harfi 01100001 bit sifatida ko'rsatilgan. Belgilarni ikkilik shaklga aylantirish uchun 1-rasmdagi ASCII konvertoridan foydalaning.


Odamlar odatda belgilarni konvertatsiya qilish bilan chuqurroq shug'ullanishlari shart emas, lekin IP manzillashda ikkilik raqamlar qanday ishlatilishini tushunish kerak. Tarmoqdagi har bir qurilma ikkilik manzil bilan noyob tarzda ifodalanishi kerak. IPv4 tarmoqlarida bu manzil 32 bit (bir va nol) qatori bilan ifodalanadi. Tarmoq darajasida paketlar manba va maqsad tizimlari uchun ushbu noyob identifikatsiya ma'lumotlarini o'z ichiga oladi. Shunday qilib, IPv4 tarmog'ida har bir paket 3-qavat sarlavhasida 32-bitli manba manzili va 32-bitli maqsad manzilini o'z ichiga oladi.


Aksariyat odamlar 32-bitli satrni tushunishni qiyin deb bilishadi, lekin uni kamroq eslab qolishadi. Shuning uchun, IPv4 manzillarini ko'rsatish uchun ikkilikdan foydalanish o'rniga, biz nuqtali o'nli formatdan foydalanamiz. Bu shuni anglatadiki, biz har bir baytni (oktetani) 0 dan 255 gacha bo'lgan o'nlik son sifatida ko'rib chiqamiz. Bu qanday ishlashini tushunish uchun siz ikkilik ko'rinishlarni o'nlik formatga o'tkazish imkoniyatiga ega bo'lishingiz kerak.


Raqamlarning pozitsion tasviri


Ikkilik sanoqli tizimni o'nlik sanoqqa o'tkazishni o'rganish uchun siz pozitsion sanoq sistemasi ortidagi matematikani tushunishingiz kerak. Pozitsion belgilarda raqam joylashuviga qarab turli xil ma'nolarni ifodalaydi. Pozitsion vakillik tizimining asosi ildiz hisoblanadi. O'nlik sanoq sistemasida ildiz 10. Ikkilik sistemaning ildizi 2. "radiks" va "ildiz" atamalari bir-birining o'rnida ishlatilishi mumkin. Aniqroq qilib aytganda, raqam bilan ifodalangan qiymat bazaga yoki raqam egallagan pozitsiyaga ko'rsatilgan ildizga ko'paytiriladi. Bir nechta misollar ushbu tizim qanday ishlashini yaxshiroq tushunishga yordam beradi.


192 kasr soni uchun birlik (1) 1*10^2 qiymatini bildiradi (1 marta 10 marta 2). Biri yuz o'rinda turadi (100). Pozitsiya belgisi bu pozitsiyani asos ^ 2 sifatida ko'rsatadi, chunki asos yoki ildiz 10 va quvvat 2 ga teng. 9 raqami 9*10^1 (9 marta 10 marta 1) sifatida ifodalanadi. 192 o'nlik sonining pozitsion ko'rinishi 2-rasmda ko'rsatilgan.


Ildiz 10 sanoq sistemasida pozitsion belgilar yordamida 192 raqami quyidagicha ifodalanadi:


192 = (1 * 10^2) + (9 * 10^1) + (2 * 10^0)


yoki

192 = (1 * 100) + (9 * 10) + (2 * 1)
Tarmoq IPv4 manzillari
IPv4 manzillar tuzilishi

Protokolda IPv4 manzillari 32 bitli raqamlar sifatida ko'rsatilgan. Biroq, foydalanish qulayligi uchun IPv4 manzillarini ifodalovchi ikkilik sxemalar nuqtali kasr belgilarida ifodalanadi. Birinchidan, 32 bitli naqshning (okteta) har bir bayti (8 bit) nuqta bilan ajratiladi. U oktet deb ataladi, chunki har bir kasr soni bir bayt yoki 8 bitni bildiradi.


Ikkilik manzil:


11000000 10101000 00001010 00001010


nuqtali o'nlik raqamlar bilan ifodalanadi:


192.168.10.10


1-rasmda 32-bitli ikkilik manzil nuqtali oʻnlik oktetlarda qanday ifodalanishini koʻrish uchun har bir tugmani bosing.


Ammo ularning haqiqiy o'nlik ekvivalentlari qanday aniqlanadi?


Ikkilik sanoq sistemasi


Ikkilik sanoq sistemasining ildizi 2 ga teng. Shunday qilib, har bir joylashuv 2 ning darajasiga teng qiymatni ifodalaydi. 8 bitli ikkilik sonlarda joylashuvlar quyidagi summalarni ifodalaydi:


2^7 2^6 2^5 2^4 2^3 2^2 2^1 2^0


128 64 32 16 8 4 2 1


2 ta asosiy tizim faqat ikkita raqamga ega: 0 va 1.


Biz baytni o'nlik raqam sifatida ifodalaganimizda, bittasi joylashuv miqdorini bildiradi. Agar bizda nol raqami bo'lsa, unda 1-rasmda ko'rsatilganidek, yig'indi yo'q.


2-rasmda 192 o'nlik sonining ikkilik formatda ko'rinishi ko'rsatilgan. Muayyan pozitsiyadagi birlik (1) bu qiymatni umumiy miqdorga qo'shishimizni anglatadi. Nol (0) bu qiymatni qo'shmayotganimizni bildiradi. 11000000 ikkilik raqami 2^7 pozitsiyasida 1 (o'nlik qiymat 128) va 2^6 pozitsiyasida 1 (o'nlik qiymat 64) ga ega. Qolgan bitlar nolga teng, shuning uchun mos keladigan kasr qiymatlarini qo'shishning hojati yo'q. 128 + 64 ni qo'shganda biz 192 yig'indisini olamiz, uning o'nlik ekvivalenti 11000000.


Keling, yana ikkita misolni ko'rib chiqaylik.


1-misol: Barchasini o'z ichiga olgan oktet: 11111111


Har bir pozitsiyada bitta, biz ushbu pozitsiyaga qiymatni jamiga qo'shishimizni anglatadi. Agar jami hammasi bo'lsa, unda har bir pozitsiyaning qiymatlari jamiga kiritiladi; Shunday qilib, barcha birliklarning qiymati 255 ga teng.


128 + 64 + 32 + 16 + 8 + 4 + 2 + 1 = 255


2-misol: Barcha nollarni o'z ichiga olgan oktet: 00000000


Har bir elementdagi nol ushbu elementning qiymati jamiga kiritilmaganligini ko'rsatadi. Har bir pozitsiyada nol bo'lsa, butun yig'indi 0 ga teng.


0 + 0 + 0 + 0 + 0 + 0 + 0 + 0 = 0


Birliklar va nollarning turli kombinatsiyalari turli o'nlik qiymatlarni yaratadi.





Download 1.21 Mb.
  1   2   3   4   5   6   7




Download 1.21 Mb.

Bosh sahifa
Aloqalar

    Bosh sahifa



Ushbu bo'limni o'qib bo'lgach, siz quyidagilarni bilib olasiz

Download 1.21 Mb.