|
Virtual private network
|
| Sana | 19.01.2024 | | Hajmi | 19,4 Kb. | | #141244 |
Bog'liq VPN
VPN (inglizcha: Virtual private network) shaxsiy tarmoqni jamoat tarmog'i orqali uzaytiradi va foydalanuvchilarning shaxsiy tarmoqqa bevosita ulangan bo'lsa, foydalanuvchilarga birgalikda yoki umumiy tarmoqlarda ma'lumotlarni qabul qilish va olish imkonini beradi ("Qisqasi, u sizning kompyuteringiz va VPN xizmat serverlari o'rtasida tunellangan xavfsiz, shifrlangan aloqa yaratadi"). Buning uchun VPN ilovalari foydali bo'lishi mumkin. Xususiy tarmoqni boshqarish imkonini beradi. VPN-lar korporativ bo'lmagan korporativ intranetlardan xavfsiz foydalanishni ta'minlaydi. Ular geografik jihatdan integratsiyalangan tarmoqlarni birlashtiradigan tarmoqni ta'minlash uchun ishlatiladi. Individual Internet foydalanuvchilari o'zlarining proksi-serverlariga VPN bilan simsiz operatsiyalarni amalga oshirish, geografik cheklovlar va tsenzurani to'xtatish yoki shaxsiy identifikatsiyani va joylashuvni himoya qilish uchun ulanishlari mumkin. Biroq, ayrim veb-saytlarga geografik cheklovlar uchun ma'lum VPN texnologiyasiga kirish taqiqlanadi. VPN alohida ulanishlar, virtual tunnel protokollari yoki shifrlash transporti bilan virtual portni o'rnatish orqali yaratiladi. U katta Internet tarmog'iga ega VPN keng maydonli (WAN) tarmoqning afzalliklarini ta'minlaydi. Foydalanuvchilar nuqtai nazaridan, xususiy tarmoq ichida masofadan turib foydalaniladigan resurslarga kirish.An'anaviy VPN-lar nok-to-nuqta topologiyasida tasvirlanadi va ta'sirni tasdiqlamaydi yoki ta'sir qilmaydi, shuning uchun
Microsoft Windows NetBIOS to'liq qo'llab-quvvatlanmaydi yoki Mahalliy Tarmoq (LAN). Dizaynerlar virtual cheklovlarni bartaraf etish uchun Virtual Private LAN Services (VPLS) va layer-2 tunnel protokollari kabi VPN-larni ishlab chiqdi.
Ishlash prinsipi[tahrir | manbasini tahrirlash]
VPN ishlaydigan prinsip quyidagicha:
Shifrlash: VPN-tarmoq orqali o'tkaziladigan ma'lumotlar shifrlanadi, ya'ni o'g'irligi va muvaffaqiyatsiz to'xtalishi kerak bo'lgan katta sonlar bilan kodlanadi. Bu, foydalanuvchilarning ma'lumotlarini hujum va hokazoliklardan himoya qiladi.
IP-manzillar: VPN, foydalanuvchilarga o'ziga xos IP-manzillar taqdim etadi. Bu, foydalanuvchilarni asosiy IP-manzillariga nisbatan anonim bo'lishiga yordam beradi va ulanishlar uchun foydalanuvchilarni noma'lum bo'lishi mumkin.
Uzluksiz ulanish: VPN, foydalanuvchilarga uzluksiz internet ulanishlarini ta'minlaydi, yani ulanishlar o'rtasida bloklangan resurslarga va internetda taqiqlangan tarmoqlarga kirish mumkin bo'ladi.
O'zlashtirilgan yo'nalishlar: VPN-tarmoqlar, ma'lum resurslarga yo'nalish berish uchun o'zlashtirilgan yo'nalishlarni taqdim etadi. Bu, tarmoq ichida ulanishlarda sifatli tezlik va sifatni ta'minlaydi.
VPN-ni foydalanish tarmoq xavfsizligini oshirish, internet foydalanuvchilari uchun maxfiylikni ta'minlash, korporativ tarmoqda ishlash, geografiyaning chegaralarini o'tish, engil tarmoqlarga ulanish berish va boshqa turli maqsadlarga erishish uchun qo'llaniladi. Shuning uchun VPN bugungi kunda internet foydalanuvchilari uchun muhim tarmoq vositasidan biri hisoblanadi.
VPN tarmog‘i 1967-yilda, dunyoda birinchi bo‘lib, Britaniya Milliy fizika laboratoriyasi (British National Physics Laboratory)da LHT tashkil etdi. 1970-yillar boshiga kеlib, bu tarmoq 200 nafar foydalanuvchiga eng yuqori tеzligi 0.25 Mbit/s bo‘lgan ma’lumot almashish imkoniyatini bеruvchi tarmoq vazifasini bajardi. Oradan 10 yil o‘tib, 1980-yillarda, hozirgi kunda hamma joyda qo‘llanilayotgan Ethernet lokal tarmog‘ining birinchi standarti (DEC, Intel va Xerox kompaniyalarining birgalikdagi mеhnati) chop etildi.
Birinchi hududiy tarmoq (WAN — Wide Area Network ) ARPANET (Advanced Research Projects Agency NETwork — Istiqbolli tadqiqot loyihalari bo‘yicha agеntlik tarmog‘i) ARPA (Advanced Research Projects Agency) — AQSH Mudofaa vazirligi (DOD) qoshidagi mudofaa ishlari istiqbolli tadqiqot loyihalari bo‘yicha agеntlik rahbarligi va moliyaviy ko‘magi ostida tashkil etilgan. Bu agеntlik kеyinchalik DARPA (Defense Advanced Research Projects Agency — Mudofaa Istiqbolli Tadqiqot Loyihalari Agеntligi) nomini olgan.
|
| |
