|
Yer osti resrlaridan foydalanish va ularning turlari
|
| bet | 1/4 | | Sana | 17.04.2024 | | Hajmi | 160.86 Kb. | | #199115 |
Bog'liq YER OSTI RESRLARIDAN FOYDALANISH VA ULARNING TURLARI 1-dars. Axborot tushunchasi (1), Кирисиу. Трикотаж, 2022 г., 8.951-19 G Shokirjon, Realtek RF MP Tool Guidelines, NORBOYEV QODIRBEK, kaskad, 3 mavzu, 1768-Текст статьи-3614-1-10-20210720, 1-30 falsafa, tarix, 122134, beginner elementary placement test, Rus provaslav cherkovlari, Rus tilida ko`chirma va o`zlashtirma nutq (1), Chiziqli avtomatik boshqarish sistemalarining turg’unligi
YER OSTI RESRLARIDAN FOYDALANISH VA ULARNING TURLARI
REJA
Yer qa’ridan foydalanish
Yer osti boyliklaridan foydalanish tartibi
Yer osti boyliklaridan foydalanish munosabatlarini tartibga solish huquqiy usullari
Yer qa’ridan foydalanish - bu geologik resurslarni topish, ulardan foydalanish va muhofaza qilishni o‘z ichiga olgan iqtisodiy faoliyat turidir.
O‘zbekistonning “Yer osti boyliklari to‘g‘risida”gi qonuni quyidagilarni belgilaydi:
geologik o‘rganish;
foydali qazilmalarni qazib olish;
texnogen mineral hosilalardan foydalanish;
mineral resurslarni qazib olish bilan bog‘liq bo‘lmagan yer osti inshootlarini qurish va ulardan foydalanish, shu jumladan neft va gaz, gaz kondensati, boshqa moddalar va materiallarni yer osti saqlash, chiqindilarni saqlash va yo'q qilish uchun;
alohida muhofaza qilinadigan geologik obyektlarni shakllantirish;
qimmatbaho toshlar xomashyosi namunalari, paleontologik qoldiqlar va boshqa geologik kollektsiyabop materiallarini to‘plash.
Yer qa’rini geologik tadqiq qilish quyidagilarni o‘z ichiga oladi.
yer qa’rini umumiy geologik o‘rganish, zilzilalarni prognoz qilish, yer osti suvlari rejimini kuzatish, tabiiy muhitni kuzatish va h.k.lar uchun yer qa’rining yaxlitligini sezilarli darajada buzmasdan (ya’ni minimal miqdordagi quduqlar, chuqurlar, xandaklar va boshqa ishlov berishlar bilan) olib boriladigan ishlar;
foydali qazilma konlarini qidirish;
alohida muhofaza qilinadigan geologik obyektlarni asoslash va geologik kollektsiyabop materiallarini yig‘ish.
Konchilik ishlari quyidagilarni o‘z ichiga oladi:
foydali qazilmalar konini ochish;
foydali qazilma konlarini ochiq, yer osti va geotexnologik usullar bilan ekspluatatsiya qilish;
foydali qazilmalarni qazib olish va qayta ishlash chiqindilarini joylashtirish;
kon qazib chiqarish korxonasini konservatsiya qilish yoki tugatish.
Yer osti boyliklari nazarda tutilganida foydali qazilmalarni qazib olish bilan bog‘liq bo‘lmagan yer osti inshootlarini qurish va ulardan foydalanish quyidagilarni o‘z ichiga oladi:
transport va gidrotexnika inshootlari;
metro inshootlari;
elektr stantsiyalari (asosan GES va AES);
asosiy omborlar va muzlatgichlar;
shahar obyektlari (garajlar, piyodalar o‘tish joylari, kollektorlar va boshqalar);
ichimlik suvi uchun suv omborlari, neft va gaz omborlari, xavfli va sanoat chiqindilarini olib tashlash uchun idishlar;
harbiy obyektlar;
tibbiyot va sport muassasalari;
madaniy ahamiyatga ega bo‘lgan tuzilmalar (kinoteatrlar, kontsert zallari va boshqalar).
Yer osti boyliklari foydali qazilma konlarini qidirish va ularni qazib olish uchun bir vaqtning o‘zida foydalanish uchun ham berilishi mumkin.
Yer osti boyliklari muddatli (vaqtinchalik) va cheksiz foydalanish uchun taqdim etiladi.
Yer qa’ridan foydalanish shartlari yer qa’ri uchastkalaridan foydalanish huquqi davlat ro‘yxatidan o‘tkazilgan kundan boshlab hisoblanadi.
5.1. Yer osti boyliklaridan foydalanish tartibi
Yer osti boyliklaridan foydalanuvchilar yuridik va jismoniy shaxslar bo‘lishi mumkin.
Qonun hujjatlarida nazarda tutilgan hollar bundan mustasno, yer osti boyliklaridan foydalanish uchun pullik to‘lanadi (N2 ilovaga va O‘zbekiston Respublikasi Soliq kodeksiga qarang).
Yer qa’ri uchastkalari muddatli foydalanish quyidagilar uchun taqdim etiladi:
geologik razvedka - 5 yilgacha;
foydali qazilmalarni qazib olish va texnogen mineral o‘zgarishlarni qo‘llash - ularning konlarini o‘zlashtirish yoki ulardan foydalanishning texnik-iqtisodiy asoslari bilan belgilangan muddatga;
yarim qimmatbaho toshlar namunalarini, paleontologik qoldiqlarni va boshqa kollektsion geologik materiallarni yig‘ish - 2 yilgacha bo‘lgan muddatga.
Yer osti uchastkalari foydali qazilmalarni qazib olish bilan bog‘liq bo‘lmagan yer osti inshootlarini qurish va ulardan foydalanish, shuningdek alohida muhofaza qilinadigan geologik obyektlarni shakllantirish uchun doimiy foydalanishga beriladi.
Foydalanuvchilarning iltimosiga binoan yer osti boyliklaridan foydalanish shartlari va buning uchun zarur asoslar litsenziyani bergan organ tomonidan uzaytirilishi mumkin. Bunday holda, ariza yer osti boyliklaridan foydalanish muddati tugashidan 6 oydan kechiktirmay topshirilishi kerak.
Davlat byudjeti hisobidan geologik qidiruv ishlari ustuvor yo‘nalish hisoblanadi. Davlat byudjeti mablag‘lari hisobidan geologik-qidiruv ishlari uchun yer qa’ri uchastkalaridan foydalanish huquqining paydo bo‘lishi, ushbu turdagi ishlar uchun belgilangan tartibda tasdiqlangan loyiha-smeta hujjatlari asos bo‘ladi.
Davlat byudjeti mablag‘lari hisobidan yer qa’rini geologik o‘rganish bo‘yicha ishlarni boshlash uchun quyidagilar kiradi:
yer qa’ri uchastkalaridan foydalanish huquqini davlat ro‘yxatidan o‘tkazish;
davlat ekologik ekspertizasining ijobiy xulosasi;
mahalliy davlat hokimiyati organlarining yer uchastkasini berish to‘g‘risidagi qarori yoki yer uchastkasidan qat’iy foydalanish shartnomasi.
Davlat ekologik ekspertizasini talab qilmaydigan yer osti boyliklarini geologik o‘rganish bo‘yicha ishlar ro‘yxati O‘zbekiston Tabiatni muhofaza qilish davlat qo‘mitasi tomonidan tasdiqlanadi.
Yer qa’ri uchastkalaridan foydalanish huquqining asosiy hujjati – litsenziyadir.
|
| |
